MS: Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące najnowszej uchwały Sądu Najwyższego (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące najnowszej uchwały Sądu Najwyższego, w której uznał, że Polska nie przekazała kompetencji sądom ani instytucjom europejskim do określania zasad działania krajowego wymiaru sprawiedliwości lub kontrolowania polskich przepisów w tej dziedzinie.

Stanowisko MS oparte na wyroku TSUE i uchwałach legalnych składów SN, a nie obiektywnie przesądzony stan prawny.

Uchwała Sądu Najwyższego z 3 grudnia br. (I NZP 7/25) jest w ocenie Ministerstwa sprzeczna z Konstytucją RP oraz prawem Unii Europejskiej, a w świetle orzecznictwa TSUE i ETPC powinna być traktowana jako prawnie wadliwa i niewiążąca.

- Ta uchwała nie ma żadnych skutków dla polskiego porządku prawnego. Nieprawidłowo powołani sędziowie, nieważne w jakiej liczbie się zbiorą, nie mogą odejść od uchwały o mocy zasady prawnej podjętej przez prawidłowo powołanych sędziów SN. Wydali nieistniejące orzeczenie – podkreśla wiceminister sprawiedliwości Dariusz Mazur.

Główne argumenty prawne

Skład 23 osób, który wydał uchwałę, nie spełnia w ocenie Ministerstwa, w świetle kryteriów z art. 45 ust. 1 Konstytucji, art. 6 ust. 1 EKPC i art. 19 ust. 1 TUE, odczytywanych w wyroku TSUE C‑225/22 - standardów sądu w rozumieniu tych przepisów.

Wynika to bezpośrednio z wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z dnia 4 września 2025 r. (C-225/22).

Sąd Najwyższy potwierdził nieprawidłowość powołania tych sędziów w uchwale składu połączonych Izb z 23 stycznia 2020 r. (sygn. BSA I 4110 1/20).

Zasada „Nemo Iudex in Causa Sua”

Uchwała narusza fundamentalną zasadę prawa rzymskiego i demokratycznego państwa prawa - „nikt nie może być sędzią we własnej sprawie”. Sędziowie nieprawidłowo powołani orzekali na temat ważności wrześniowej uchwały legalnego składu sędziowskiego, zgodnie z którą orzeczenia Izby Kontroli Nadzwyczajnej wydane z udziałem nieprawidłowo powołanych sędziów są niebyłe i nieistniejące. To stanowi konflikt interesów i naruszenie zasad niezależności sądów.

Respektowanie umów międzynarodowych a zagrożenia dla praworządności

Polska, jako członek UE i Rady Europy, jest zobowiązana do wykonywania wiążących orzeczeń TSUE i ETPC w granicach wynikających z Konstytucji RP.

Uchwała ma charakter manifestu polityczno‑prawnego i stoi w sprzeczności z wiążącymi Polskę standardami UE i Rady Europy, dlatego nie powinna być stosowana przez sądy. Wrześniowa uchwała legalnych sędziów Sądu Najwyższego powinna być nadal traktowana jako obowiązująca zasada prawna.

Ważne jest podkreślenie także politycznego wymiaru tej sprawy. Uchwała ta ma charakter antyeuropejski i służy budowaniu niechęci wobec instytucji Unii Europejskiej i Rady Europy. Autorzy deklarują chęć odsunięcia Polski od standardów praworządności związanych z członkostwem w Unii. Praktyki te zagrażają niezależności sądów oraz samej pozycji Polski w UE.

Podważanie standardów praworządności to naruszenie polskiego porządku konstytucyjnego i realne zagrożenie dla obywatelskich wartości oraz trwałości członkostwa Polski w Unii Europejskiej.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ ftr/