Polskie Towarzystwo Gospodarcze: plan kryzysowy Brukseli? Nowe rozwiązania na rynku energii

Zbliżająca się zaplanowana na piątek w Brukseli nieformalna Rada Ministrów ds. Energii ma zająć się propozycją Komisji Europejskiej dotyczącą kryzysu energetycznego. Komisja Europejska przygotowała zestaw 5 rozwiązań [1], które będą przedmiotem dyskusji:

- Pierwszym z nich jest inteligentne oszczędzanie energii elektrycznej, w ramach którego powstanie obowiązkowy cel zmniejszenia zużycia energii elektrycznej w godzinach szczytu. Wiązać się to będzie z przeprojektowaniem procesu produkcyjnego na godziny nocne oraz weekendy, czyli czas, kiedy w ujęciu całościowym zużycie energii jest najniższe. Należy przy tym pamiętać, że jest szereg podmiotów gospodarczych, które działają w trybie ciągłym i zastosowanie tego rozwiązania będzie niemożliwe.

- Drugie będzie dotyczyć ograniczenia dochodów przedsiębiorstw, które produkują energię elektryczną niskim kosztem - głównie OZE, a z uwagi na wysokie ceny energii na rynku mają bardzo wysokie i nieoczekiwane dochody nieodzwierciedlające kosztów produkcji samej energii. Na tym rozwiązaniu w szczególności mają skorzystać konsumenci, a nieoczekiwane dochody mają zostać przekierowane na wsparcie potrzebujących gospodarstw domowych oraz przedsiębiorców.

- Kolejne rozwiązanie będzie podobne do poprzedniego, z tą różnicą, że będzie odnosić się do spółek paliw kopalnych ( przedsiębiorstwa naftowe i węglowe) i polegać będzie na wkładzie solidarnościowym od spółek paliw kopalnych. Również w tym przypadku nieoczekiwane zyski mają zostać przeznaczone na pomoc konsumentom oraz przedsiębiorcom.

- Czwarta kwestia dotyczy przedsiębiorstw użyteczności publicznej sektora energetycznego, które należy wspierać, aby były w stanie poradzić sobie ze zmiennością rynków. W tym przypadku chodzi o problem zabezpieczenia rynków kontraktów terminowych. To rozwiązanie polegać będzie na ułatwieniu wsparcia płynności spółek energetycznych.

- Ostatnia propozycja będzie dotyczyć obniżenia kosztów gazu poprzez wyznaczenie limitów cenowych na rosyjski gaz.

Polskie Towarzystwo Gospodarcze uważa, że Polska powinna przede wszystkim forsować odejście od schematu „merit order”, w którym to najwyższa cena produkcji energii determinuje ceny z pozostałych źródeł. W przypadku Polski i w wielu innych krajach są to elektrownie gazowe.

„Rząd powinien umożliwić dostawcom energii zawieranie umów z odbiorcami po cenach kontraktowych, wynikających z kosztów produkcji i marż, a nie przymuszać do ceny giełdowej” - uważa prezes Polskiego Towarzystwa Gospodarczego Tomasz Janik.

Warto też pamiętać, że w przypadku Polski za niemal 60% kosztów wytworzenia energii elektrycznej odpowiada koszt uprawnień do emisji CO2, który jest bardzo zmienny i w sierpniu osiągał niemal 90 euro z tonę [2]. Zatem ustalenie limitu cenowego uprawnień do emisji CO2 powinno być priorytetem. Pytanie co z windfall tax? Wyliczenia Międzynarodowej Agencji Energetycznej (IEA) wskazują, że taki podatek mógłby przynieść do budżetu niemal 200 mld euro [3], które można by przeznaczyć na ratowanie gospodarki. Duże opory powinien budzić obowiązek tzw. inteligentnego oszczędzania energii, czyli poniekąd odgórne narzucenie trybu pracy naszej gospodarki.

[1] https://ec.europa.eu/commission/presscorner/detail/en/speech_22_5389

[2] https://www.pse.pl/dane-systemowe/funkcjonowanie-rb/raporty-dobowe-z-funkcjonowania-rb/podstawowe-wskazniki-cenowe-i-kosztowe/rozliczeniowa-cena-uprawnien-do-emisji-co2-rcco2

[3] https://www.iea.org/reports/a-10-point-plan-to-reduce-the-european-unions-reliance-on-russian-natural-gas

Autor:

Jaromir Ćwikła

dyrektor ds. prawno-gospodarczych

Polskie Towarzystwo Gospodarcze

Źródło informacji: Polskie Towarzystwo Gospodarcze