Ponad 348 mld zł i 100 tys. umów – bilans unijnych projektów w latach 2014-2020

Liczby te dotyczą wszystkich umów o dofinansowanie projektów, zawartych z beneficjentami od uruchomienia programów do 23 października 2022 roku.

Przyjrzyjmy się przykładowym inwestycjom, które powstały w Polsce w ramach poszczególnych programów.

Infrastruktura i Środowisko

To największy z programów ostatniej perspektywy finansowej, wart ponad 28 mld euro. Dzięki niemy wsparcie trafiło m.in. do: ochrony zdrowia; na ochronę dziedzictwa kulturowego, transport i energetykę oraz ochronę środowiska oraz przeciwdziałanie i adaptację do zmian klimatu.

Według ostatnich dostępnych statystyk program objął ok. 4 tys. projektów.

To m.in. ponad 1000 km wyremontowanej sieci wodociągowej, 95 stacji oczyszczania wody, wsparcie dla 319 podmiotów leczniczych oraz dla ponad 450 obiektów kultury.  Projekty pozwoliły też na modernizację energetyczną ponad 1,6 tys. budynków czy też budowę i odnowienie blisko 780 km gazociągów przesyłowych.  Program wsparł też przebudowę ponad 1000 km linii kolejowych, zakup ponad 1000 sztuk taboru komunikacji dla miast czy budowę ponad 1,7 tys. km nowych odcinków autostrad i dróg ekspresowych.

Unijne pieniądze dofinansowały np. budowę zbiornika przeciwpowodziowego Racibórz Dolny na Odrze w województwie śląskim (polder). To inwestycja Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Budowa zakończyła się pod koniec maja 2020 r. i kosztowała ponad 2 mld zł, dofinansowanie to ponad 667 mln zł.

Fundusze UE wsparły też bazy Lotniczego Pogotowia Ratunkowego – dofinansowanie to ponad 32 mln zł.

Na remont i wyposażenie Muzeum Książąt Czartoryskich – Muzeum Narodowego w Krakowie w celu udostępnienia unikatowej kolekcji trafiło ze środków UE ponad 37 mln zł.

Budowa autostrady A1 na  odc. Pyrzowice – Częstochowa i na odc. koniec obwodnicy Częstochowy – Tuszyn uzyskała dofinansowanie na ponad 3 mld zł.

Inteligentny Rozwój

Ten program dał w ostatniej perspektywie ponad 8 mld euro na badania, rozwój i innowacje. Jak podkreśla w publikacjach podsumowujących MFiPR, : „dzięki tym pieniądzom wielu naukowców i przedsiębiorców otrzymało dofinansowanie na realizację niezwykłych pomysłów”.

Pieniądze z programu uzyskało ponad 9,5 tys. podmiotów, co przełożyło się m.in. na:

426 nowych Centrów Badawczo-Rozwojowych, 447 skomercjalizowanych przez jednostki naukowe prac badawczo-rozwojowych (B+R), ponad 120 tys. podpisanych zagranicznych kontraktów handlowych oraz 3,4 tys. wniosków patentowych.

A konkretne inwestycje? To np. rozbudowa centrum badawczo-rozwojowego CREOTECH z dofinansowaniem na kwotę ponad 1,7 mln zł. W odnowionym centrum inżynierowie i naukowcy tworzą prototypy układów satelitarnych, projektują i testują też sprzęt wykorzystywany w przestrzeni kosmicznej.

Dofinansowanie w kwocie ponad 1,7 mln zł zyskał też autorski projekt energooszczędnych przetwornic napięciowych, jaki powstał w przedsiębiorstwie APS Energia pod Warszawą. Przetwornice mają zastosowanie m.in. w pojazdach szynowych, które działają dzięki nim efektywniej.

Dofinansowanie na ponad 300 tys. zł zdobył też dla przykładu projekt dot. budownictwa modułowego. Takie budynki powstają szybciej niż w przypadku tradycyjnej budowy. Mniejszy jest też koszt ich montażu. Firma Ekoinbud, dzięki unijnemu dofinansowaniu, ma na swoim koncie nie tylko projekty indywidualne, lecz także budynki użyteczności publicznej.

Wiedza Edukacja Rozwój

Program Wiedza Edukacja Rozwój to ponad 5 mld euro, które trafiły m.in. na szkolnictwo oraz rynek pracy, który – jak podkreśla resort funduszy - jest dzięki temu bardziej dostosowany do potrzeb pracodawców i pracowników.

Wsparcie w programie uzyskała też ochrona  zdrowia – dzięki dofinansowaniu 7,5 tys. lekarzy podwyższyło kompetencje zawodowe, prawie 31 tys. pielęgniarek i położnych uczestniczyło w specjalistycznych kursach; powstało ponad 7tys. e-materiałów edukacyjnych.

Ponad 800 tys. osób zostało objętych aktywizacją zawodową blisko 85 tys. osób do 30. roku życia założyło działalność gospodarczą, 842 podmioty ekonomii społecznej otrzymały pożyczki na rozwój.

Przykładowe projekty to: ponad 62,2 mln zł na rozwój kształcenia specjalizacyjnego lekarzy w dziedzinach istotnych z punktu widzenia potrzeb epidemiologiczno-demograficznych kraju z wykorzystaniem technik symulacji endoskopowych.

1,6 mln zł trafiło z kolei na dostosowanie kierunku studiów II stopnia Technologie kosmiczne i satelitarne do potrzeb rynku pracy. Ten nowy kierunek studiów to inicjatywa trzech uczelni: Politechniki Gdańskiej, Uniwersytetu Morskiego i Akademii Marynarki Wojennej. Dołączył do nich również Uniwersytet Gdański.

Polska Cyfrowa

Program Polska Cyfrowa to ponad 2 mld euro na cyfrowy rozwój kraju. MFiPR podkreśla, że dzięki tym pieniądzom wiele szkół otrzymało niezbędny sprzęt do zdalnej edukacji, przeprowadzono szkolenia w zakresie kompetencji cyfrowych dla ponad 87 tys. nauczycieli i 184 tys. uczniów, a coraz więcej mieszkańców Polski ma dostęp do szybkiego internetu. Program rozwinął również e-administrację publiczną.

Program to ponad 1,8 tys. wniosków, a wśród nich  np. ponad 825 mln zł na pięć projektów z Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej. OSE zapewnia m.in. szkołom bezpłatny dostęp do szybkiego Internetu, wypożycza sprzęt niezbędny do zdalnego nauczania, nauczyciele i uczniowie otrzymują również bazę kilkuset lekcji na platformie. W czerwcu 2021 r. w OSE było już 19,5 tys. szkół, a z platformy korzystało prawie 137 tys. użytkowników.

Polska Cyfrowa to także np. 27,2 mln zł unijnego dofinansowania na zapewnienie dostępu do szerokopasmowego Internetu w technologii światłowodowej na obszarze północnej Wielkopolski.

Program zapewnił ponadto np. ponad 360 mln zł na projekty z Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej: „Zdalna Szkoła” i „Zdalna Szkoła+” dzięki którym ponad 150 tys. uczniów i 30 tys. nauczycieli otrzymało wyposażenie niezbędne podczas zdalnych lekcji w okresie pandemii Covid-19.

Polska Wschodnia

Ten program wart jest ponad 2 mld euro i  zapewnił wsparcie finansowe dla pięciu województw: podkarpackiego, świętokrzyskiego, lubelskiego, podlaskiego i warmińsko-mazurskiego. Jak wskazuje MFiPR, „stworzył szanse na wyrównanie różnic rozwojowych między regionami Polski i pozostałych krajów Unii Europejskiej”.
 
Dzięki programowi powstało m.in. 13 obiektów typu “Bike and Ride” i “Park and Ride”, zakupiono blisko 320 ekologicznych autobusów, tramwajów i trolejbusów, zmodernizowano ok. 150 km dróg w miastach wojewódzkich Polski Wschodniej i ich bliskim otoczeniu, odnowiono 10 dworców kolejowych i przebudowano ok. 540 km linii kolejowych.

Program ten to ponad 2,7 tys. projektów, a wśród nich np. SmartPass czyli innowacyjne przejścia dla pieszych, które ma m.in. gwarantować lepszą widoczność pieszych w nocy oraz przy złych warunkach atmosferycznych. Dofinansowanie projektu wyniosło ponad milion złotych.

Na prawie milion zł dofinansowany został też Start-up, który opracował materiał mający być  alternatywą dla plastiku i skóry. W odróżnieniu od nich rozkładać ma się w kilka tygodni.

Ponad 48 mln zł to z kolei kwota dofinansowania do odnowy dworca autobusowego w Kielcach.

PROJEKTY W LICZBACH

Sumując wszystkie programy w latach 2014-2020 MFiPR wyliczyło:

1 210 702 bezrobotnych ze wsparciem
75 999 osób, które otrzymały bezzwrotne środki na założenie firmy
107 361 wspartych przedsiębiorstw  
10 045 realizowanych prac i projektów B+R
7 311 jednostek naukowych i przedsiębiorstw wspartych w zakresie prowadzenia prac B+R
3 118 wdrożonych wyników prac B+R
9 795 innowacji produktowych
4 541 innowacji procesowych
3 051 innowacji nietechnologicznych
216 900 uczniów szkół i placówek kształcenia zawodowego uczestniczących w stażach i praktykach u pracodawcy
71 717 miejsc wychowania przedszkolnego
274 wsparte uczelnie
2 786 km wybudowanych i przebudowanych dróg krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych
1 378 km wybudowanych autostrad i dróg ekspresowych
3 240 zakupionych jednostek taboru pasażerskiego w publicznym transporcie zbiorowym komunikacji miejskiej
3 892 zakupionych i zmodernizowanych jednostek taboru kolejowego
1 122 553 osoby objęte programem zdrowotnym
591 384 osoby, które zgłosiły się na badanie profilaktyczne
144 355 osób z niepełnosprawnościami objętych wsparciem
11 039 obiektów dostosowanych do potrzeb osób z niepełnosprawnościami

Wszystkie statystyki dot. podsumowań poszczególnych programów są jeszcze niepełne. Pełne efekty mają być znane do 2023 r.

Źródło informacji: Serwis Samorządowy PAP