Redukcja szkód zamiast zakazów: w Sejmie dyskutowano o szwedzkich doświadczeniach w walce z paleniem tytoniu

Autor używanego przez lekarzy na całym świecie kwestionariusza uzależnienia od nikotyny i laureat nagrody Światowej Organizacji Zdrowia za wkład w walkę z paleniem był gościem konferencji pt. „Skuteczna polityka publiczna w walce z uzależnieniami - międzynarodowe studia przypadków”, zorganizowanej w Sejmie przez Fundację Longevity.

„Optymalną strategią, od lat z sukcesami realizowaną w moim kraju, jest ograniczanie szkód (ang. harm reduction) związanych z tytoniem, zwłaszcza jego paleniem. Warto zaznaczyć, że to nie sama nikotyna, ale substancje zawarte w dymie papierosowym, są główną przyczyną nowotworów czy chorób układu oddechowo-krążeniowego” - podkreślał szwedzki naukowiec.

Ekspert dodał, że jeśli konsumenci nie chcą bądź nie umieją (ze względu na głębokie, psychofizyczne uzależnienie) zrezygnować z używek, takich jak kawa, alkohol czy nikotyna - zadaniem odpowiedzialnego państwa jest umożliwienie im szerokiego dostępu do ich zamienników, do których prof. Fagerström zaliczył kolejno: kawę bezkofeinową, trunki zeroprocentowe czy alternatywne wyroby tytoniowe.

„W Szwecji zdecydowaliśmy się na obniżkę podatku na produkty alternatywne, przy jednoczesnym zwiększeniu ich na tradycyjne wyroby tytoniowe, co pozwoliło skłonić wielu konsumentów do zmiany ich nawyków. Podobna polityka przyczyniła się do wyraźnego spadku palaczy w innych krajach: Norwegii, Islandii, Wielkiej Brytanii, Japonii. Nie powinniśmy więc skupiać się na zakazach, tylko pragmatycznych działaniach” - zauważył prelegent.

Zdaniem prof. Fagerströma, nadszedł czas na zmianę podejścia całej UE do problemu walki z papierosami. Komisja Europejska, w ramach Europejskiego Planu Walki z Rakiem, zapisała, że próg 5 proc. palących wśród mieszkańców wspólnoty zostanie osiągnięty dopiero w 2040 roku - czyli wiele lat po Szwecji. W Polsce tradycyjne papierosy pali dziś około 27 proc., czyli około ośmiu milionów, obywateli.

Zdaniem profesora o skuteczności skandynawskiego modelu antypapierosowej polityki świadczy statystyka - Szwecja ma dzisiaj najniższy w UE wskaźnik zgonów i zachorowalności na choroby spowodowane paleniem papierosów, w tym na każdy z 16 nowotworów związanych głównie z paleniem. Już teraz w Szwecji zachorowalność na nowotwory związane z paleniem papierosów jest aż o 41 proc. niższa niż w innych krajach UE.

W związku z konferencją, w polskim Sejmie zorganizowano również wystawę poświęconą skutecznym strategiom w walce z uzależnieniami, m.in. związanym z paleniem tradycyjnych papierosów. Na planszach rozrysowana została szwedzka ścieżka ku staniu się państwem wolnym od papierosowego dymu, oparta zarówno na prewencji i edukacji, jak i polityce podatkowej, zniechęcającej do sięgania po tradycyjne wyroby tytoniowe na rzecz produktów alternatywnych. Zgodnie z intencją organizatorów, wystawa stanowi formę zaproszenia do debaty na temat wykorzystania szwedzkich doświadczeń w walce z papierosowym dymem także nad Wisłą.

Źródło informacji: PAP MediaRoom