Pieniądze unijne to szansa rozwoju - mówi starosta mikołowski

Przygotowują się Państwo do kolejnej perspektywy funduszy unijnych?

Henryk Jaroszek, starosta mikołowski: Na bieżąco monitorujemy sytuację w funduszach unijnych i otwierające się w tym zakresie możliwości. Dobrze znane są nam lokalne potrzeby, więc staramy się znaleźć narzędzia do ich zabezpieczenia. W pieniądzach unijnych widzimy wielką szansę reakcji na najpilniejsze braki, ale również przyspieszenia rozwoju na wielu płaszczyznach.

Jakie przedsięwzięcia są w planach?

- W odpowiedzi na trudną sytuację na rynku pracy zamierzamy ubiegać się o dofinansowanie projektów na rzecz zatrudnienia osób bezrobotnych, a przede wszystkim znajdujących się w szczególnej sytuacji na rynku pracy. Mam tu na myśli osoby powyżej 50 roku życia, kobiety po urodzeniu dziecka, niepełnosprawnych, osoby bez wykształcenia średniego.

Będziemy się starać wesprzeć te osoby przy zastosowaniu różnych metod, otwierając im możliwości dalszej edukacji, zmiany podejścia do zatrudnienia. Istotnym elementem jest upowszechnianie zdrowego i aktywnego stylu życia osób będących w wieku aktywności zawodowej, ponieważ obserwowanym obecnie zjawiskiem jest pogarszanie stanu zdrowia wśród coraz młodszych osób.

Istotnym zadaniem przed nami stojącym jest też zapobieganie wykluczeniu osób, a nawet całych rodzin, u których wystąpiły różne trudne sytuacje, na przykład niepełnosprawność. Jest tu wyraźna potrzeba aktywizacji edukacyjnej, zdrowotnej, zawodowej oraz społecznej, a także zwiększanie dostępu do usług specjalistycznych i poprawy warunków mieszkaniowych.

Wiele projektów unijnych realizowanych do tej pory w powiecie mikołowskim dotyczyło edukacji...

- Tradycyjnie już stawiamy na edukację młodzieży. Chcemy kontynuować i doskonalić programy rozwoju naszych szkół, poprzez rozwijanie kompetencji kluczowych i zawodowych uczniów, jak również kompleksowe doradztwo i wsparcie psychologiczno-pedagogiczne im dedykowane. W realizacji tego typu projektów istotna jest również możliwość podnoszenia kwalifikacji nauczycieli oraz modernizacja i doposażenie pracowni, sal lekcyjnych.

Dzięki pracom remontowo-budowlanym, adaptacji pomieszczeń oraz zakupom nowoczesnego wyposażenia i pomocy dydaktycznych tworzymy warunki niezbędne do rozwoju społeczeństwa o wysokich kwalifikacjach zawodowych. Realizacja tego typu projektów niewątpliwie przyczyni się do wzrostu efektywności i poprawy warunków kształcenia w powiatowych placówkach oświatowych. Priorytetem będą też zadania związane ze zwiększeniem poziomu bezpieczeństwa użytkowników obiektów szkolnych.

Mając świadomość zmian demograficznych, nie zapominamy o dojrzałej części naszej społeczności, dedykując im projekty edukacyjne, prozdrowotne, jak również aktywizujące zawodowo i społecznie. Szereg tych przedsięwzięć skupia się wokół Powiatowego Uniwersytetu Trzeciego Wieku.

Jakie inwestycje udało się zrealizować w mijającej kadencji?

- W tej kadencji udało się rozwiązać problem, który już w poprzednich wskazywany był jako priorytetowy. Myślę tutaj o modernizacji budynku na potrzeby szkoły specjalnej, która pozyskała nowoczesną i funkcjonalną siedzibę, bez barier architektonicznych i przystosowaną dla uczniów z różnego rodzaju dysfunkcjami.

Zmodernizowano również internat Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Ornontowicach, a także prowadzono termomodernizację siedziby Domu Pomocy Społecznej. Udało się ponadto zakończyć rozbudowę i remont Zakładu Pielęgnacyjno-Opiekuńczego w Łaziskach Górnych.

Piwnice, parter oraz piętro zostały dostosowane do standardów stawianych obiektom służby zdrowia. Pozwoli to na poszerzenie działalności tej placówki o usługi komercyjne, 32 łóżka będą bowiem finansowane z kontraktu z NFZ, a 25 będzie można wykupić jako usługę komercyjną.

Powstało też kolejne mieszkanie rodzinkowe...

- Tak, w tej kadencji udało się również wyremontować budynek przy ul. Leśnej 12 w Łaziskach Górnych, w którym utworzono mieszkanie rodzinkowe dla wychowanków Domu Dziecka. Obecnie mamy trzy takie mieszkania: w Mikołowie, Orzeszu i Łaziskach Górnych. Dzięki temu, że dzieci mieszkają w mniejszych grupach, czują się odpowiedzialne za te miejsca i po prostu żyje się im lepiej.

Największą inwestycją pozostaje modernizacja siedziby komendy powiatowej PSP. Jest to wielomilionowa inwestycja, którą właśnie kończymy. Realizacja tego zadania przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa mieszkańców naszego powiatu, a także warunków pracy strażaków.

Dwa lata temu samorząd wyemitował obligacje na sfinansowanie deficytu budżetowego. W jakiej kondycji finansowej jest obecnie powiat?

- Ze względu na niedofinansowanie powiatu, w celu realizacji naszych zadań m in. poprzez realizowanie inwestycji, zmuszeni byliśmy do korzystania ze zwrotnych źródeł finansowania. Obecnie nasze zadłużenie wynosi 26,70 proc. w stosunku do dochodów ogółem. Zobowiązania z tytułu zadłużenia są spłacane zgodnie z podpisanymi umowami w tym zakresie i nie ma zagrożenia ich realizacji.

Powiat mikołowski to dobre miejsce do zamieszkania?

- O poziomie naszego życia decyduje bardzo wiele czynników i nie na wszystkie mamy wpływ. Jednak myślę, że nasz powiat jest dobrym miejscem do zamieszkania. Świadczy o tym chociażby liczba wydanych pozwoleń na budowę. Ludzie chcą się tu sprowadzać.

Naszym zadaniem, jako samorządu powiatowego, jest zapewnienie mieszkańcom wysokiego poziomu życia poprzez wpływ na tworzenie miejsc pracy, dogodnych warunków zamieszkania i wypoczynku, podniesienie standardów kształcenia oraz ochrony zdrowia, zagwarantowanie bezpieczeństwa i jakości środowiska naturalnego, a także dostępu do usług publicznych o wysokim standardzie.

Co jeszcze powinno się zmienić w powiecie, by mieszkańcom żyło się lepiej?

- Mieszkańcy muszą poczuć, że są traktowani podmiotowo, że samorządy pełnią rolę służebną, po prostu są dla nich. Dlatego w dalszym ciągu nasze działania będą koncentrować się na zadaniach ułatwiających kontakt pomiędzy naszymi jednostkami a mieszkańcami, przykładowo poprzez dalsze usprawnienie systemu kolejkowego, który już funkcjonuje w Sali Obsługi Interesantów, zakończenie prac nad cyfryzacją zasobu geodezyjnego powiatu.

Chcemy również kontynuować te działania, które się sprawdziły, a więc skierowane do seniorów, czyli Powiatowy Uniwersytet Trzeciego Wieku, projekty prozdrowotne dla mieszkańców, przedsięwzięcia korelujące system edukacji z rynkiem pracy, działające w komendzie Powiatowe Centrum Zarządzania Kryzysowego. 

A co powinno się zmienić, by samorządowi 'rządziło' się lepiej?

- Samorządy, aby móc realizować swoje zadania, potrzebują dwóch podstawowych rzeczy. Są to pieniądze i dobre prawo. Te pierwsze muszą być zapewnione w takiej wysokości, aby powiaty mogły realizować nałożone na nie przez ustawodawcę zadania.

Niestety od lat jako samorządowcy borykamy się z niedofinansowaniem. Mamy do czynienia ze stałym przekazywaniem nowych zadań bez zapewnienia funduszy na ich realizację. Przykładem są chociażby wydatki, które musimy ponieść na pomoc społeczną.

W naszym trójstopniowym podziale samorządowym, powiaty ziemskie są w najgorszej sytuacji finansowej, nie dysponują bowiem wielkim majątkiem możliwym do zbycia, zaś pozostałe dochody, jak wpływy z opłat administracyjnych, miejscowych czy odsetki od środków gromadzonych na rachunkach bankowych stanowią niewielki procent w skali budżetu. Winno to zostać naprawione. Do tego potrzebne są nowe regulacje prawne.

I to jest ten drugi element, o którym Pan wspomniał...

- Potrzebne jest nam dobre i stabilne prawodawstwo, które pozwoli samorządom działać i planować. Nie powinno ono być również krzywdzące, a za takie uważam przepisy o tzw. 'janosikowym', czyli ustawę o dochodach jednostek samorządu terytorialnego w zakresie systemu naliczania części równoważącej subwencji ogólnej oraz rozdzielania subwencji.

W 2014 roku powiat  mikołowski na zapłatę 'janosikowego' wyda ponad 3,1 mln złotych, a na 2015 rok kwota ta wyniesie ponad 3,7 mln zł. Stąd nasza decyzja, by wraz z 10 innymi powiatami złożyć skargę do Trybunału Konstytucyjnego.

Będzie Pan angażował się w prace nad zmianami tego prawa?

- Jako członek „Koalicji Powiatów" będziemy uczestniczyć wspólnie ze stroną rządową oraz samorządem województwa mazowieckiego w pracach nad powstaniem kompleksowej reformy systemu w sprawie 'janosikowego'.

Proszę sobie bowiem wyobrazić, że w roku 2012 na 314 powiatów zajęliśmy 11 miejsce pod względem zamożności mieszkańców powiatów, biorąc pod uwagę dochody podatkowe, a jeżeli weźmiemy pod uwagę całość dochodów powiatów, po zapłacie „janosikowego", byliśmy na 284 miejscu.

Do dzisiaj sytuacja się nie zmieniła. Uważamy więc, że nakładanie tego rodzaju zobowiązań jest niesprawiedliwe.