Gmina Starogard Gdański: Upamiętniamy ofiary II wojny światowej na cmentarzu w Lesie Szpęgawskim

Okupanci wybrali Las w Szpęgawsku jako miejsce mordu, ponieważ to ogromny, ponad 7000 ha kompleks leśny. W 1939 r. w miejscu zbrodni znajdował się piaszczysty teren po wyrębowy we władaniu niemieckiego barona Joachima von Paleske. Obszar był niezamieszkały i posiadał dogodny dojazd z pobliskich miast. Miejsce egzekucji otaczały gęsto rosnące drzewa, a Niemcy dodatkowo strzegli wstępu. W bestialski sposób mordowano całe rodziny. Do dziś nie udało się ustalić ostatecznej liczby ofiar oraz ich personaliów. Na koniec 1944 r., na wieść o zbliżającej się ofensywie sowieckiej, Niemcy zacierając ślady zbrodni odkopali i spalili większość zwłok.

W 2017 roku rozpoczęto prace projektowe mające na celu zagospodarowania terenu cmentarza i nadaniu temu miejscu odpowiedniego charakteru. Równolegle prowadzono prace nad utworzeniem listy osób pomordowanych w Lesie Szpęgawskim. Dotychczasowe badania pozwoliły określić nazwiska i krótkie biogramy około 2,5 tys. ofiar. Podczas ostatnich prac archeologicznych odkryto kolejne przedmioty osobiste należące do ofiar.

W miejscu pamięci usytuowane są 32 groby masowe, ołtarz oraz charakterystyczny monument. Pomnik pamięci przedstawia 150 betonowych słupów przypominających drzewa oraz ścięte pnie. Na pniach, wyryte zostały nazwiska zidentyfikowanych ofiar. Przesłanie pomnika opiera się na symbolice drzewa i lasu, jako życia i współistnienia. Jeden z pni pozostał niezapisany i symbolizuje ofiary, których mimo upływu lat nie udało się zidentyfikować. Cmentarz wojenny w Lesie Szpęgawskim cały czas zmienia swoje oblicze. Odrestaurowywane są kolejne mogiły. Bardziej dostępne i zadbane jest również otoczenie.

Corocznie mszą świętą, apelem pamięci i salwą honorową oddajemy hołd ofiarom niemieckiej zbrodni. Delegacje parlamentarzystów, samorządowców, organizacji kombatanckich, szkół, instytucji oraz rodziny składają wiązanki kwiatów i zapalają znicze.

Bolesną historię tamtych wydarzeń uczcimy podczas tegorocznych obchodów 84. rocznicy masowych egzekucji. Uroczystości odbędą się 24 września 2023 roku, a ich początek zaplanowano na godz. 13.00.