MS: Łatwiejszy dostęp do nieodpłatnej pomocy prawnej i nieodpłatnego poradnictwa obywatelskiego (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Zmiany w przepisach, wchodzące w życie 1 stycznia 2026 r., ułatwiają obywatelom dostęp do bezpłatnego wsparcia prawnego. Program skierowany jest do osób, których sytuacja życiowa uniemożliwia pokrycie kosztów odpłatnej pomocy prawnej.

- Nowe regulacje znacznie ułatwiają dostęp do darmowej pomocy prawnej, zwiększając jej elastyczność poprzez całoroczne porady zdalne i lepsze udogodnienia dla osób z niepełnosprawnościami. Obywatele skorzystają z uproszczonych procedur – wyjaśnia wiceminister sprawiedliwości Sławomir Pałka.

Główne nowości to usystematyzowanie wsparcia zdalnego, ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami oraz usprawnienia proceduralne. Wprowadzane rozwiązania nie tylko ułatwią obywatelom dostęp do pomocy prawnej, lecz także pozwolą na efektywniejsze wykorzystanie dyżurów w punktach nieodpłatnej pomocy.

Główne zmiany w wsparciu zdalnym

- Stały dostęp zdalny: porady przez telefon, e-mail lub wideorozmowę dostępne przez cały rok, bez ograniczenia do stanów nadzwyczajnych,​

- Wybór formy przy zgłoszeniu: osoby wskazują preferowaną metodę – stacjonarną lub zdalną; w szczególnych sytuacjach podają dostępne środki zdalne i uzasadniają wizytę poza punktem,

- Ustne oświadczenie: wystarczy ustna deklaracja o niemożności pokrycia kosztów odpłatnej pomocy (dla porad udzielanych zdalnie); stacjonarne wymagają deklaracji w formie pisemnej,

- Przekierowanie: jeśli zdalna porada wymaga analizy dokumentów, beneficjent będzie kierowany (zapisywany) na dyżur w punkcie stacjonarnym lub do starosty właściwego dla miejsca zamieszkania, rekomendując wizytę w najbliższym punkcie.​

Ułatwienia dla osób z niepełnosprawnościami

Osoby ze znaczną niepełnosprawnością ruchową i trudnościami w komunikowaniu się będą mogły liczyć na nieodpłatną pomoc lub poradnictwo obywatelskie także poza punktem:

- w miejscu zamieszkania osoby,

- w lokalu z urządzeniami wspomagającymi komunikację,

- z pomocą tłumacza języka migowego,

- lub w innym dostosowanym miejscu.

Przed taką wizytą możliwy jest kontakt zdalny, podczas którego prawnik lub doradca zbierze wymagane oświadczenie. Punkty pomocy zapewnią słuchawki z mikrofonem i jasne informacje o opcjach zdalnych oraz procedurach dla osób w trudnej sytuacji, w tym jak zgłosić wizytę poza punktem.

System nieodpłatnej pomocy

System obejmuje poradnictwo obywatelskie, pomoc prawną i mediacje, dostępne w około 1500 punktach we wszystkich powiatach Polski, niezależnie od miejsca zamieszkania. Wsparcie udzielane jest przez prawników – adwokatów i radców prawnych oraz organizacje pozarządowe.

Aby skorzystać z porady, trzeba umówić się:

- telefonicznie – przez powiatowy numer do zapisów;

- elektronicznie – e-mailem lub formularzem na https://zapisy-np.ms.gov.pl;

- osobiście – w starostwie powiatowym.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy Prawo prasowe. (PAP)

kom/ azk/ jpn/