14. Międzynarodowy Festiwal „Chopin i jego Europa” (9-31 sierpnia 2018)

„Niepodległa” to słowo klucz, kojarzone dziś jednoznacznie z całościowym programem obchodów stulecia odzyskania niepodległości. Przywołane w tytule festiwalu ma wskazać na główny rys programowy, wyznaczający w istocie kształt tegorocznej edycji. Dopełniają go dwa nazwiska: Chopin i Paderewski. Dwie ikoniczne postaci dla polskiej kultury - twórcy, których dziedzictwo przyczyniło się odzyskania przez Polskę statusu wolnego państwa. Pierwszy, w czasie gdy wolności dla kraju próżno się było spodziewać, stworzył w swoim dziele najtrwalszy idiom polskości; drugi walnie przyczynił się do odzyskania niepodległości, w walce o nią wykorzystując swój status artysty legendarnego. Paradoksalnie niedoceniany przez współczesnych sobie rodaków jako kompozytor pozostawił utwory wyjątkowej urody i niezaprzeczalnej wartości, o czym m.in. przekona nas program festiwalu.

Ci dwaj twórcy w roku 2018 staną się inspiracją do pochylenia się nad arcybogatym dorobkiem muzyki polskiej - zarówno tej okresu rozbiorów w XIX wieku, jak i tej wieku XX i XXI. Różne formy, różne gatunki: od pieśni i miniatury instrumentalnej, poprzez znane i nieznane utwory symfoniczne i kameralistykę, po operę wyprzedzającą Rok Stanisława Moniuszki i dzieła Palestra i Panufnika; prawykonywane będą utwory zamówione u Krzysztofa Pendereckiego i Agaty Zubel.

Wystąpią tradycyjnie wielcy mistrzowie fortepianu - tego współczesnego i historycznego - wirtuozi wielu innych instrumentów, ale także liczna młodzież, również talenty wyłonione na Konkursie Wiolonczelowym im. Witolda Lutosławskiego.

Zatem - Chopin i jego Europa w roku 2018 to:

Wydarzenia premierowe:

- „Polonez” na orkiestrę symfoniczną Krzysztofa Pendereckiego - napisany na zamówienie Instytutu, zabrzmi na otwarcie Festiwalu, 9 sierpnia;

- „Fireworks” - światowa premiera utworu Agaty Zubel, w wykonaniu European Union Youth Orchestra pod dyrekcją Gianandrei Nosedy, 13 sierpnia;

- Pierwsze koncertowe wykonanie Schubertowskiej „Winterreise” ze słowami Stanisława Barańczaka – wyjątkowy, symboliczny wkład kultury polskiej w ten tak głęboko zakotwiczony w aurze XIX-wiecznej Europy idiom romantyzmu. Koncert 17 sierpnia będzie promocją płyty nagranej już przez Tomasza Koniecznego i Lecha Napierałę;

- Pierwsze koncertowe wykonanie „Halki” Stanisława Moniuszki we włoskiej wersji językowej i na instrumentach z epoki;

- Prawykonanie „Hommage a Chopin” Andrzeja Panufnika w wersji na flet i kwartet.

Muzyka polska poza wymienioną już w ramach wydarzeń premierowych:

- Z ponad 120 utworów, jakie zabrzmią podczas Festiwalu, 60 to utwory kompozytorów polskich;

- Koncerty monograficzne Mieczysława Karłowicza i Ignacego Jana Paderewskiego w wykonaniu Rosyjskiej Orkiestry Narodowej i Royal Philharmonic z Londynu;

- Prezentacja „Koncertu skrzypcowego” Ludomira Różyckiego;

- „Koncert fortepianowy” Karola Rathausa;

-„ Koncert fortepianowy” Witolda Maliszewskiego;

- „Koncert fortepianowy” Maurycego Moszkowskiego;

- „Koncert skrzypcowy” Mieczysława Karłowicza (dwukrotnie);

- Utwory rzadko grywane, w tym „Trio fortepianowe” Chopina w niecodziennym składzie muzyków: Yulianna Avdeeva, Gidon Kremer, Giedre Dirvanauskaite (19 sierpnia) i „Sonata na skrzypce i fortepian” Władysława Żeleńskiego (Sergey Dogadin i Plamena Mangowa, tego samego dnia).

…do Paderewskiego:

- Koncert monograficzny z Dang Thai Sonem w roli głównej, który zagra zarówno utwory solowe kompozytora, jak i jego „Koncert fortepianowy”, wydany już na płycie po sensacyjnym wykonaniu z Philharmonia Orchestra pod dyrekcją Vladimira Ashkenazego na Festiwalu w 2015 roku. Tym razem z Sinfonią Varsovią pod batutą Jacka Kaspszyka, 25 sierpnia;

- „Koncert fortepianowy” w wykonaniu Garricka Ohlssona (który zagra go także podczas Gali Niepodległościowej 11 listopada 2018 w Operze Narodowej) i Royal Philharmonic Orchestra pod dyrekcją Grzegorza Nowaka (30 sierpnia);

- Niewątpliwie jeden z najważniejszych punktów programu: recital wokalny Christopha Prégardiena, który z pianistą Christophem Schnackertzem wykona m.in. „12 Pieśni” do słów Catulle Mendesa (20 sierpnia).

Festiwal różnorodności:

- Jubileusz orkiestry Amadeus Agnieszki Duczmal, który zespół świętować będzie w ramach Festiwalu koncertem nadzwyczajnym: 19 sierpnia Makoto Ozone przypomni nam jazzową wersję „Koncertu fortepianowego” Mozarta a „Koncert wiolonczelowy” Josepha Haydna podzielą między siebie trzej laureaci ostatniego Konkursu Wiolonczelowego im. Witolda Lutosławskiego. Wieczór obejmie też promocję płyty: wyjątkowego albumu z archiwalnymi nagraniami „Koncertu fortepianowego” i „Koncertu wiolonczelowego” Haydna w interpretacjach Marthy Argerich i Mischy Maisky’ego oraz orkiestry Amadeus.

- Debussy na inaugurację - w 100. rocznicę śmierci; Orkiestra Akademii Beethovenowskiej pod dyrekcją Jeana-Luca Tingauda wykona Popołudnie Fauna oraz z młodym, wybitnie utalentowanym polskim saksofonistą, zwycięzcą Konkursu Eurowizji w 2016 roku Łukaszem Dyczką – „Rapsodię na saksofon i orkiestrę”.

- Premierowa prezentacja we współczesnej Warszawie „Symfonii Es-dur” „Warszawskiej” E.T.A. Hoffmanna - postaci symbolicznej dla europejskiego romantyzmu. Symfonia, skomponowana w stolicy nieistniejącego wówczas państwa polskiego, po raz pierwszy wykonana została w Pałacu Mniszchów - obecnej Ambasadzie Królestwa Belgii. 14 sierpnia zagra ją Concerto Köln.

Dyrektor Artystyczny Festiwalu: STANISŁAW LESZCZYŃSKI

Program: www.chopin.nifc.pl/festival

Bilety: www.bilety.nifc.pl