Rak w ciąży. Zdarza się rzadko, ale jednak…

Szacuje się, że w najbliższych latach wzrośnie liczba ciężarnych, u których rak jelita grubego będzie diagnozowany, gdyż coraz więcej kobiet zachodzi w ciążę później, a jednocześnie coraz więcej młodych kobiet zaczyna chorować na ten nowotwór. 

Choroba nowotworowa u kobiety w ciąży jest rozpoznawana statystycznie później w porównaniu z pozostałą populacją. Zmiany fizjologiczne zachodzące w ciele kobiety maskują bowiem wczesne objawy raka i bywają bagatelizowane. Również po porodzie, w okresie karmienia pierwsze symptomy bywają niezauważone. Dlatego sama świadomość, że ciąża i urodzenie dziecka nie wykluczają możliwości zachorowania na raka jest bardzo istotna. 

"Jeszcze w ciąży wykryto u mnie torbiel - taka wtedy zapadła diagnoza. Lekarze powiedzieli, że mam się nie martwić. Pojechaliśmy więc z mężem nad morze, odpocząć. Wtedy zaczęłam krwawić… Pojechaliśmy do najbliższego szpitala, a ja nagle znalazłam się w centrum koszmaru" – opowiada Sandra Gliszczyńska, która zachorowała na raka jelita grubego w wieku 29 lat.

Torbiel okazała się nowotworem jajnika, będącym przerzutem raka jelita grubego w IV stadium.

"Liczba nowotworów systematycznie wzrasta i niestety, jest to związane ze zmieniającym się w krajach uprzemysłowionych stylem życia. Dlatego uwzględnienie w różnicowaniu przez lekarza prowadzącego ciążę możliwości wystąpienia choroby nowotworowej może okazać się bezcenne i uratować życie przyszłej mamie" - podkreśla dr hab. Sebastian Kwiatkowski, specjalista perinatologii, Klinika Położnictwa i Ginekologii SPSK-2.

Objawy, których nie należy bagatelizować

Zmiana rytmu wypróżnień, hemoroidy czy krwawienia z dolnego odcinka przewodu pokarmowego, niedokrwistość – to nie są przypadłości kojarzone wyłącznie w nowotworem. Mogą dokuczać z bardzo błahych powodów i nie trzeba od razu wpadać w popłoch gdy się pojawią. Jednak warto ich nie bagatelizować, bo to jednocześnie objawy raka jelita grubego, który jest jednym z najczęstszych złośliwych nowotworów występujących u ciężarnych. 

"Gdy takie objawy zgłasza przyszła mama, lekarze nie zawsze myślą o pogłębionej diagnostyce, ponieważ są one dość częste w ciąży. A to utrudnia i opóźnia diagnostykę nowotworu jelita grubego" - zwraca uwagę Iga Rawicka, prezeska Fundacji EuropaColon Polska. 

Objawy, których nie należy przypisywać wyłącznie objawom związanym z ciążą:

• Bóle/skurcze brzucha
• Naprzemienne zaparcia i biegunki,
• Krew w stolcu
• Niedokrwistość/anemia
• Osłabienie/zmęczenie
• Nieplanowana utrata wagi.

Należy dążyć do wyjaśnienia, co jest przyczyną takich symptomów.

Trzeba pamiętać: wcześnie wykryty rak jelita grubego jest wyleczalny w 90 proc. przypadków, zaś wykryty w IV stadium daje zdecydowanie niższe szanse na 5-letnie przeżycie bez objawów choroby, co w onkologii jest uznawane za całkowite wyleczenie.

Tymczasem tylko 3-15 proc. nowotworów jelita grubego rozpoznaje się w I stadium choroby. Najczęściej (aż 65 proc.!) przypadków diagnozowanych jest w III i IV stadium choroby.

Rak jelita grubego u kobiet w ciąży występuje z częstością 2. przypadków na 100 000 ciąż – to nie częste zjawisko, jednak, gdy już się pojawi, może zagrażać życiu kobiety. Stąd kampania „Nie przegap objawów” realizowana jest w ramach nagrody „Wolfram Nolte Memorial Award”, kierowana do kobiet w ciąży oraz ich rodzin, a także do specjalistów z różnych dziedzin obejmujących opieką medyczną kobietę w tym czasie: lekarzy rodzinnych/POZ, ginekologów, położnych oraz organizacje i instytucje wspierające przyszłe mamy w tym wymagającym czasie. 

"Diagnozowanie i leczenie kobiet ciężarnych z chorobą nowotworową jest podwójnie trudne – ciąża to wyjątkowo wrażliwy moment w życiu kobiety. Celem naszych działań jest zwiększenie uwagi, również ogółu społeczeństwa, na objawy raka jelita grubego, bardzo często >>zamaskowane<< przez zwykłe objawy ciąży. Nie chcemy absolutnie straszyć przyszłych mam, ale nie możemy też omijać tego tematu. Podejmujemy trudne tematy, by jak najwcześniej wykryć nowotwór jelita grubego" – wyjaśnia Iga Rawicka.

Badania, które można wykonać w czasie ciąży przy podejrzeniu raka jelita grubego:

• badanie per-rectum,
• test na krew utajoną w kale - Test FIT (fecal immunochemical test),
• badanie ultrasonograficzne (USG), uważane za bezpieczne zarówno dla matki, jak i płodu), 
• rezonans magnetyczny,
• sigmoidoskopię (badanie endoskopowe trzech końcowych odcinków jelita grubego czyli odbytnicy, esicy i dolnej części zstępnicy).

Zdarza się, że nierozpoznany na czas rak jelita grubego wykrywany jest już po urodzeniu dziecka, kiedy utrzymują się objawy przypisywane problemom zdrowotnym w ciąży. I choć czas ciąży powinien być beztroski i radosny, to musimy jednak mieć świadomość, że wczesne wykrycie choroby nowotworowej może uratować życie matki, zapewnić jej lepszą jakość życia, zapobiec urazom psychicznym związanym z trudnościami w przejściu przez chorobę nowotworową. Dlatego warto być wyczulonym na wszelkie objawy i nie bagatelizować ich. To nie wyklucza zachowania poczucia szczęścia i radosnego oczekiwania na narodziny dziecka. 

Czynniki, które zwiększają ryzyko raka jelita grubego

• Czynniki genetyczne (występowanie raka jelita grubego w rodzinie 5-10 proc.)
• Brak aktywności fizycznej
• Złe nawyki żywieniowe (m.in. żywność typu „fast food”, nadmiar czerwonego i przetworzonego mięsa, alkohol)
• Nadwaga i otyłość
• Palenie papierosów

Na podstawie materiałów prasowych oprac. Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Źródło informacji: Serwis Zdrowie