70 lat Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego - święto kardiologii i polskich pacjentów

Rys historyczny

Ponad 5000 ekspertów zrzeszonych w strukturach PTK, 17 oddziałów terenowych, 7 asocjacji i 14 sekcji oraz elitarny „Klub 30” - te spektakularne dane to wynik 70 lat pracy na rzecz rozwoju rodzimej kardiologii. Polskie Towarzystwo Kardiologiczne od 1956 roku jest członkiem Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC), w ramach którego na przestrzeni wielu lat, polscy eksperci zasiadali w szeregach władz organizacji, aktywnie uczestnicząc w budowaniu świadomości na temat kardiologii. To jednak tylko część z licznych osiągnieć organizacji. Przez lata członkowie Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego przygotowali tysiące naukowych opracowań, wytycznych i rekomendacji, które były podstawą do wdrażania dobrych dla polskich pacjentów rozwiązań.

„Polskie Towarzystwo Kardiologiczne to prężnie działająca organizacja, która integruje środowisko eksperckie po to, aby wspólnie pracować nad poprawą jakości opieki kardiologicznej. Z uwagi na rozwój chorób cywilizacyjnych, medycyna stale musi nadążać za tymi wyzwaniami, dlatego od 70-ciu lat Towarzystwo nie zwalnia tempa. Przeciwnie, pracujemy jeszcze bardziej dynamicznie, aby móc precyzyjnie określać bieżące wyzwania. Stawiamy takie cele, których osiąganie służy polskim pacjentom. Jednym z ostatnich rozwiązań jest opracowanie dziesięciu kluczowych, niezaspokojonych w naszej ocenie potrzeb w kardiologii” - mówi prof. Robert Gil, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Dekalog polskiej kardiologii

Choroby serca to wciąż jeden z głównych zabójców Polaków. Co niezwykle ważne, oczekiwana długość życia Polaków jest krótsza o około cztery lata w porównaniu ze średnią oczekiwaną długością życia w pozostałych krajach członkowskich Unii Europejskiej. Ostatnie lata pokazały dobitnie, że sytuacja się pogarsza, bowiem z powodu chorób serca i układu krążenia umiera ponad 45% Polaków, głównie z winy nadciśnienia tętniczego, hipercholesterolemii, palenia papierosów, otyłości i cukrzycy. Na 11 mln Polaków cierpiących na nadciśnienie tętnicze, aż połowa nie jest świadoma swojej choroby. Podwyższony cholesterol natomiast to ryzyko miażdżycy i udaru. Wyzwaniem w leczeniu pacjentów kardiologicznych wciąż jest palenie tytoniu oraz otyłość, uznana za epidemię XXI wieku.

Eksperci Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego opracowali „Dekalog polskiej kardiologii na lata 2023 - 2025”, który zawiera najważniejsze zdaniem ekspertów obszary wymagające pilnego zagospodarowania. Inaczej problemy będą się pogłębiać, prowadząc nie tylko do obniżenia stanu zdrowia i komfortu życia Polaków, ale także będą piętrzyć problemy w ochronie zdrowia.

Wśród dziesięciu kluczowych kierunków, eksperci wskazują na konieczność pełnego uruchomienia Narodowego Programu Chorób Układu Krążenia. Ponadto istnieje potrzeba urealnienia wycen w zakresie kardiologii, szczególnie kardiologii inwazyjnej oraz sprawna refundacja procedur o udowodnionych korzyściach w poprawie rokowania pacjentów. Ten element jest szczególnie istotny z uwagi na konieczność utrzymania osób zdolnych do pracy w możliwie najlepszej kondycji, z korzyścią dla samych pacjentów, ale także krajowej gospodarki. Podobnie rzecz ma się z potrzebą stworzenia szybkiej ścieżki refundacyjnej dla nowych wyrobów medycznych oraz technologii lekowych, jak również przyjęcie kryteriów włączenia do programu NFZ leczenia hipercholesterolemii na podstawie wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego i połączenie go z programem KOS-zawał.

Eksperci PTK są głęboko przekonani o konieczności stworzenia systemu umożliwiającego kardiologom szkolenie i nabywanie kompetencji w zakresie samodzielnego wykonywania i oceniania tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego w zakresie kardiologii. Jest również potrzeba pochylenia się nad pacjentami ze wstrząsem kardiogennym oraz po nagłym zatrzymaniu krążenia poprzez stworzenie narodowego programu dla tej grupy chorych. Kolejnym z punktów Dekalogu jest konieczność stworzenia systemu diagnostyki genetycznej dla kardiologii oraz wspieranie i dynamizacja rozwoju kardiologii dziecięcej w Polsce. Zarząd PTK nie ma wątpliwości, że narzędziem do realizacji powyższych celów jest konieczność współpracy wielu środowisk, jak również usprawnienie funkcjonowania samego Towarzystwa.

Debata o pozycji i przyszłości kardiologii

Ważną częścią jubileuszowej konferencji prasowej PTK była debata o pozycji kardiologii w systemie ochrony zdrowia oraz wspólne z gośćmi wypracowanie rekomendacji dla rozwoju tej dziedziny medycyny. W dyskusji udział wzięli przedstawiciele kluczowych instytucji kształtujących system ochrony zdrowia w Polsce - Ministerstwa Zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, sejmowej i senackiej Komisji Zdrowia oraz Biura Rzecznika Praw Pacjenta. Swoją reprezentację miały również organizacje pacjenckie.

Ministerstwo Zdrowia reprezentował Sekretarz Stanu Wojciech Konieczny, który zwrócił uwagę na to, że:

„wysiłkiem ekspertów stworzyliśmy doskonale funkcjonujący system wspierania pacjentów kardiologicznych i teraz należy urealnić wyceny świadczeń i tym samym zapewnić pacjentom jeszcze większe bezpieczeństwo. Choroby kardiologiczne są dla nas ważne” - powiedział Wiceminister Zdrowia.

Goście zaproszeni do dyskusji byli zgodni co do zasady, że w procesie rozwoju kardiologii w Polsce ważna jest profilaktyka pierwotna i wtórna.

„Trzeba skupić się na profilaktyce kardiologicznej opartej o POZ. To już jest i zaczyna sprawnie działać. Potrzebna jest też szeroko zakrojona współpraca specjalistów kardiologii ze specjalistami medycyny rodzinnej’ - dodał dr Maciej Karaszewski, zastępca dyrektora Departamentu Świadczeń Opieki Zdrowotnej Narodowego Funduszu Zdrowia.

W dyskusji udział wzięli licznie przybyli Parlamentarzyści z sejmowej i senackiej komisji zdrowia. Beata Małecka-Libera - przewodnicząca senackiej Komisji Zdrowia wskazała, że choć w ostatnich latach nastąpił spektakularny rozwój kardiologii, to mimo tego nadal największą grupę chorych stanowią pacjenci z chorobami serca i układu krążenia.

„Choroby serca i układu krążenia zbierają śmiertelne żniwo - największe. Około połowa zgonów to właśnie choroby serca i układu krążenia. Za mało stawiamy na profilaktykę i prewencję, w tym również na wszelkie czynniki ryzyka. Dobra prewencja powinna być kluczem i priorytetem również dla PTK. Nakłady finansowe na narodowe programy to są pieniądze przede wszystkim na leczenie, a nie prewencję. Budujmy prewencję. Liczę również, że pomiędzy poszczególnymi towarzystwami nastąpi prawdziwy dialog i interdyscyplinarne podejście do zarządzania ochroną zdrowia” - dodała senator Małecka-Libera.

O konieczności dostępu do nowoczesnych metod leczenia w kardiologii wspomniała natomiast Marzanna Bieńkowska - zastępca dyrektora Departamentu Współpracy z Biura Rzecznika Praw Pacjenta, która wskazała podobnie jak pozostali goście na konieczność wsparcia profilaktyki kardiologicznej, z sugestią wykonywania diagnostyki w ramach medycyny pracy.

„Rzecznik Praw Pacjenta zwrócił się do Ministerstwa Edukacji o wdrożenie w nauczanie szkolne przedmiotu z zakresu zdrowia. Warto zaopiekować się młodymi pacjentami, którzy wchodzą w dorosłe życie obciążeni chorobą kardiologiczną. Potrzeb jest wiele, biuro Rzecznika Praw Pacjenta jest otwarte na współpracę z Polskim Towarzystwem Kardiologicznym i współpracę na rzecz chorych” - dodała Bieńkowska.

Agnieszka Wołczenko reprezentująca natomiast Porozumienie Organizacji Kardiologicznych mocno podkreśliła wagę chorób kardiologicznych i liczne obciążenia pacjentów z chorobami serca i układu krążenia.

„Choroby serca to pierwszy zabójca Polaków. Cieszę się, że Ministerstwo Zdrowia dostrzega problem. Pacjent kardiologiczny to przeważnie pacjent z wielochorobowością. To są miliony ludzi. Pacjent jednak trochę błądzi w systemie, dlatego cieszy mnie i dekalog PTK i deklaracje decydentów, aby uprościć ścieżkę pacjenta kardiologicznego w systemie ochrony zdrowia. Dla nas istotą rzeczy jest dostępność do diagnostyki i do specjalisty oraz wszystkich możliwych technologii potrzebnych do godnego leczenia i życia” - zwróciła uwagę przedstawicielka pacjentów.

W debacie nie mogło zabraknąć głosu przedstawiciela sejmowej Komisji Zdrowia, którą reprezentował poseł Grzegorz Napieralski. Zwrócił on uwagę na to, że kardiologia została odsunięta z pierwotnego planu w debacie publicznej i powinna na to miejsce wrócić.

„Kwestie ratujące życie i przedłużające życie to powinien być priorytet. Potrzebne są inwestycje w kardiologię po to, aby polepszać życie pacjentów. Kardiologia powinna wrócić do głównego nurtu debaty publicznej. Deklaruję pełną współpracę z ramienia komisji zdrowia. Wy - eksperci, leczycie, my budujemy dobre ramy systemowe do tego, aby wspierać chorych i specjalistów” - dodał Napieralski.

Rekomendacje dla kardiologii

Uczestnicy debaty zostali poproszeni o podsumowanie spotkania i przekazanie rekomendacji na rozwój kardiologii.

Wiceminister Konieczny zaznaczył, że niezbędne są działania na rzecz promocji profilaktyki pierwotnej i wtórnej, która powinna być ważnym elementem rozwoju kardiologii. Potrzebne jest według Wiceministra unowocześnienie tej dziedziny medycyny poprzez zapewnienie chorym dostępu do nowoczesnych rozwiązań w zakresie leczenia. Senator Małecka-Libera podkreśliła również wagę profilaktyki ukierunkowanej na wielochorobowość pacjenta kardiologicznego oraz konieczność równego dostępu do leczenia dla chorych.

Dyrektor Karaszewski z NFZ w ramach rekomendacji dla kardiologii podkreślił konieczność postawienia na opiekę koordynowaną w POZ i profilaktykę oraz kompleksowość leczenia pacjenta kardiologicznego.

Marzanna Bieńkowska powiedziała, że priorytetem na przyszłość jest edukacja zdrowotna prowadzona od najmłodszych lat oraz wdrażanie takich narzędzi, które zachęcą specjalistów do pochylenia się nad kardiologią dziecięcą.

Zaproponowany przez dyrektor Bieńkowską kierunek działań wpisuje się w ogłoszone z okazji jubileuszu PTK hasło „Dzieci naszą przyszłością - zadbajmy o ich serca. Rok 2024 rokiem Kardiologii Dziecięcej”. Eksperci Towarzystwa dostrzegają pilną potrzebę zagospodarowania kardiologii dziecięcej, dlatego jubileuszowy rok obchodów będzie prowadzony pod hasłem kardiologii dziecięcej właśnie.

O podsumowanie i rekomendacje pokusiła się też Agnieszka Wołczenko, wskazując na ogromną potrzebę współpracy i dialog pomiędzy wieloma środowiskami, bo tylko te elementy mogą zapewnić najlepsze dla chorych rozwiązania, również w znaczeniu ekonomicznym.

„Dobrze będzie wtedy, kiedy głos środowiska będzie wysłuchany. PTK wychodząc naprzeciw wyzwaniom powołało specjalne ciało eksperckie, złożone z wysokiej klasy specjalistów przygotowanych do merytorycznej pracy i współpracy ze środowiskiem zewnętrznym Będzie to ciało opiniotwórcze. Jesteśmy otwarci na dyskusje i współpracę na rzecz dobrego, jakościowego i nowoczesnego leczenia pacjentów kardiologicznych. Musimy wspierać profilaktykę, ale bez szkody dla obecnych pacjentów. Bez wątpienia potrzebna jest współpraca” - podsumował spotkanie prof. Robert Gil, prezes Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Konferencja prasowa jest początkiem szeroko zakrojonych działań, które Polskie Towarzystwo Kardiologiczne planuje na bieżący rok.

Źródło informacji: PAP MediaRoom