Szczepienia przeciw HPV: sprawdź, gdzie w Polsce są one bezpłatne

"Wirusy HPV związane są z powstawaniem stanów przednowotworowych i nowotworowych szyjki macicy, ale nie tylko, bo również nowotworów szyi, głowy, przełyku oraz odbytnicy" - podkreśla prof. Jan Kotarski, ginekolog-onkolog, prezes Polskiego Towarzystwa Ginekologii Onkologicznej.

Związek między zakażeniem wirusem HPV a chorobami nowotworowymi został potwierdzony już wiele lat temu - za jego odkrycie prof. Herald zur Hausen otrzymał w 2008 r. nagrodę Nobla.

Szczepionka przeciw HPV jest zatem szczepionką przeciwwirusową, która może skutecznie zapobiec zachorowaniu na raka m.in. szyjki macicy, gardła, jamy ustnej czy prącia. Dlatego dedykowana jest zarówno osobom płci żeńskiej, jak i męskiej, a konkretnie dziewczynkom i chłopcom w wieku dojrzewania płciowego (najczęściej w wieku kilkunastu lat).

„Najbardziej aktualne zalecenia wskazują, że rutynowo powinno się szczepić dziewczęta w wieku od 11-12 lat, natomiast po 13. r.ż. zaleca się szczepienie osób, które nie zostały zaszczepione wcześniej lub nie otrzymały pełnego cyklu szczepień. Najkorzystniejsze jest szczepienie kobiet przed potencjalną ekspozycją na zakażenie HPV, a więc przed inicjacją seksualną” – czytamy w opinii Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji do jednego z samorządowych programów profilaktyki zakażeń wywołanych wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV).

Z opinii tej wynika, że w zależności od kraju czy ośrodka eksperckiego zalecany wiek szczepienia dziewcząt może być różny i wynosi od 9 do 18 lat, podczas gdy dla chłopców jest nawet nieco szerszy: mieści się w przedziale od 9 nawet do 21 lat.   

Jedno jest pewne. Naprawdę warto przyjąć to szczepienie przed rozpoczęciem życia seksualnego!

„Wirus HPV (Human Papillomavirus) to ludzki wirus brodawczaka. Wyróżnia się 150 typów HPV chorobotwórczych dla człowieka, wśród których, typy 16 i 18 należą do wysoko onkogennych typów wirusa, które odpowiadają za zmiany przedrakowe szyjki macicy i raka szyjki macicy. Do zakażenia HPV dochodzi drogą płciową, najczęściej w początkowym okresie po rozpoczęciu aktywności seksualnej. W ciągu swojego życia 50-80 proc. aktywnych seksualnie kobiet i mężczyzn było lub będzie zakażonych HPV” – czytamy na prowadzonej przez uznanych ekspertów ds. zdrowia publicznego stronie Szczepienia Info.

Specjaliści ostrzegają, że infekcje wywołane przez wirusy HPV są często bezobjawowe i nie istnieje na nie żadne lekarstwo. To właśnie dlatego najlepszą metodą profilaktyki są szczepienia.

"Nabycie naturalnej odporności, czyli po przechorowaniu, w przypadku HPV nie jest możliwe, gdyż miano przeciwciał po zachorowaniu jest za niskie, aby uchronić przed ponowną infekcją" - zaznacza prof. Jan Kotarski.

Oznacza to w praktyce, że jedna osoba może zakazić się tym wirusem kilka razy w toku swojego życia.

Tymczasem po szczepieniu miano przeciwciał jest 1000-10000 razy większe niż po infekcji, dzięki czemu skutecznie chroni ono organizm przed zakażeniem. Jednocześnie eksperci podkreślają, że szczepionki są bezpieczne i dobrze tolerowane.

„Po 10 latach programów szczepień przeciw HPV, kraje prowadzące szczepienia odnotowały 90-procentową redukcję infekcji wirusem HPV typu 6, 11, 16 i 18 oraz 90-procentowe zmniejszenie zachorowalności na brodawki narządów płciowych. Ponadto aż o 85 proc.  zmniejszyła się liczba patologii wysokiego stopnia szyjki macicy” – czytamy na stronie Szczepienia Info.

Gdzie można bezpłatnie zaszczepić się przeciw HPV?

Na razie w Polsce szczepienia przeciw ludzkiemu wirusowi brodawczaka (HPV) choć zalecane, to jednak nie są wciąż finansowane z budżetu Ministra Zdrowia.

Bezpłatne szczepienia przeciw HPV oferują za to liczne polskie samorządy. Poniżej podajemy listę konkretnych miejsc, w których można obecnie z tej formy profilaktyki skorzystać:

Województwo dolnośląskie:

•     Wrocław (12 lat, dziewczynki i chłopcy)
•     Kobierzyce (13 lat dziewczynki)    
•     Sobótka (14 lat dziewczynki)
•     Żórawina (13, 14 lat dziewczynki)    
•     Siechnice (12, 13, 14 lat dziewczynki)
•     Świdnica (13 lat dziewczynki)
•     Syców (13 lat dziewczynki)    
•     Wałbrzych (13 lat dziewczynki)    
•     Długołęka (13 lat dziewczynki)
•     Polkowice (14 lat dziewczynki)
•     Zawonia (13–14)
•     Oleśnica (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Polanica Zdrój (13 lat dziewczynki)
•     Brzeg Dolny (13 lat dziewczynki)    
•     Wołów (13 lat dziewczynki)
•     Bierutów (14 lat dziewczynki)
•     Ciepłowody (13, 14 lat dziewczynki)
•     Mietków (12–14 lat)
•     Wiązów (13 lat dziewczynki)
•     Jerzmanowa (13–15 lat dziewczynki)

Województwo kujawsko-pomorskie:

•     Żnin (14 lat dziewczynki)
•     Janowiec (14 lat dziewczynki)
•     Łabiszyn (14 lat dziewczynki    
•     Rogowo (14 lat dziewczynki)    
•     Barcin (14 lat dziewczynki)    
•     Gąsawa (14 lat dziewczynki)    
•     Białe Błota (12 lat dziewczynki)
•     Grudziądz (12 lat dziewczynki)
•     Nakło nad Notecią (13 lat, dziewczynki i chłopcy)
•     Toruń (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Wielka (12 lat dziewczynki)    
•     Włocławek (12 lat dziewczynki)

Województwo lubelskie:

•     Biłgoraj (12 lat dziewczynki)
•     Lublin (12 lat dziewczynki)    
•     Niemce (13-14 lat dziewczynki)
•     Puławy (12 lat dziewczynki)
•     Włodawa (13 lat dziewczynki)

Województwo lubuskie:

•     Żary (12, 16 lat dziewczynki)
•     Międzyrzecz (13 lat, dziewczynki)    
•     Świdnica (13 lat, dziewczynki)
•     Zielona Góra (13 lat, dziewczynki)    
•     Skwierzyna (13 lat, dziewczynki)
•     Pszczew (dziewczynki)

Województwo łódzkie:

•     Kleszczów (11–12 lat dziewczynki i chłopcy; dopuszczalne zaległe roczniki)
•     Stryków (12 lat dziewczynki)
•     Sulmierzyce (13 lat dziewczynki i chłopcy)

Województwo małopolskie:

•     Kraków (13 lat dziewczynki)

Województwo mazowieckie:

•     Ciechanów (12 lat dziewczynki)
•     Warszawa (12 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Cegłów (11 lat dziewczynki)
•     Góra Kalwaria (13 lat dziewczynki)    
•     Józefów (14 lat dziewczynki)
•     Kałuszyn (13 lat dziewczynki)
•     Mińsk Mazowiecki (13 lat dziewczynki)
•     Piaseczno mazowieckie (14 lat dziewczynki)
•     Płock (12 lat dziewczynki)
•     Raszyn (12– 14 lat dziewczynki)

Województwo opolskie:

•     Namysłów (13 lat dziewczynki)
•     Kluczbork (13 lat dziewczynki)    
•     Kędzierzyn-Koźle (12-13 lat, dziewczynki)
•     Bierawa (13 lat, dziewczynki)
•     Opole (12 lat dziewczynki)
•     Murów (14 lat dziewczynki)

Województwo podlaskie:

•     Supraśl (13 lat dziewczynki)
•     Suwałki (13 lat dziewczynki)

Województwo pomorskie:

•     Gdynia (13–14 lat dziewczynki)
•     Słupsk(13 lat dziewczynki)     
•     Jastarnia (12 lat, dziewczynki)    
•     Kobylnica (13 lat dziewczynki)
•     Luzino(13–14 lat dziewczynki)    
•     Gniewino (9-13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Pruszcz Gdański (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Reda (13 lat dziewczynki)    
•     Sopot (12 lat dziewczynki)
•     Tczew (12 lat dziewczynki)
•     Gniew (12 lat dziewczynki)    
•     Pelplin (12 lat dziewczynki)
•     Subkowy (12 lat dziewczynki)
•     Morzeszczyn (12 lat dziewczynki)
•     Ustka (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Nowy Targ (13 lat dziewczynki)

Województwo śląskie:

•     Tychy (12 lat dziewczynki)
•     Gierałtowice śląskie (13-14 lat, dziewczynki)
•     Imielin śląskie (13 lat, dziewczynki)
•     Tarnowskie Góry (13-14 lat, dziewczynki)
•     Katowice (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Ożarowice (13 lat dziewczynki)
•     Mierzęcice (13 lat dziewczynki)

Województwo świętokrzyskie:

•     Bodzechów (12 lat dziewczynki)
•     Sitkówka-Nowiny (12 lat dziewczynki)

Województwo warmińsko-mazurskie:

•     Ełk (9-14 lat oraz 16 lat dziewczynki)
•     Lubawa (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Kowale Oleckie (14 lat dziewczynki)
•     Wieliczki (14 lat dziewczynki)
•     Świętajno (14 lat dziewczynki)
•     Rybno (12 lat dziewczynki)
•     Srokowo (14-15 lat dziewczynki)    
•     Gniewkowo (13 lat dziewczynki)
•     Kętrzyn (15 lat dziewczynki)

Województwo wielkopolskie:

•     Poznań (13 lat dziewczynki)
•     Borek Wielkopolski (13 lat dziewczynki)
•     Opalenica (13 lat, dziewczynki)
•     Granowo (13–14 lat dziewczynki)    
•     Wągrowiec (13 lat dziewczynki)    
•     Piła (13-14 lat dziewczynki)
•     Strzelin (13 lat, dziewczynki)
•     Grodzisk Wielkopolski (13 lat dziewczynki)
•     Rydzyna (13 lat dziewczynki)    
•     Kalisz (13 lat dziewczynki)
•     Powiat poznański (13 lat dziewczynki i chłopcy)
•     Sośnie wielkopolskie (13 lat dziewczynki)
•     Wolsztyn (13 lat dziewczynki)    

Województwo zachodniopomorskie:

•     Region szczecinecki (12–13 lat dziewczynki)
•     Darłowo (13 lat dziewczynki)
•     Koszalin (13–14 lat, dziewczynki)

Szczegółowe informacje na temat bezpłatnych, samorządowych szczepień przeciw HPV można uzyskać m.in. na stronach internetowych danego miasta, powiatu czy gminy. W razie wątpliwości lub pytań można skontaktować się również telefonicznie lub osobiście z daną jednostką organizacyjną (np. w siedzibie urzędu czy starostwa).

Na koniec warto wspomnieć, że w niedalekiej przyszłości planowane jest uruchomienie ogólnopolskiego programu szczepień przeciw HPV, w ramach realizacji Narodowej Strategii Onkologicznej na lata 2020-2030.

Wiktor Szczepaniak, zdrowie.pap.pl

Źródła:

Materiały prasowe akcji „Zaszczep się wiedzą”.  

Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji (AOTMiT).

Opracowanie na temat szczepień przeciw HPV ze strony Szczepienia Info

Źródło informacji: Serwis Zdrowie