MEiN: Troska o rozwój i jakość polskiej nauki – zmiany w punktacji czasopism (komunikat)

- MEiN informuje:

Zmiany w punktacji czasopism wynikają z potrzeby realizacji naczelnego celu działania ministerstwa, jakim jest troska o właściwy rozwój i jakość polskiej nauki. Rozwój ten wymagał docenienia starań uczonych z dziedziny humanistyki i nauk społecznych, którzy nie mieli należytej szansy prezentowania swych badań naukowych w języku polskim w periodykach krajowych, posiadających znaczącą wartość punktową. W nowym wykazie uwzględnione zostały 31 433 czasopisma naukowe oraz recenzowane materiały z 1638 konferencji naukowych (głównie związanych z dyscyplinami informatyka oraz informatyka techniczna i telekomunikacja). W porównaniu z ostatnim wykazem z 2019 r. dodane zostały 1032 czasopisma, ponadto podwyższono punktację 264 czasopism dotychczas ujętym w wykazie.

Istniała i nadal istnieje potrzeba dowartościowania punktowego wielu czasopism z obszaru humanistyki i nauk społecznych, które z racji specyfiki swych badań nie doczekały się docenienia tak na świecie, jak i w kraju.

Zmiany w wykazie dotyczyły w dużej mierze polskich czasopism naukowych, zwłaszcza czasopism związanych z HST. Do wykazu dodanych zostało 129 czasopism polskich, z czego 125 to czasopisma z dziedzin HST. Podwyższono także punktację 233 polskim czasopismom, w tym 223 czasopismom związanym z dziedzinami HST.

Liczne czasopisma funkcjonujące w kulturze polskiej, odgrywające poważną rolę w rozwoju całych obszarów wiedzy albo nie były obecne na listach albo ich wartość była zaniżona. Aby zatem sprostać formalnym wymogom jakie nakładane są na świat nauki – uczeni zmuszeni byli do publikacji albo w periodykach nisko punktowanych, albo do publikacji w językach obcych poza krajem, przy jednoczesnej konieczności dokonywania poważnych opłat, co hamowało prace badawcze, jak i wpływało na ich jakość oraz oddziaływanie na kulturę oraz naukę polską.

Jakość publikacji i ich oddziaływanie

Zasadniczym kryterium była jakość publikacji oraz ich oddziaływanie we właściwym obszarze wiedzy. Brano pod uwagę przede wszystkim wkład w rozwój badań naukowych, a także wierność właściwemu celowi badań naukowych jakim jest poznawanie prawdy i jej obrona w kulturze. Pod uwagę brano także siłę oddziaływania czasopism we właściwych dla nich dziedzinach badań, a także ich związek z kulturą narodową oraz ich rolę w umacnianiu tożsamości cywilizacyjnej kultury polskiej. Wiele z czasopism posiadało unikalny, pozytywny i jedyny w nauce polskiej wkład w rozwój danych dziedzin wiedzy. Wkład ten był kryterium oceny i wartościowania, który należało docenić.

W przygotowaniu i pracach nad nową punktacją brało udział liczne grono uczonych reprezentujących środowiska naukowe z wielu ośrodków naukowych w całym kraju. Prace kierowane były przez dr hab. Pawła Skrzydlewskiego, przy współpracy dr Jakuba Kopra, a także Pana Ministra dr hab. Przemysława Czarnka, który je nadzorował. Materiał do przeprowadzenia zmian w punktacji dostarczyły liczne spotkania online z uczonymi, z którymi prowadzono konsultacje i narady. Liczba osób biorących wprost lub pośrednio w przygotowaniu nowej punktacji liczy około 70. Liczne konsultacje w sprawie punktacji przeprowadzano także drogą telefoniczną, kontaktów osobistych oraz poczty elektronicznej.

Projekt wykazu przygotowany przez Komisję Ewaluacji Nauki

Komisja Ewaluacji Nauki (KEN) przygotowała projekt wykazu czasopism na podstawie § 14a rozporządzenia Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 7 listopada 2018 r. w sprawie sporządzania wykazów wydawnictw monografii naukowych oraz czasopism naukowych i recenzowanych materiałów z konferencji międzynarodowych (Dz. U. z 2020 r. poz. 349).

Zgodnie z tym przepisem KEN przygotował aktualizację wykazu czasopism polegającą na uzupełnieniu o czasopisma, które zostały ujęte w ww. międzynarodowych bazach Scopus i Web of Science po dniu określonym przez ministra przy sporządzaniu ostatniego wykazu czasopism. Projekt przygotowany przez KEN obejmował także czasopisma nowoprzyjęte do bazy ERIH+, które uzyskały pozytywną opinię KEN (zgodnie z rozporządzeniem, wykaz obejmuje czasopisma z bazy ERIH+ posiadające międzynarodową renomę i szczególny wpływ na rozwój danej dyscypliny naukowej oraz spełniające etyczne i naukowe standardy).

Ujęcie czasopism we wspomnianych bazach ustalone zostało według stanu na 30 września 2020 r., określonego przez ministra. KEN ocenił także 40 czasopism ujętych w wykazie z 2019 r. z tytułu uzyskania finansowania w ramach programu „Wsparcie dla czasopism naukowych”, a które w międzyczasie zostały wpisane do baz Scopus lub Web of Science. KEN zaproponował tym czasopismom w nowym wykazie co najmniej 40 pkt. KEN, ustalając w tym trybie projekt wykazu, zamieścił w nim wszystkie czasopisma naukowe ujęte w ostatnim wykazie czasopism sporządzonym przez ministra (por. § 14a ust. 1 pkt 1 rozporządzenia) oraz czasopisma dodane w ramach aktualizacji.

Ponadto należy podkreślić, że przepisy rozporządzenia w sprawie wykazów czasopism naukowych (oraz wydawnictw) precyzyjnie określają sposób ustalania projektu wykazu czasopism przez Komisję Ewaluacji Nauki. Jednocześnie wykaz w swojej ostatecznej formie jest sporządzany przez ministra na podstawie projektu przekazanego przez KEN. Minister może w uzasadnionych przypadkach dokonać modyfikacji względem projektu KEN. Zgodnie z rozporządzeniem w sprawie ewaluacji jakości działalności naukowej punktację za artykuły naukowe opublikowane w ostatecznej formie w latach 2019–2021, ustala się zgodnie z ostatnim wykazem czasopism sporządzonym i udostępnionym przez ministra w okresie objętym ewaluacją.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy Prawo prasowe. (PAP)

kom/ robs/