Ekspert: dezinformacja to pandemia naszych czasów - hamuje rozwój OZE w Polsce

Małgorzata Żmijewska-Kukiełka, prezeska Fundacji Green Transition HUB, otwierając konferencję o „Zielonej transformacji samorządów”, podkreśliła, że wymaga ona budowania akceptacji społecznej i wytrwałej walki z dezinformacją. 

„Dezinformacja to pandemia naszych czasów - szerzy się szybciej niż fakty, mutuje i atakuje to, co najcenniejsze: zaufanie. Aby ją zatrzymać, potrzebujemy szczepionki: edukacji, rzetelnej informacji i otwartego dialogu wszystkich uczestników transformacji. By wspierać samorządy i inwestorów w walce z dezinformacją, edukować mieszkańców i budować społeczną odporność na manipulację powstała Fundacja Green Transition HUB. Chcemy, by lokalne społeczności miały dostęp do wiarygodnych informacji, potrafiły odróżniać fakty od fałszu i uczestniczyły w transformacji energetycznej jako jej partnerzy, nie cele dezinformacji. Bo gra toczy się nie tylko o inwestycje, a o bezpieczną, nowoczesną Polskę opartą na czystej energii i świadomych obywatelach” - wskazała.

Jak podkreśliła szefowa Fundacji Green Transition HUB, kluczem do skutecznej walki z dezinformacją, która płynie do nas głównie z Rosji, jest wiedza, sprawdzona informacja i uczciwa komunikacja z mieszkańcami. 

O dialogu z inwestorami i mieszkańcami mówił Stanisław Jastrzębski, wójt gminy Długosiodło i przewodniczący Związku Gmin Wiejskich RP, wskazując na rosnący brak zaufania w społeczeństwie, szkołach a nawet w rodzinach. 

„My samorządowcy i politycy musimy postawić na edukację od przedszkola oraz prowadzić szeroki dialog z inwestorami i mieszkańcami. Tylko wtedy odbudujemy zaufanie i przeciwstawimy się dezinformacji, która hamuje rozwój zielonej energii, na czym tracimy jako kraj i jako mieszkańcy” - podkreślił samorządowiec.

Konferencja była też okazją do zaprezentowania nowej wersji i dalszych prac nad Kodeksem Dobrych Praktyk PSEW, który ma być drogowskazem dla inwestorów OZE, uwzględniającym ochronę środowiska, dialog z mieszkańcami i partnerstwo z samorządami. 

Jak zauważył Arkadiusz Sekściński, wiceprezes Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej i Fundacji Green Transition HUB, nowa wersja została dostosowana do zmian prawnych po 2023 r. 

„Nowa edycja polskiego Kodeksu Dobrych Praktyk to rozwinięcie międzynarodowych standardów, dostosowane do polskich realiów regulacyjnych, społecznych i gospodarczych. Dokument ten od lat jest punktem odniesienia dla całej branży - nie tylko jako zestaw rekomendacji, lecz jako fundament odpowiedzialnego i transparentnego działania, uwzględniającego lokalny kontekst oraz oczekiwania społeczności. Kładzie nacisk na transparentność, partycypację społeczną, dzielenie się korzyściami oraz praktyczne wskazówki na każdym etapie inwestycji - od planowania po eksploatację i repowering. Jednak kluczowy aspekt to legitymacja społeczna, która musi być w centrum uwagi” - powiedział.

Tymczasem podczas debaty eksperckiej o dezinformacji wokół OZE uczestnicy zwracali uwagę, że problem ten jest znacznie bardziej złożony, niż zwykło się sądzić. Zwłaszcza, że dezinformacja bazuje na ludzkich lękach i emocjach. 

„Ten lęk nie powinien być deprecjonowany czy wyśmiewany. Trzeba go ukoić, dając ludziom rzetelną wiedzę, bo tylko sprawdzona informacja może przeciwdziałać dezinformacji” - podkreśliła Katarzyna Bąkowicz, ekspertka od dezinformacji z Uniwersytetu SWPS i członkini komisji ds. badania wpływów rosyjskich i białoruskich. 

Według Marka Szylińczuka, Wójta Gminy Niegosławice, samorządy, które od początku stawiały na transparentność i uczciwe przedstawianie zarówno korzyści, jak i zagrożeń, mają większe szanse na powodzenie projektów. 

„Kluczowe jest także wskazanie profitów dla gminy, jak podatki, dzierżawy czy inwestycje w lokalną infrastrukturę. Moja gmina ma o jedną trzecią większy budżet dzięki wiatrakom. Ale realną korzyść musi mieć także konkretny Kowalski” - zauważył wójt. 

W ocenie samorządowców brak kampanii w mediach publicznych pozostawia przestrzeń dla mitów o OZE. 

„Potrzebna jest edukacja, edukacja i jeszcze raz edukacja. Ale zacząłbym od seniorów, bo to oni dziś kształtują poglądy i decydują o wyborach” - dodał Chyła.

Magdalena Sobczyńska z TotalEnergies zwróciła uwagę, że inwestorzy także angażują się w ten proces, prowadząc lekcje w szkołach i wspierając lokalne wydarzenia. 

„Sama od lat prowadzę lekcje o zielonej energetyce i dorobiłam się już dwóch pokoleń ludzi, którzy rozumieją problem i głosują” - wskazała. Dodała, że w kwestii edukacji i walki z dezinformacją trzeba łączyć siły wszystkich stron: od władz państwowych i lokalnych przez organizacje pozarządowe i inwestorów po społeczeństwo.

Jak zauważył Kamil Wyszkowski z UN Global Compact, według ONZ dezinformacja jest problem globalnym i dotyczy nie tylko Polski. 

„Populiści i reżimy autorytarne wykorzystują strach i niewiedzę, by blokować transformację energetyczną. Trzeba się przeciwstawiać uporem i mądrością, a głupocie przeciwstawiać wiedzę” - powiedział.

Uczestnicy zgodzili się, że walka z fałszywymi narracjami wymaga nie tylko danych i raportów, ale też empatii wobec obaw społeczności. Tylko w ten sposób można odbudować zaufanie i przekonać ludzi, że OZE to nie zagrożenie, lecz szansa na bezpieczną i stabilną przyszłość Polski. Więcej na https://www.greentransition.pl/ .

Źródło informacji: PAP MediaRoom