MKiDN: Wizyta wicepremiera Piotra Glińskiego w Paryżu. Temat: ochrona wspólnego dziedzictwa Europy (komunikat)

- MKiDN informuje:

Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński udaje się 3 maja z wizytą do Paryża, gdzie weźmie udział w spotkaniu europejskich ministrów kultury i spraw europejskich. Spotkanie odbywa się inicjatywy prezydenta Francji, Emmanuela Macrona i ma na celu kontynuację dyskursu rozpoczętego podczas prezydencji rumuńskiej w sprawie ochrony europejskiego dziedzictwa.

Ministrowie krajów członkowskich UE będą dyskutować w ramach dwóch równoległych sesji roboczych w gronie kultury oraz ministrów do spraw europejskich. Pod dyskusję zostaną poddane elementy wspierające ochronę zagrożonego dziedzictwa europejskiego, m.in. utworzenie sieci ekspertów – naukowców, historyków, konserwatorów, architektów, zaangażowanie młodych ludzi w pracę na rzecz zachowania wspólnego dziedzictwa, również poprzez programy wolontariatu i wymiany, oraz istniejące i możliwe modele finansowania działań w tym zakresie.

Stworzenie w Unii Europejskiej "mechanizmu współpracy na rzecz zagrożonego dziedzictwa europejskiego" zaproponował po pożarze katedry Notre-Dame prezydent Macron. "Jako że dziedzictwo nie należy do kompetencji europejskich, prezydent podjął inicjatywę i napisał do swoich odpowiedników, by zaproponować utworzenie mechanizmu współpracy na rzecz zagrożonego dziedzictwa europejskiego, którego celem byłaby wzajemna pomoc, wymiana umiejętności i know-how" – tłumaczyła francuska minister ds. europejskich Amelie de Montchalin w wywiadzie dla francuskiego tygodnika Journal du Dimanche. - "Gdy dochodzi do dużego pożaru w Europie, mechanizm solidarności pozwala na wypożyczanie między państwami UE samolotów gaśniczych. W kwestii dziedzictwa możemy sobie wyobrazić sieć ekspertów, którzy byliby do dyspozycji w razie potrzeby".

"Oprócz naszych umiejętności i zasobów, jeśli możemy skorzystać także ze wsparcia i informacji zwrotnych od naszych sąsiadów w procesie odbudowy Notre Dame, skorzystamy z tej okazji" – mówił z kolei minister kultury Francji Franck Riester. – „Wobec tego szoku emocjonalnego i tego porywu hojności, którego doświadczyliśmy, powinniśmy razem poprawić politykę dotyczącą dziedzictwa w naszych krajach oraz na poziomie europejskim."

Spotkanie zakończy wspólna sesja plenarna i przyjęcie deklaracji w sprawie ochrony wspólnego dziedzictwa.

Pożar katedry Notre-Dame

Pożar wybuchł 15 kwietnia 2019 roku około godziny 18:50. Płomienie objęły dach świątyni i znajdującą się na nim iglicę, zaś później rozprzestrzeniły się także na jedną z wież. Pożar ugaszono po kilku godzinach. Ocalała główna konstrukcja budowli, jej zachodnia fasada oraz dwie wieże, a także trzy rozety z XII i XIII wieku. Doszczętnie spłonął natomiast dach świątyni, a budowana w XIX wieku według projektu Eugene’a Viollet-le-Duca iglica uległa zawaleniu. Zniszczone zostały również fragmenty kamiennego sklepienia w nawie głównej, a także XIX-wieczne górne witraże.

Notre-Dame jeszcze przed pożarem wymagała gruntownej restauracji. Dwa lata temu koszt niezbędnych remontów oszacowano na 100 mln euro. Archidiecezja paryska wystosowała wtedy apel o połączenie sił i konsolidację środków. Koszt ratowania kamiennych murów niszczejących z powodu zanieczyszczeń powietrza oceniano wówczas na 150 mln euro w ciągu 20 lat.

Prezydent Emmanuel Macron już w dniu pożaru zapowiedział odbudowę katedry. Pomoc finansową zadeklarowały osoby prywatne, przedsiębiorstwa oraz francuskie i zagraniczne instytucje. Obecnie na remont i renowację Katedry Notre Dame zgromadzono już ponad miliard euro.

Polskie wsparcie

Polska, która ma bogate tradycje i osiągnięcia w zakresie odbudowy i restauracji zniszczonych zabytków, deklaruje gotowość do pomocy w dziele odbudowy katedry. Z ofertą pomocy wystąpił Polski Komitet Narodowy ICOMOS (Międzynarodowa Rada Ochrony Zabytków i Miejsc Historycznych, ICOMOS), który wyraził gotowość utworzenia ekipy ekspertów między innymi w takich specjalnościach jak konserwacja kamienia, drewna, witraży, systemów konstrukcyjnych.

Polska deklaruje też, że sfinansuje przeprowadzenie prac przywracających do stanu sprzed pożaru Polską Kaplicę narodową pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej i Św. Hieronima, ufundowaną w 2018 r. Proponuje m.in. aby prace porządkujące wnętrze kaplicy zostały przeprowadzone przy udziale specjalistów z Pogotowia Konserwatorskiego Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Rekomendacja Warszawska

W maju 2018 podczas konferencji „The challenges of World Heritage recovery. International conference on reconstruction” na Zamku Królewskim w Warszawie została przyjęta tzw. Rekomendacja Warszawska, w której odwołano się do przykładu i doświadczeń związanych z odbudową Warszawy po II wojnie światowej. Dokument zawiera zasady postępowania, którymi należy kierować się w procesie odbudowy miast czy rekonstrukcji zabytków zniszczonych w wyniku konfliktów zbrojnych lub kataklizmów naturalnych. Dotyczą one m.in.:

- poszanowania wartości uznawanych przez międzynarodową i lokalną społeczność oraz autentyczności w szczególności substancji materialnej;

- uwzględnienia potrzeb społeczności, które doświadczyły traumy utraty swojego dziedzictwa, historii i tożsamości;

- wypracowania kompromisu pomiędzy potrzebami społeczności - chęcią szybkiego powrotu do swoich domów i dawnego życia, a koniecznością przeznaczenia czasu na refleksję w zakresie odpowiedniego przygotowania do procesu odbudowy;

- podejmowania działań w duchu pojednania, które pozwolą na odzyskiwanie przez lokalną społeczność tożsamości kulturowej i pamięci o miejscach ważnych dla jej pielęgnowania;

- znaczenia gromadzenia i analizowania dokumentacji;

- podejmowania decyzji dotyczących odbudowy i rekonstrukcji na podstawie doktryny konserwatorskiej, która ma na celu ochronę wyjątkowej uniwersalnej wartości dobra;

- zarządzania procesem odbudowy przy zaangażowaniu podmiotów krajowych i zagranicznych;

- planowania długoterminowej strategii odbudowy historycznego krajobrazu miejskiego na wielu płaszczyznach;

- podejmowania działań edukacyjnych i budowania społecznej świadomości celem zapobiegania konfliktów zbrojnych, których efektem jest zniszczenie dziedzictwa kultury.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ dma/