MR: sprawę w urzędzie załatwisz szybciej (komunikat)

- MR informuje:

Szybsze załatwianie spraw, mediacje w sporach przed urzędami, koniec z karami administracyjnymi „z automatu” – to wybrane rozwiązania z nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego i kilku innych ustaw, którą 9 marca przyjął Sejm. Ustawa jest częścią pakietu #100zmianDlaFirm, który ma za zadanie ułatwić prowadzenie biznesu w Polsce.

- Nasz projekt to odpowiedź na trwające często miesiącami lub latami sprawy w urzędach. Zlecone przez nas badania pokazały, że prawie 80 proc. przedsiębiorców dostrzega ten problem. To co proponujemy, to największa od lat reforma postępowań administracyjnych – powiedział wiceminister rozwoju Mariusz Haładyj.

Nowelizacja przewiduje, że:

- w relacjach państwo-obywatel będzie więcej partnerstwa (np. poprzez wykorzystanie mediacji),

- sprawy urzędowe będą załatwiane szybciej,

- wysokość kar administracyjnych będzie adekwatna do przewinienia.

Partnerskie relacje urząd-obywatel

Sprawy w urzędach będzie można rozstrzygać z wykorzystaniem mediacji - zarówno pomiędzy stronami postępowania jak i pomiędzy stroną a urzędem. Szczególną rolę może ona odegrać w skomplikowanych i budzących emocje sprawach (np. deweloper chce postawić centrum handlowe, przeciw czemu protestują właściciele okolicznych działek). Mediacja powinna przyczynić się do zmniejszenia ilości odwołań i skarg do sądów administracyjnych.

Jeśli obywatel wystąpi do urzędu z prośbą, np. o udzielenie koncesji, a w świetle złożonej przez niego dokumentacji nie będą spełnione warunki do uzyskania koncesji, urzędnik będzie miał obowiązek poinformować o tym obywatela i umożliwić mu uzupełnienie dokumentów zanim wyda decyzję odmowną.

Projekt przewiduje wprowadzenie zasad, dzięki którym urzędnik nie będzie mógł nałożyć obowiązków ani odebrać uprawnień na podstawie niejasnych przepisów albo niejednoznacznych dowodów. Urzędnicy będą musieli podejmować działania proporcjonalne czyli takie, które prowadzą do celu, ale są jak najmniej uciążliwe dla obywateli. Urząd nie powinien przykładowo wzywać do przedkładania dokumentów czy wymagać ich szczególnej formy, jeśli nie wynika to z przepisów i nie jest konieczne do załatwienia sprawy.

Usprawnienie i przyspieszenie procedur

Sprawy nie będą już krążyć między urzędami. Jeśli obywatel odwoła się od decyzji w pierwszej instancji, będzie mógł zażądać żeby druga instancja rozstrzygnęła jego sprawę, a nie kierowała z powrotem do pierwszej.

Tzw. decyzje kasatoryjne (czyli właśnie odsyłające do organu niższej instancji do ponownego rozpatrzenia) zacznie wydłużają czas trwania spraw w urzędach.

W sytuacji gdy urząd wyda decyzję kasatoryjną obywatel będzie miał do dyspozycji szybką ścieżkę zaskarżenia takiej decyzji w postaci sprzeciwu do sądu administracyjnego. Sąd będzie miał 30 dni na rozpatrzenie sprawy. Obecnie trwa to co najmniej kilka miesięcy.

Projekt umożliwia też zaskarżenie do sądu decyzji urzędu centralnego lub samorządowego kolegium odwoławczego bez konieczności składania wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy. Obecnie, jeśli obywatel chce zaskarżyć do sądu decyzję, np. wydaną przez ministra, ma obowiązek złożyć taki wniosek i poczekać na jego rozpoznanie. W praktyce oznacza to, że ten sam urząd, który już rozstrzygnął sprawę, musi przeanalizować ją jeszcze raz. Szanse, że zmieni zdanie są niewielkie, dlatego ta ścieżka jest mało skuteczna.

Adekwatne do przewinień kary administracyjne

Kary administracyjne są obecnie często niewspółmierne do przewinienia. Mała firma, która rozpoczęła użytkowanie niewielkiego budynku tuż przed uzyskaniem pozwolenia, może dostać 60 tys. zł kary płatnej w ciągu 7 dni i obliczonej wg sztywnego wzoru. Teraz urząd będzie mógł odstąpić od nałożenia kary, np. wtedy, gdy uzna, że waga naruszenia prawa jest znikoma.

W przypadkach, gdy przepisy przewidują kary w przedziałach kwotowych (np. od 10 do 500 tys. zł) urzędnik weźmie pod uwagę okoliczności sprawy, np. wysokość uzyskanych korzyści czy sytuację osobistą obwinionego. Kary te nie będą zatem wymierzane „automatycznie”, co dziś powoduje, że są często bardziej dolegliwe niż sankcje karne.

- Wszystkie zmiany, które wprowadzi nowelizacja dotyczą nie tylko firm. Wpłyną one na wszystkie sprawy załatwiane w polskich urzędach. Przewidujemy, że nowe regulacje mogą zacząć obowiązywać od 1 czerwca 2017 r. – poinformował wiceminister rozwoju Mariusz Haładyj.

# # #

Kodeks postępowania administracyjnego to „konstytucja” relacji urząd – obywatel. Na podstawie tego jednego aktu urzędy rozpatrują codziennie tysiące spraw obywateli.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe.(PAP)

kom/ mż