List otwarty do Prezesa Rady Ministrów, Ministra Zdrowia, Posłów i Senatorów RP

Kierujemy do Państwa ten list jako protest wobec braku troski przez sprawujących władzę o bezpieczeństwo medycznej diagnostyki laboratoryjnej w Polsce. W obecnie uchwalanym projekcie ustawy nowelizującej ustawę z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej nie został uwzględniony wniosek Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych wprowadzający do przepisów zmiany zapewniające obecność medycznego laboratorium diagnostyczne jako obligatoryjnej jednostki organizacyjnej podmiotu leczniczego wykonującego działalność leczniczą w rodzaju leczenie szpitalne. Głoszony przez rząd program „stop prywatyzacji w służbie zdrowia” pominął medyczne laboratoria diagnostyczne przez co stał się fikcją. Obecnie polska diagnostyka laboratoryjna przejmowana jest przez komercyjne laboratoria z kapitałem zagranicznym i traktowana jako usługa niemedyczna, tak jak pralnia, kuchnia czy sprzątanie.

Krajowa Rada Diagnostów Laboratoryjnych (KRDL) zgłaszała wniosek o wprowadzenie przedmiotowej zmiany w trakcie toczących się aktualnie prac nad projektem ustawy o zmianie ustawy o działalności leczniczej oraz niektórych nowelizacji ustawy. Na etapie konsultacji publicznych Ministerstwo Zdrowia nie wprowadziło postulowanych zmian do projektu. Natomiast o fakcie, przedłożenia przedmiotowego projektu pod obrady Sejmowej Komisji Zdrowia, jak i Senackiej Komisji Zdrowia, samorząd diagnostów laboratoryjnych nie został poinformowany.

Mając na względzie cel nowelizacji ustawy o działalności leczniczej jakim jest wstrzymanie „prywatyzacji szpitali”, pozostawienie czynności diagnostyki laboratoryjnej wykonywanej dla szpitali w gestii podmiotów zewnętrznych stanowi wyraźną niekonsekwencję ustawodawcy. Nie sposób bowiem zrozumieć z jakich powodów wprowadza się „zakaz” prywatyzacji szpitali, umożliwiając jednocześnie wyłączanie jednostki organizacyjnej podmiotu leczniczego (szpitala) jakim jest medyczne laboratorium diagnostyczne ze struktury podmiotu leczniczego i oddawanie tego laboratorium firmom zewnętrznym. Nie sposób odnaleźć uzasadnienia dla odmiennego traktowania medycznego laboratorium diagnostycznego od innych jednostek podmiotu leczniczego, przy uwzględnieniu takich samych przesłanek ekonomicznych oraz aksjologicznych, związanych z zapewnieniem świadczeń medycznych na możliwie najwyższym poziomie.

Brak przepisów prawnych obligujących podmioty lecznicze wykonujące działalność leczniczą w rodzaju leczenie szpitalne do posiadania w swojej strukturze medycznych laboratoriów diagnostycznych prowadzi do likwidacji polskich laboratoriów i przekazywania usług diagnostyki laboratoryjnej firmom zewnętrznym, pozostającym bez rzeczywistego nadzoru publicznego.

Brak wyceny badania laboratoryjnego powoduje, że kierownictwo szpitala postrzega medyczne laboratorium diagnostyczne jedynie po stronie kosztów, a nie jako zysk dla szpitala i pacjentów.

Posiadanie przez szpital medycznego laboratorium diagnostycznego będzie stanowiło gwarancję, że badania diagnostyczne wykonywane w ramach kontraktu szpitala z NFZ będą wykonywane w odpowiednim czasie oraz w najwyższej jakości, a także zapewniona będzie współpraca diagnosty laboratoryjnego z lekarzami szpitala w diagnostyce i terapii pacjenta. Współczesna diagnostyka laboratoryjna ze względu na swoją złożoność wymaga prowadzenia coraz ściślejszej współpracy lekarza z diagnostą laboratoryjnym w doborze i interpretacji wyników badań. Badanie laboratoryjne jest integralną częścią świadczenia medycznego realizowanego w ramach opieki szpitalnej.

Pragnę podkreślić, iż wg. danych światowych 70% decyzji lekarskich opartych jest na wynikach badań laboratoryjnych a koszty utrzymania laboratoriów szpitalnych w Polsce oscylują pomiędzy 3 do 5% budżetu szpitala, z czego wynika, iż jakość badania laboratoryjnego wpływa na właściwe dysponowanie całymi kosztami leczenia.

Postulowane rozwiązania są powszechnie stosowane w innych państwach Unii Europejskiej.

Medyczne laboratorium diagnostyczne nie jest tylko miejscem „produkcji” wyników badań, ale działa w całym procesie opieki medycznej nad pacjentem. Współpraca diagnosty laboratoryjnego (posiadającego wykształcenie medyczne) z lekarzem zachodzi w procesie doboru badań oraz interpretacji ich wyników w diagnostyce i terapii pacjenta. Ponadto medyczne laboratorium diagnostyczne i zatrudnieni w nim diagności uczestniczą w programach zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, a także w szpitalnej polityce antybiotykowej.

Wskazując na powyższe okoliczności apelujemy do Państwa o uwzględnienie postulatów Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych i wprowadzenie zmian w ustawie o działalności leczniczej.

Dr n.med Elżbieta Puacz

Prezes Krajowej Rady Diagnostów Laboratoryjnych