Nauka w Polsce

Zegar biologiczny pomaga regulować czas różnych procesów zachodzących w organizmie. Zmienność dobową wykazują m.in. geny regulujące wrażliwość na insulinę. Polscy naukowcy wykazali, że ekspresja genów zegara biologicznego w podskórnej tkance tłuszczowej jest związana z działaniem insuliny: u osób otyłych jest niższa niż u tych z prawidłową masą ciała.

Beta-blokery to grupa leków głównie na choroby krążenia. Pozostałości tych substancji nie są usuwane w oczyszczalniach ścieków i przedostają się do środowiska stanowiąc zagrożenie dla roślin i zwierząt. Biolożka z Uniwersytetu Śląskiego poszukuje bakterii, które mogą je rozkładać.

W jaki sposób witamina D chroni przed najpowszechniejszymi chorobami i jednocześnie sprzyja zdrowemu starzeniu się? Kluczem do wyjaśnienia mechanizmu może być powiązanie indywidualnej reakcji organizmu na witaminę D z immunokompetencją, czyli wysoką odpornością. Te zależności bada prof. Carsten Carlberg z IRZiBŻ PAN w Olsztynie.

Przez setki lat Romowie wnosili znaczący wkład w rozwój kultury europejskiej, w tym muzyki – wskazuje muzykolog dr hab. Anna G. Piotrowska, prof. UJ. Jej badania pokazały, że obecny czas to być może ostatni dzwonek na wywiady ze świadkami historii – romskimi muzykami ulicznymi.

Bagaraatan ostromi to enigmatyczny dinozaur drapieżny z późnej kredy, który posiadał trudną do wyjaśnienia kombinację cech. Nowe badania, przeprowadzone przez paleontologów m.in. z PAN, wykazały, że w szkielecie pomieszano kości dwóch dinozaurów, w tym od młodocianego tyranozauryda.

Badania kliniczne w onkologii trwają średnio 12 lat, dlatego od odkrycia obiecującej terapeutycznie cząsteczki do wprowadzenia na rynek gotowego leku jest naprawdę bardzo daleka droga - komentuje doniesienia o nowej cząsteczce hamującej rozwój raka trzustki dr hab. Piotr Rzymski, prof. Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

Z powodu deepfejków i fake newsów coraz mniej możemy ufać temu, co jest zamieszczone w sieci. Ludzie wrócą więc do kontaktów osobistych. W tej sytuacji przyszłość mediów społecznościowych stoi pod znakiem zapytania - uważa ekspert od AI dr Tomasz Michalak z IDEAS NCBR.

Jest ryzyko, że ludzie na Ziemi doprowadzą do swojej zagłady i wyginą. Może więc warto np. na Księżycu utworzyć kopię zapasową tego, co uważamy za ważne - proponuje w rozmowie z PAP prof. Avi Loeb astrofizyk z Uniwersytetu Harvarda.

Tunele są dziś wyposażone w ultranowoczesne systemy bezpieczeństwa. Największym problemem jest nadal zachowanie ludzi - wynika z analiz badaczki z AGH w Krakowie. "Świadomość, jak zachowywać się w tunelach, jest mizerna" - mówi w rozmowie z PAP dr inż. Natalia Schmidt-Polończyk.