MS: Stanowisko Ministerstwa Sprawiedliwości dotyczące wierzycieli upadłego Getin Noble Bank S.A. (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

W odpowiedzi na wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO), który zwrócił uwagę na poważne problemy związane z postępowaniem upadłościowym Getin Noble Bank S.A., szczególnie w kontekście prowadzenia postępowania w systemie teleinformatycznym Krajowy Rejestr Zadłużonych, Ministerstwo Sprawiedliwości informuje, że:

Przeprowadzona została szczegółowa analiza problemów związanych z funkcjonowaniem Krajowego Rejestru Zadłużonych (KRZ) w kontekście postępowań upadłościowych banków. Obecnie prowadzone są postępowania upadłościowe Getin Noble Bank i Idea Bank. Liczba uczestników postępowania Getin Noble Bank aktualnie wynosi ponad 35 tys. i jest to największe postępowanie prowadzone w systemie KRZ.

Zespół KRZ regularnie współpracuje z orzecznikami z różnych ośrodków, aby rozwiązywać bieżące problemy związane z systemem.

– Do 14 stycznia 2025 r. system KRZ nie oferował dedykowanych funkcji do procedowania zgłoszeń wierzytelności w 10 kategoriach, co jest konieczne w przypadku postępowań upadłościowych banków i SKOK-ów. W wersji 1.14 systemu wdrożono modyfikację w tym zakresie i obecnie są one już dostępne – podkreśla wiceminister sprawiedliwości Arkadiusz Myrcha.

Dotychczasowy brak specjalnych kategorii w systemie nie przeszkodził jednak w przeprowadzeniu postępowania upadłościowego Getin Noble Bank – po ogłoszeniu upadłości banku. Departament Informatyzacji i Rejestrów Sądowych MS przygotował i opublikował na Portalu Publicznym KRZ instrukcję, jak zgłaszać wierzytelności bankowe, korzystając z dostępnego formularza. Instrukcja zawierała dokładne wskazówki, jak dokonać zgłoszenia wierzytelności.

Ministerstwo, za pośrednictwem Departamentu Informatyzacji i Rejestrów Sądowych, współpracuje z syndykiem masy upadłościowej Getin Noble Bank, pomagając w codziennym prowadzeniu postępowania upadłościowego. Na bieżąco analizowane są potrzeby prowadzących postępowanie zarówno po stronie sądu, jak i syndyka.

W odniesieniu do prawdopodobieństwa zaspokojenia wierzycieli warto zauważyć, że postanowieniem z dnia 16 września 2024 roku Sędzia komisarz zwrócił się do Trybunału Konstytucyjnego z wnioskiem o zbadanie zgodności z Konstytucją RP przepisu art. 440 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz.U. z 2024 r. poz. 794). Jeżeli Trybunał stwierdzi, że ten przepis jest sprzeczny z Konstytucją – szczególnie w zakresie, w jakim zmienia on kolejność zaspokajania wierzytelności w postępowaniu upadłościowym banku – kredytobiorcy będą mogli uczestniczyć w podziale środków masy upadłości na równi z wierzytelnością Bankowego Funduszu Gwarancyjnego dotyczącą kosztów przymusowej restrukturyzacji, które nie zostały pokryte z przychodów z tej restrukturyzacji.

Kolejną kwestią ważną z punktu widzenia praw konsumentów jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19 września 2024 r. (sygn. akt III CZP 5/24), która rozwiewa wątpliwości kredytobiorców dotyczące tego, czy ich roszczenia, objęte wniesionymi przez nich powództwami, powinny być rozpoznawane w trybie zgłoszenia wierzytelności – zgodnie z art. 236 Prawa upadłościowego.

Sąd Najwyższy jednoznacznie rozstrzygnął tę kwestię, stwierdzając, że „postępowanie sądowe z powództwa kredytobiorcy będącego konsumentem o ustalenie nieistnienia stosunku prawnego z umowy kredytu, prowadzone przeciwko bankowi, który ogłosił upadłość, nie jest sprawą o wierzytelność, która podlega zgłoszeniu do masy upadłości w rozumieniu art. 145 ust. 1 Prawa upadłościowego, a więc może być rozpoczęte po ustaleniu osoby pełniącej funkcję syndyka”.

Ministerstwo Sprawiedliwości zgadza się z opinią wyrażoną przez Rzecznika Praw Obywatelskich, że orzeczenie Sądu Najwyższego otworzy konsumentom drogę do skutecznej ochrony ich praw w przypadku ogłoszenia upadłości banku. Konsumenci będą mogli uzyskać prawomocne orzeczenie, które będzie zgodne z ich żądaniami i pozwoli na ochronę ich interesów naruszonych przez upadłą instytucję finansową.

Biuro Obsługi Restrukturyzacji i Upadłości oraz Pełnomocnika do spraw Biegłych Sądowych otrzymały wyjaśnienia od syndyka masy upadłości Getin Noble Bank na temat zawierania ugód z kredytobiorcami. Syndyk zadeklarował otwartość na zawieranie takich ugód indywidualnie. 20 grudnia 2024 roku sędzia-komisarz zgodził się na zawieranie ugód w sprawach spornych z konsumentami, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy denominowany lub indeksowany do franka szwajcarskiego, co oznacza, że propozycje ugodowe mogą być skierowane do tej grupy klientów.

– Minister Sprawiedliwości, w ramach swoich kompetencji nadzorczych, nie ingeruje w sposób prowadzenia postępowań upadłościowych ani w treść orzeczeń sądowych – zaznaczył wiceminister Myrcha. – Orzeczenia sądowe mogą być zmieniane lub uchylane jedynie przez sądy. Sędzia-komisarz kieruje postępowaniem, nadzoruje czynności syndyka i może wydawać zgodę na zawarcie ugody, a jego postanowienie jest natychmiast wykonalne i niezaskarżalne.

W odniesieniu do ochrony danych osobowych 28 maja 2024 r. wdrożono modyfikację systemu KRZ, która ograniczyła dostęp do danych osobowych wierzycieli, którzy nie przeszli weryfikacji przez doradcę restrukturyzacyjnego lub sąd. Zmiana ta nie wymagała zmiany przepisów prawa.

System KRZ nie naruszał wcześniej przepisów dotyczących ochrony danych osobowych, jednak w odpowiedzi na potrzeby zwiększenia bezpieczeństwa Ministerstwo Sprawiedliwości dokonało modyfikacji i ograniczyło automatyczny dostęp do akt postępowania. Po zgłoszeniu wierzytelności użytkownicy mają dostęp tylko do własnej teczki. Pełny dostęp do akt postępowania, w tym danych innych wierzycieli, możliwy jest po weryfikacji przez doradcę restrukturyzacyjnego lub sąd. Nowi uczestnicy postępowania są oznaczani statusem „Sprawdzany” i mają ograniczony dostęp do informacji do czasu weryfikacji.

Podsumowując – Ministerstwo Sprawiedliwości podejmuje działania na rzecz modyfikacji funkcjonalności systemu KRZ w niezbędnym zakresie, usprawnienia procesu upadłościowego oraz ochrony danych osobowych, a także wspiera rozwój narzędzi prawnych, które umożliwią konsumentom efektywniejsze dochodzenie swoich praw w przypadku upadłości banku.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ zs/ amac/