Eksperci sygnalizują: kleszczowe zapalenie mózgu może powodować długotrwałe konsekwencje zdrowotne u dzieci

KZM jest drugą najczęstszą przyczyną neuroinfekcji po enterowirusach [2]. Według szacunków ekspertów, powinniśmy odnotowywać rocznie około 281 przypadków kleszczowego zapalenia mózgu KZM u dzieci [3]w Polsce. Jednak do systemu nadzoru zgłaszanych jest jedynie kilkadziesiąt przypadków rocznie. [4] Dla większości zgłoszonych przypadków wirusowych infekcji układu nerwowego nie określa się jaki wirus wywołał chorobę. [5] Na to, że KZM jest wciąż rosnącym wyzwaniem zdrowotnym, wskazują też statystyki naszych sąsiadów. Liczba odnotowanych przypadków KZM jest wyższa niż w ubiegłych latach. Widać to w statystykach pochodzących z Niemiec, Czech i Słowacji [6] czy Szwajcarii [7], gdzie w 2020 r. potwierdzono 73 proc. więcej przypadków zakażeń KZM niż w 2019 r.

Oczywiście ryzyko zakażenia wirusem KZM dotyczy każdego. Jednak dzieci, chociażby z racji czasu, jaki spędzają w parkach, na placach zabaw czy terenach zielonych, są jedną z grup szczególnie narażonych na kontakt z kleszczem. „Co roku mamy w klinice kilku pacjentów z kleszczowym zapaleniem mózgu. Nie trzeba jechać na Mazury, by spotkać zakażone kleszcze, są one wszędzie” - zaznacza dr hab. n. med. Ernest Kuchar, kierujący Kliniką Pediatrii z Odziałem Obserwacyjnym Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Samo wyleczenie KZM nie kończy niestety problemu. Wielu pacjentów przez miesiące, a nawet lata po ustaniu objawów chorobowych może zmagać się z powikłaniami wywołanymi chorobą. Na niektóre z nich narażone są szczególnie dzieci. U dzieci rzadziej występują powikłania neurologiczne, jednak częściej choroba długofalowo i negatywnie wpływa na ich sferę poznawczą - przebycie KZM w wieku dziecięcym może negatywnie wpływać na późniejsze osiągnięcia szkolne. [8] Jak podkreślają eksperci, zarówno dzieci, które przebyły łagodną czy ciężką postać KZM, osiągają wyniki poniżej średniej w testach oceniających ich zdolność intelektualną [9].

„Kleszczowe zapalenie mózgu jest jedną z najczęstszych neuroinfekcji wirusowych w Polsce i powinno być brane pod uwagę w diagnostyce różnicowej u każdego pacjenta z neuroinfekcją wirusową” - podkreśla dr hab. n. med. Ernest Kuchar, przedstawiciel polskiej grupy ekspertów którzy w 2021 roku zaprezentowali stanowisko „Epidemiologia, diagnostyka i profilaktyka kleszczowego zapalenia mózgu w Polsce i wybranych krajach europejskich”.

„Tak samo jak cały obszar Polski powinien być traktowany jako zagrożony wystąpieniem KZM, tak samo w przypadku młodych pacjentów którzy zachorowali na KZM, zaleca się kontrolę otolaryngologiczną (ubytek słuchu) i psychologiczną (rozwój psychiczny), bowiem ta choroba może mieć długotrwały wpływ na rozwój intelektualny dziecka i jego zachowanie. Dlatego tak ważna jest świadomość skutków, jakie niesie chociażby krótka zabawa w parku i kontakt z kleszczem” - dodaje.

Eksperci jednogłośnie podkreślają: nie ma leku działającego na wirus KZM, ale przed zakażeniem można się uchronić poprzez szczepienia. Szczepić można już małe dzieci od ukończenia 1. roku życia; nie ma górnej granicy wieku. W polskim kalendarzu szczepień jest to szczepienie zalecane. [10]

[1]Toczylowski K, Bojkiewicz E, Barszcz M, Wozinska-Klepadlo M, Potocka P, Sulik A. Etiology, Clinical Presentation and Incidence of Infectious Meningitis and Encephalitis in Polish Children. J Clin Med. 2020 Jul 22;9(8):2324. doi: 10.3390/jcm9082324. PMID: 32707777; PMCID: PMC7465305.

[2] Toczylowski K, Bojkiewicz E, Barszcz M, Wozinska-Klepadlo M, Potocka P, Sulik A. Etiology, Clinical Presentation and Incidence of Infectious Meningitis and Encephalitis in Polish Children. J Clin Med. 2020 Jul 22;9(8):2324. doi: 10.3390/jcm9082324. PMID: 32707777; PMCID: PMC7465305.

[3] Toczylowski K, Bojkiewicz E, Barszcz M, Wozinska-Klepadlo M, Potocka P, Sulik A. Etiology, Clinical Presentation and Incidence of Infectious Meningitis and Encephalitis in Polish Children. J Clin Med. 2020 Jul 22;9(8):2324. doi: 10.3390/jcm9082324. PMID: 32707777; PMCID: PMC7465305.

[4] Paradowska-Stankiewicz I, ,Zbrzeźniak J. Kleszczowe zapalenie mózgu w Polsce i na świecie. Ocena sytuacji epidemiologicznej KZM w Polsce w latach 2015-2019 w oparciu o dane pochodzące z nadzoru epidemiologicznego. https://www.pzh.gov.pl/wp-content/uploads/2021/03/KleszczoweZapalenieMozgu-raport-PZH_2021.pdf dostęp 6.2021

[5] http://wwwold.pzh.gov.pl/oldpage/epimeld/index_p.html

[6] https://www.epis.sk/AktualnyVyskyt/PrenosneOchorenia/Grafy/Rok5Tyzden52.aspx) dostęp 03.2021

[7] https://www.bag.admin.ch/bag/de/home/zahlen-und-statistiken/zahlen-zu-infektionskrankheiten.exturl.html/aHR0cHM6Ly9tZWxkZXN5c3RlbWUuYmFnYXBwcy5jaC9pbmZyZX/BvcnRpbmcvZGF0ZW5kZXRhaWxzL2QvZnNtZS5odG1sP3dlYmdy/YWI9aWdub3Jl.html, dostęp 03.2021

[8] Steffen R. Tick-borne encephalitis (TBE) in children in Europe: Epidemiology, clinical outcome and comparison of vaccination recommendations. Ticks Tick Borne Dis. 2019 Jan;10(1):100-110. doi: 10.1016/j.ttbdis.2018.08.003. Epub 2018 Sep 1. PMID: 30241699

[9] Ocena testem Wechsler’a (Wechsler Intelligence Scale for Children [WISC]

[10] WHO position paper on TBE - 2011

Źródło informacji: ippez