Prezes Stowarzyszenia Graj Legalnie: ponad 3 miliony Polaków korzysta z usług nielicencjonowanych operatorów

Jakie są najważniejsze argumenty przemawiające za odejściem od monopolu państwowego w kasynach online?

Najważniejsze jest to, że obecny model nie działa, bo jest przestarzały. W praktyce to fikcyjny monopol - żaden realny monopolista nie oddaje 40-50 procent rynku nielegalnym operatorom. Szara strefa w Polsce generuje 65 mld zł obrotu rocznie, czyli połowę rynku działającą poza kontrolą państwa. To nie są szacunki „z głowy”, ale dane H2 Gambling Capital, na które samo Ministerstwo Finansów powołuje się regularnie. Podobne liczby wskazują raporty EY. Wynika z nich jedno: monopol nie ograniczył działalności nielegalnych podmiotów, lecz stworzył im komfortowe warunki, bo nie muszą konkurować z innym legalnym operatorem poza monopolistą.

Przeciwnicy zmian twierdzą, że monopol zapewnia stabilne wpływy dla sportu. Jak pan odpowiada?

To całkowicie myląca narracja. Totalizator faktycznie wspiera sport, ale robi to z przychodów z gier liczbowych - nie z działalności państwowego kasyna online. Z tego segmentu nie trafia do sportu ani złotówka. Tymczasem szara strefa, która rośnie dzięki monopolowi, odbiera środki zarówno budżetowi, jak i polskiemu sportowi. Jeśli 65 mld zł rocznie znika w rajach podatkowych i strukturach nieodprowadzających danin, trudno mówić o „ochronie finansowania sportu”. To właśnie obecny model jest największym zagrożeniem dla sportu - według wyliczeń organizacji sportowych i naszych analiz polski sport traci na nim ok. 120 mln zł rocznie. W krajach licencyjnych operatorzy kasyn i zakładów są kluczowymi sponsorami sportu. W Polsce mogą robić to wyłącznie legalni bukmacherzy.

Czy monopol rzeczywiście lepiej chroni graczy?

Nie ma na to żadnych dowodów. W krajach licencyjnych narzędzia ochrony konsumenta są bardziej zaawansowane - od skutecznej weryfikacji wieku, przez limity depozytów, po algorytmy analizujące ryzyko uzależnienia. W Polsce sektor zakładów wzajemnych działa w systemie licencyjnym i ma wysoki poziom ochrony, dlatego szara strefa wynosi tam kilkanaście procent. Natomiast w kasynach online mamy monopol i jednocześnie największą szarą strefę w UE - sięgającą połowy rynku. W nielegalnym segmencie nie ma żadnych zabezpieczeń, żadnej kontroli, żadnego nadzoru. A jednak tam trafiają miliony Polaków. Z badań wynika, że ponad 3 mln obywateli korzysta z usług nielicencjonowanych operatorów. W krajach regulowanych nawet 90 procent graczy korzysta z rynku legalnego - dlatego, że mają wybór i odpowiednie bezpieczeństwo.

Dodatkowo państwo nie ma narzędzi do ścigania nielegalnych operatorów zarejestrowanych na Karaibach czy w Azji. Karani są tylko gracze. NIK zwracała na to uwagę już w 2019 roku - i problem do dziś nie został rozwiązany.

Jakie konsekwencje fiskalne wywołuje utrzymywanie monopolu?

Poważne. Raporty EY i H2GC pokazują, że system licencyjny przyniósłby co najmniej miliard złotych dodatkowych wpływów rocznie, a wraz z kanalizacją rynku - jeszcze więcej. W krajach regulowanych ucywilizowanie rynku sięga 85–90 procent. W Polsce - 50. Reszta zasila podmioty z rajów podatkowych, w tym powiązane ze wschodnim kapitałem. To realne ryzyko prania pieniędzy, finansowania terroryzmu i destabilizacji gospodarczej. Najważniejsze jest jednak bezpieczeństwo graczy. Dziś ponad 3 mln Polaków korzysta z platform, które nie mają licencji, nie weryfikują wieku, nie chronią danych i nie przestrzegają prawa. Iluzoryczny monopol, przy którym połowa rynku działa w szarej strefie, jest zagrożeniem dla państwa i obywateli.

Źródło: Stowarzyszenie Graj Legalnie