Nauka w Polsce

Ok. 19 proc. Polaków i Polek - a więc niemal co piąty z nas - ma objawy zespołu stresu pourazowego (PTSD) - pokazują nowe badania. To znacznie więcej niż średnia światowa (ok. 5-10 proc.). Sprzyja temu nieprzepracowana, transgeneracyjna trauma jeszcze z czasów drugiej wojny światowej - tłumaczy prof. Marcin Rzeszutek z Wydziału Psychologii UW.

5 tys. osobników narybku jesiotra bałtyckiego wpuścili jesienią do Drawy pracownicy Drawieńskiego Parku Narodowego wraz z kolegami z Niemiec. Jest to element programu odtwarzania populacji tego gatunku ryby, uznanego za wymarły.

Pliozaury - grupa plezjozaurów - osiągnęły wielkie rozmiary dużo wcześniej niż dotychczas sądzono - wynika z badań międzynarodowego zespołu badaczy z udziałem naukowca z Polskiej Akademii Nauk. Odkrycie rzuca nowe światło na bieg ewolucji tych morskich drapieżnych gigantów.

ChatGPT nieźle spisuje się w tworzeniu haseł do pewnego typu słowników, na razie języka angielskiego - pokazuje leksykograf prof. Robert Lew. Do czego jednak w czasach sztucznej inteligencji będą nam słowniki potrzebne?

Wbrew utrwalonym poglądom, przed pojawieniem się ludzi współczesnych cała Europa nie była porośnięta gęstymi lasami – informują na łamach „Science Advances” naukowcy z międzynarodowego zespołu, m.in. z Polski.

Niewydolność żylna jest jedną z najczęstszych schorzeń, cierpi z tego powodu połowa naszego społeczeństwa - ostrzega prof. Łukasz Paluch. Zaznacza, że wiele przypadków tej choroby nie jest wykrywanych.

Samotność może być źródłem cierpienia, prowadzącym do rozwoju konkretnych chorób, np. sercowo-naczyniowych. Interniści powinni pytać o samopoczucie psychiczne pacjenta - powiedział PAP dr Łukasz Okruszek z Instytutu Psychologii PAN, który zbadał wpływ samotności na fizjologię człowieka.

Tworzywa sztuczne potrzebują wielu lat, by całkiem zniknąć ze środowiska, ale to jedne z szybciej niszczejących materiałów w obiektach dziedzictwa kultury - tłumaczą naukowcy zajmujący się degradacją i ochroną dzieł sztuki.

Kości zwierząt, a także krzemienne narzędzia z czasów neandertalskich, odnaleźli archeolodzy w Zwoleniu (woj. mazowieckie). Zakończono pierwszy etap prac na stanowisku, do którego naukowcy wrócili po 30 latach od poprzednich badań.

Kostka do gry - najstarsza znaleziona dotąd w Polsce, dobrze zachowana żelazna fibula, czyli rodzaj ozdobnej zapinki do spinania szat - oraz dwa relikty budowli zwanych półziemiankami - to niektóre z tegorocznych odkryć z terenu celtyckiej osady w Samborowicach (Śląskie).