Ósma edycja rankingu przejrzystości budżetowej Open Budget Survey 2021

Opublikowany został najnowszy, ósmej edycji raport dotyczący jawności i transparentności budżetowej na świecie Open Budget Survey 2021 (OBS). Raport prezentuje trzy rankingi w zakresie kompleksowej oceny narodowych systemów finansów publicznych: i) transparentności procedur budżetowych (tzw. Open Budget Index), ii) zakresu społecznej partycypacji oraz iii) jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Badaniem objęto grupę stu dwudziestu krajów ze wszystkich kontynentów, a prace koordynowała pozarządowa organizacja Open Budget Partnership z siedzibą w Waszyngtonie (USA). Prace badawcze w poszczególnych krajach były realizowane przez niezależne instytucje i ekspertów z obszaru nauki bądź sektora organizacji pozarządowych. W odniesieniu do Polski badania zrealizował dr Paweł Białynicki-Birula z Kolegium Gospodarki i Administracji Publicznej Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

W obecnym rankingu transparentności budżetowej (Open Budget Index) Polska, z 60 punktami, uplasowała się na 36. miejscu kwalifikując się do grupy krajów o ograniczonym dostępie do informacji budżetowej. Czołowe miejsca zajęły kraje z punktacją powyżej 80 na 100 możliwych punktów: Gruzja (87), RPA (86), Szwecja (85), Nowa Zelandia (85), Meksyk (82) i Norwegia (81). Choć zdobyta przez nasz kraj liczba punktów jest taka sama jak w poprzedniej edycji (OBS 2019), to jednak odnotowany spadek o 4 miejsca w rankingu świadczy o relatywnym regresie w zakresie transparentności procedur budżetowych. Dodać należy, że przeciętna wartość indeksu w grupie badanych krajów wyniosła 45 pkt, a w grupie państw OECD 67 pkt. Polska tradycyjnie osiągnęła dobry wynik (82 /100 pkt) w zakresie oceny jakości instytucjonalnego nadzoru nad wydatkowaniem publicznych środków. Z kolei w ocenie zakresu społecznej partycypacji w procesach budżetowych zdobyła 22 pkt/100, czyli tyle, ile wyniosła przeciętnie w krajach OECD. Przeciętna w grupie badanych krajów wyniosła 12 pkt.

W rekomendacjach dla Polski IBP zaleca m.in. opracowywanie i publikację budżetu obywatelskiego (tzw. Citizens Budget), tj. przystępnej dla obywateli wersji budżetu państwa); publikację półrocznych sprawozdań z wykonania budżetu, dokonanie szeregu modyfikacji procedur budżetowych skutkujących większą spójnością dokumentacji budżetowej oraz podjęcie działań na rzecz zwiększenia zakresu społecznej partycypacji w procedurach budżetowych.

Raport jest do uzyskania ze strony IBP: http://internationalbudget.org

https://internationalbudget.org/open-budget-survey/open-budget-survey-2021

Źródło informacji: Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie