Polski panel w Davos. Współpraca podatkowa: jak uniknąć wyścigu na samo dno

22 stycznia 2020 r., Davos – Szwajcaria – Polski Instytut Ekonomiczny i Bank Gospodarstwa Krajowego zaprezentowali raport „Niesprawiedliwość podatkowa w Unii Europejskiej” podczas konferencji zatytułowanej „Jak uniknąć wyścigu na samo dno”, która odbyła się w Domu Polskim w Davos. W dyskusji wzięli udział:

- Mateusz Morawiecki, premier RP,

- José Ángel Gurría, sekretarz generalny OECD,

- Bruno Le Maire, minister gospodarki i finansów, Francja.

W raporcie przeanalizowano straty w poborze podatku w europejskim systemie podatkowym w odniesieniu do PIT, CIT i VAT. Opracowanie to ma na celu określenie mechanizmów stojących za procesem międzynarodowego uchylania się od płacenia podatków oraz obliczenie całkowitych strat poniesionych przez państwa członkowskie UE w wyniku tego zjawiska.

Unijne raje podatkowe

Z powodu unikania i uchylania się od opodatkowania oraz łamania przepisów podatkowych kraje członkowskie UE tracą rocznie około 170 mld euro. Ponadto niektóre państwa członkowskie UE stosują nieuczciwe praktyki w celu sztucznego przenoszenia zysków korporacji międzynarodowych. Z tego powodu niniejsze kraje powinny być nazywane rajami podatkowymi UE. Łączne saldo wynikające ze stosowania nieuczciwych praktyk to 16 mld euro. Udział korzyści wynikających ze stosowania praktyk unikania opodatkowania w podatku CIT w rajach podatkowych waha się od 16% aż do 88%. Oznacza to, że znaczna część dochodów publicznych w tych krajach jest podnoszona na niekorzyść dochodów publicznych w innych państwach członkowskich UE. Największe straty odnotowano w Wielkiej Brytanii, Francji i Niemczech, jak wskazuje ww. raport.

„Analizując dane dotyczące unikania podatków w Europie, można dojść do smutnego wniosku, że solidarność jest tylko deklaratywną wartością w Unii Europejskiej. Straty wynikające z wykorzystywania międzynarodowych transakcji do łamania przepisów podatkowych oraz unikania płacenia podatków zmniejszają dochody państw członkowskich UE o około 170 mld EUR rocznie. Unia powinna podjąć zintegrowane działania na rzecz uszczelnienia systemu podatkowego, co mogłoby stać się dodatkowym źródłem finansowania dla nowego budżetu, konstruowanego już bez ważnego płatnika w postaci Wielkiej Brytanii. Te środki mogłyby również zasilić budżet Sprawiedliwej Transformacji Energetycznej lub Green Deal” - podkreśla Piotr Arak, dyrektor Polskiego Instytutu Ekonomicznego.

Proponowane działania

W raporcie proponowanych jest 5 konkretnych działań, które powinny być przedmiotem debaty publicznej, w tym upoważnienie Komisji Europejskiej do nakładania sankcji na kraje (w tym państwa członkowskie UE), które zostały zaklasyfikowane jako raje podatkowe, a także nałożenie na korporacje międzynarodowe obowiązku regularnego ujawniania informacji na temat ich strategii podatkowych w ujednoliconym formacie, mających zastosowanie do wszystkich państw członkowskich UE.

„Mało kto dziś kwestionuje, że nie tylko oszustwa podatkowe, ale także tzw. +agresywna optymalizacja+, czyli nieuczciwe, choć często zgodne z prawem, unikanie opodatkowania, stanowią poważne wyzwanie i zagrożenie. Nieefektywny pobór podatków generuje straty, które muszą zostać zrekompensowane przez innych podatników, co ostatecznie prowadzi do zaburzenia konkurencji rynkowej i zwiększenia nierówności oraz poczucia niesprawiedliwości. Tylko wspólny wysiłek członków UE i ich ścisła współpraca mogą doprowadzić do skutecznego rozwiązania tego problemu. – podkreśla Mateusz Walewski, główny ekonomista BGK.

Walka z nieuczciwymi praktykami wielu przedsiębiorstw na całym świecie ma swoje odzwierciedlenie w tych samych zasadach, które leżały w sercu polskich robotników walczących o swoją wolność i reformę państwa komunistycznego. Czterdzieści lat temu polscy robotnicy domagali się, aby wszyscy płacili swoją sprawiedliwą część podatków i domagali się sprawiedliwości społecznej. Dzisiaj Polska wzywa do solidarności w działaniach wszystkich członków UE w walce z rajami podatkowymi.

Pełna wersja sprawozdania: taxsolidarity.eu, pie.net.pl

Polski Instytut Ekonomiczny

Polski Instytut Ekonomiczny to publiczny think tank gospodarczy, którego historia sięga 1928 roku. Obszary badawcze Polskiego Instytutu Ekonomicznego to przede wszystkim handel zagraniczny, makroekonomia, energetyka i gospodarka cyfrowa oraz analizy strategiczne dotyczące kluczowych obszarów życia społecznego i publicznego Polski. Instytut zajmuje się dostarczaniem analiz i ekspertyz do realizacji Strategii na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju, a także popularyzacją polskich badań naukowych z zakresu nauk ekonomicznych i społecznych w kraju oraz za granicą.

KONTAKT:

e-mail: biuro@promocjarozwoju.pl