Ekspert ING Hubs Poland: nowa strategia walki z korupcją jest w Polsce potrzebna „od zaraz”

Jak wynika z oficjalnych dokumentów Rady Unii Europejskiej, szacunkowy negatywny wpływ korupcji na gospodarkę osiąga wartość stanowiącą dziewięciokrotność oficjalnej światowej pomocy przekazywanej najuboższym krajom. Zjawisko to osłabia demokrację i zaufanie do instytucji publicznych oraz stanowi jedną z głównych barier rozwojowych. Dlatego obchodzony 9 grudnia każdego roku Międzynarodowy Dzień Przeciwdziałania Korupcji stanowi doskonałą okazję nie tylko do podsumowania podjętych w minionych miesiącach inicjatyw ukrócających ten proceder, ale także formułowania strategii oraz planów na przyszłość. 

„Przez wiele lat od czasu transformacji ustrojowej Polska coraz lepiej radziła sobie z problemem korupcji, czemu niewątpliwie służyła konieczność spełnienia rygorystycznych wymagań w tym zakresie, związanych z dołączeniem do NATO czy Unii Europejskiej. Jednak od 2015 roku obserwujemy może nie radykalny, ale zauważalny regres w walce z korupcją w Polsce, ale też wielu innych krajach globu, co ilustrują statystyki międzynarodowego Indeksu Percepcji Korupcji (ang. Corruption Perception Index – CPI)” – tłumaczył Karol Wojtczak, Head of Transaction Monitoring ING Hubs Poland podczas eksperckiego webinaru w studio Polskiej Agencji Prasowej.

Wspomniany indeks jest publikowany nieprzerwanie od 1995 roku. Powstaje na podstawie sondaży realizowanych wśród ekspertów specjalizujących się w ocenie ryzyka polityczno-gospodarczego. Przyjmuje on wartości od 0 do 100, gdzie zero oznacza najbardziej negatywną ocenę, a sto — najbardziej pozytywną. 

Aktualnie uśredniony, globalny wynik zatrzymał się na 43 punktach dla 180 badanych krajów, co jest efektem m.in. serii skandali korupcyjnych w różnych miejscach na świecie oraz zawirowań geopolitycznych. Czołówka najlepiej ocenianych państw w zasadzie pozostaje od lat bez zmian – Dania (90) oraz Finlandia i Nowa Zelandia (po 87 punktów). Do najgorzej ocenionych trzech państw zaliczają się: Somalia, Syria i Południowy Sudan (wszystkie trzy państwa uzyskały w ostatnim badaniu zaledwie 13 punktów). Polska, po krótkiej stabilizacji w 2021 roku znów obniżyła swój wynik – do 55 punktów, spadając w rankingu państw na 45. miejsce. W ten sposób nasz kraj znalazł się wśród dziewięciu najgorzej ocenianych krajów Unii Europejskiej. 

„Jedną z przyczyn kolejnego, rankingowego spadku jest brak skoordynowanych i kompleksowych działań ograniczających korupcję w naszym kraju. Od zakończenia Rządowego Programu Przeciwdziałania Korupcji na lata 2018-2020 nie pojawił się żaden inny dokument określający priorytety i zadania w tym zakresie” – ocenił ekspert ING Hubs Poland.     

Szansę na poprawę sytuacji w walce z przestępczością ekonomiczną, zarówno w naszym kraju, jak i na całym kontynencie, Karol Wojtczak dostrzega w implementacji unijnego pakietu zmian legislacyjnych pod nazwą AML (ang. Anti-Money Laundering), którego celem jest powstrzymanie przepływu i wykorzystywania środków pieniężnych pochodzących z nielegalnych źródeł. 

„Oczekujemy, że już w przyszłym roku nowe regulacje zostaną ogłoszone i zaczną być wprowadzane w życie i, co najważniejsze, nie w formie dyrektywy, która zawsze jest adaptowana do przepisów konkretnego państwa członkowskiego. Tym razem prawodawca unijny zdecydował się na opracowanie rozporządzenia, które będzie podlegało bezpośredniemu stosowaniu w państwach członkowskich” – wyjaśniał gość studia PAP. 

Podczas rozmowy poruszony został również temat wysiłków władz i instytucji ukraińskich, dla których efektywna walka z korupcją, wyjątkowo dokuczliwą dla obywateli naszego wschodniego sąsiada, stanowi jeden z podstawowych warunków negocjacji członkowskich z UE i NATO. Ekspert podkreślał, że w pewnej mierze korzystają oni z wcześniejszych doświadczeń polskich, tworząc m.in. odpowiednik Centralnego Biura Antykorupcyjnego, ale też i cały system organów do walki i orzekania w sprawach przestępstw korupcyjnych.   

„Z perspektywy Polski to szczególnie istotna kwestia, zwłaszcza z racji naszych obecnych i przyszłych relacji biznesowo-gospodarczych. Należy docenić tytaniczną pracę wykonywaną przez stronę ukraińską w obszarze przeciwdziałania korupcji, zwłaszcza w tak trudnych warunkach wojennych. Jednak problem jest olbrzymi: we wspomnianym Indeksie Percepcji Korupcji Ukraina zajmuje dopiero 116. miejsce, co oznacza jednak wzrost o 8 punktów w ciągu dekady” – powiedział Karol Wojtczak.

W kontekście walki ze zjawiskiem tzw. prania pieniędzy, czyli wprowadzania do legalnego obrotu środków uzyskanych z nielegalnych źródeł, ekspert zwrócił uwagę na zmianę charakteru tego zjawiska w związku z dynamiczną cyfryzacją narzędzi i technologii finansowych. 

„Skalę tego problemu ilustruje skandal wokół gigantycznej giełdy krypowalut Binance, której szef przyznał się do prania brudnych pieniędzy, omijania sankcji i innych nielegalnych czynności. Wcześniej ten sam los spotkał FTX i jej założyciela Sama Bankmana-Frieda, który został skazany za oszustwa inwestorów i kradzież powierzonych mu pieniędzy. To nie zarzut wobec kryptowalut jako takich, ale sygnał, że przychodzi nam się mierzyć z całkowicie nowymi, cyfrowymi wyzwaniami w obszarze przestępstw finansowych” – wyjaśniał Karol Wojtczak. 

Całość rozmowy z ekspertem ING Hubs Poland znajduje się na PAP MediaRoom https://pap-mediaroom.pl/biznes-i-finanse/webinar-pt-walka-z-przestepczoscia-finansowa-prognozy-dla-polski-i-europy

Źródło informacji: PAP MediaRoom