Fundusze venture capital wspierają innowacyjne biznesy w Polsce

"Są to pieniądze dla bardzo śmiałych projektów, które rozwiązują problemy ludzkości. Jeżeli technologia jest przełomowa, niekopiowalna, trudna do zagarnięcia przez konkurencję, to takie projekty znajdą zainteresowanie” - powiedział w Poznaniu podczas spotkania z dziennikarzami członek zarządu KFK Daniel Kawoń.

KFK to interwencja państwowa, a pieniądze inwestowane przeze instytucję finansową pochodzą z budżetu kraju, funduszy strukturalnych UE oraz od rządu Szwajcarii. KFK jest inwestorem w 17 funduszach typu venture capital i wnosi do nich 50 proc. kapitału. Pozostała część pochodzi od inwestorów prywatnych. „Nasz kapitał służy jako zachęta dla inwestorów prywatnych i chroni ich wkład, bo pieniądze są inwestowane w różne małe i średnie firmy, co obarczone jest dużym ryzkiem” - tłumaczył Daniel Kawoń.

Inwestorzy prywatni są na uprzywilejowanej pozycji. Jeśli jakiś fundusz przyniesie stratę, to w pierwszej kolejności to oni odzyskają zainwestowane pieniądze. "Jeżeli zrealizowane zostaną wyjścia z inwestycji i pozyskamy z nich mniej niż włożyliśmy, to my możemy ponieść stratę. Inwestorzy odzyskają kapitał - my jesteśmy w drugiej kolejności" - wyjaśnił przedstawiciel Funduszu.

Łączna kapitalizacja wszystkich funduszy wynosi miliard złotych, z czego 700 przeznaczone jest na inwestycje. Fundusze venture capital  na inwestycje przeznaczyły dotąd 205 mln zł, czyli do podziału zostało ok. pół miliarda złotych.

"Chcemy, żeby venture capital kojarzyło się jako forma finasowania spółek na wczesnym etapie rozwoju: w fazie seed czy start-up. Jakby tego nie nazywać, chodzi o młode firmy, które mają nie tylko problem z pozyskaniem finasowania, ale też ze swoim młodym wiekiem. Są to często niedoświadczeni biznesmeni albo naukowcy, którzy mają technologię i poza pieniędzmi potrzebują biznesowego wsparcia” - tłumaczył Daniel Kawoń.

Poza pieniędzmi, firma w którą zainwestuje fundusz otrzymuje wsparcie menadżerskie, może uzupełnić braki personalne. Fundusz będzie się też starała pozyskać rynki zbytu dla produktu i udostępni swoje kontakty. Dzięki temu o zaangażowanie venture capital mogą się starać np. naukowcy z innowacyjnymi pomysłami, ale bez smykałki biznesowej, albo przedsiębiorcy, którzy dostrzegli lukę na rynkach, ale brakuje im np. odpowiedniego patentu czy licencji.

W zamian za pomoc finansową, doradztwo i wsparcie venture capital obejmuje część udziałów w spółce. Fundusze są nastawione na zysk i po kilku latach zaangażowania w firmę sprzedają swoje udziały w przedsiębiorstwie. Mogą je odkupić właściciele firm lub inny inwestor; inna możliwość to np. wprowadzenie przedsiębiorstwa na giełdę.

Członek zarządu KFK powiedział, że aby zainteresować fundusz nie trzeba przegotowywać wielkich biznesplanów. Wystarczy dobra prezentacja, kilkustronicowy opis projektu - bo te najlepsze same się obronią.

Co ma zrobić osoba chcąca skorzystać z rozwiązań oferowanych przez venture capital? Wystarczy się zgłosić do jednego z funduszy, który po krótkim opisie przedsięwzięcia zadecyduje czy chce się nim zająć. Później fundusz przeprowadza wstępną analizę i jeśli uzna pomysł za wart ryzyka, to poprosi o biznesplan. Po jego pozytywnej ocenie podpisywany jest list inercyjny. Kolejnym krokiem po stronie pomysłodawcy jest przekazanie szczegółowych informacji o projekcie. Wtedy następuje tzw. due diligence, ocena końcowa, i jeśli wszystko jest w porządku, to fundusz i firma podpisują umowę inwestycyjną.

Problem w tym, że początkujące firmy opierające się na innowacji, wynalazku, pomyśle często boją się przekazać osobom postronnym wiedzę, na której opierają swój biznes. "Randki w ciemno są tylko w programach rozrywkowych - w biznesie ich nie ma. Nikt nie zainwestuje swoich pieniędzy zanim nie prześwietli firmy" - tłumaczył Kawoń. Członek zarządu KFK dodał, że podczas negocjacji podpisywana jest tzw. umowa o zachowaniu poufności.

Na spotkaniu zorganizowanym w poznańskim Business Link Poznań przedstawiciele KFK zachęcali poczatkujących przedsiębiorców, naukowców i studentów z pomysłami, aby skorzystali z venture capital. Jeden 17 funduszy, w które inwestuje KFK działa w Poznaniu. SpeedUp Innovation, bo tak brzmi jego nazwa, zainwestował już w kilka spółek. Daniel Kawoń przyznał, że każdy ośrodek biznesowy taki jak Poznań, z dużym zapleczem uczelni technicznych i medycznych, jest kopalnią innowacyjnych spółek oraz start-upów. Poznański fundusz należy do tych mniejszych – dysponuje pulą 30 mln zł.

Do inwestycji SpeedUp Innovation należy spółka Omni3D, czyli jeden z polskich producentów drukarek 3D. W portfolio funduszu jest też UsabilityTools.com - platforma online do zdalnego badania użyteczności stron internatowych; ZenCard, firma zajmująca się „card linked marketingiem”, czyli kuponami i kartami lojalnościowymi dołączonymi do kart płatniczych. SpeedUp Innovation zainteresował się również w spółką Ifinity, specjalizującą się w kompleksowych wdrożeniach opartych o technologię beacons.

W tym roku fundusze venture capital  wspierane przez KFK zainwestowały w 30 projektów, a łącznie w ponad 100 przedsięwzięć. Większość z nich to projekty informatyczne, albo internetowe. Niektóre odniosły spektakularne sukcesy na skalę międzynarodową. Wśród nich są takie firmy, jak np. Audioteka, w którą fundusz GPV zainwestował w 2012 r. 2 mln zł. Poniosło to wartość przedsięwzięcia o 10 mln zł. Dziś rozwiązania Audioteki dostępne są w 23 krajach i dziewięciu językach. Firma ma dwa miliony zarejestrowanych użytkowników i rosnące z roku na rok przychody. 

Natomiast projekt UXPin z Gdyni uzyskał od funduszu Innovation Nest 700 tys. zł, co umożliwiło firmie ekspansję zagranicę i uzyskanie kolejnej transzy finansowania w wysokości 1,6 mln USD. W 2013 r. dochody firmy wzrosły o 950 proc. Z kolei spółka NanoVelos, w której fundusz GPV objął połowę udziałów, pracuje nad przełomową metodą podawania leków antynowotworowych. Wynalazek prof. Tomasza Ciacha, po skomercjalizowaniu może przynieść 100 mln USD, ale zanim do tego dojdzie, na badanie kliniczne może być potrzebne 5-6 mln zł. 

Finansowanie przez fundusz venture capital  jest alternatywą do finansowania zwrotnego np. w postaci kredytów lub dotacji. Na świecie przy udziale funduszy venture capital rozwijały się takie firmy jak Microsoft, Skype, Facebook, Google i Spotify.

KFK został utworzony w 2005 r. przez rząd polski w celu zwiększenia dostępności kapitału VC dla małych i średnich firm. 100-procentowym akcjonariuszem spółki jest Bank Gospodarstwa Krajowego. W ramach funduszu powołano 17 funduszy VC, które dysponują łączną kwotą 700 mln zł. W połowie grudnia br. Fundusz kończy kampanię konferencji i szkoleń "Venture capital - więcej niż kapitał" - cyklu bezpłatnych spotkań przedsiębiorców ze specjalistami polskimi i zagranicznymi zajmującymi się problematyką inwestowania przez fundusze venture capital.