Nastoletnia depresja. Życie w trybie online/offline. Nie pozwól dziecku wylogować się z życia

Depresja stanowi poważny problem wśród nastolatków, to poważna choroba, a nie przejaw złego zachowania czy buntu. Dorastanie jest okresem pełnym napięć i konfliktów, dlatego tak łatwo jest przypisać objawy depresyjne młodzieńczej burzy hormonów. To nie gorszy dzień, nie lenistwo, nie słabsze samopoczucie, ale poważna choroba, której objawy wpływają na wszystkie najważniejsze sfery życia. Dzieci i młodzież to wrażliwa grupa. Dla młodych ludzi nawet z pozoru błahe zdarzenia mogą stanowić życiową tragedię. Według policyjnych statystyk tylko w 2020 roku aż 107 polskich nastolatków odebrało sobie życie, a 843 podjęło próbę samobójczą. Skala problemu może być jednak znacznie większa, bowiem wyniki badania [1] Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę na próbie reprezentatywnej pokazują, że 7% osób w wieku 13-17 lat deklaruje, że choć raz podjęło próbę samobójczą (to oznacza, że w każdej 28-osobowej klasie, od 6 klasy szkoły podstawowej do 3 liceum, są średnio 2 osoby po próbie samobójczej).

Czas pandemii jest bardzo trudny dla dorosłych, ale w takim samym stopniu dotyka osoby młode, z dnia na dzień postawione w sytuacji, na którą nie mają wpływu. Młodzi ludzie, którzy prowadzili aktywne życie, wypełnione często dodatkowymi aktywnościami i zajęciami, nagle zostali zamknięci w domach. Cały dotychczasowy plan dnia, który realizowali w różnych przestrzeniach, przeniósł się do czterech ścian własnego domu. Strach o życie najbliższych, izolacja i ograniczenie kontaktów z grupą rówieśniczą - tak ważną dla młodego człowieka w okresie dojrzewania - sprawiają, że zostaje zachwiane poczucie bezpieczeństwa, trudniej zbudować poczucie własnej wartości i tożsamość społeczną.

„W ostatnich miesiącach zauważalny jest istotny wzrost pacjentów, którzy szukają pomocy psychologa czy psychiatry. Wśród nich coraz częściej są osoby młode, które zgłaszają się z problemami mogącymi wskazywać na depresję lub zaburzenia lękowe - najczęściej rodzice i szkoła zgłaszają problemy z zachowaniem, samookaleczenia, spadek motywacji do nauki czy wzrost drażliwości, ale także nasilenie uskarżania się na różne dolegliwości somatyczne. Psychika nastolatka nie jest w pełni stabilna, gdyż dojrzewanie to czas silnych emocji i skrajności, warto jest jednak pamiętać, że u części nastolatków obserwowane zmiany w funkcjonowaniu trudno powiązać z buntem okresu dorastania lub modą. Dlatego bardzo ważna jest w takich sytuacjach dobra relacja z rodzicami lub z inną osobą, która pomoże dziecku w przetrwaniu kryzysu. Brak takiej osoby może się wiązać z dużym obciążeniem. - zaznacza dr Tomasz Srebnicki z Kliniki Psychiatrii Wieku Rozwojowego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Badania pokazują, że w czasie pandemii większość dzieci ma trudności z koncentracją, są drażliwe, nerwowe odczuwają niepokój, a także samotność. Młodzi ludzie doświadczający problemów czy kryzysu często nie mają w swoim otoczeniu nikogo, kto mógłby im pomóc. Nastolatki poszukują wsparcia wśród rówieśników, a te relacje zostały w czasie pandemii w znacznym stopniu zredukowane. Dla 75 proc. młodzieży największym problemem jest brak kontaktu z rówieśnikami. To ograniczenie kontaktów towarzyskich jest dla nich wyjątkowo trudne, ponieważ w okresie dojrzewania to właśnie rówieśnicy i budowanie relacji z nimi są najważniejsze. Zdalna nauka i wielogodzinna praca przy komputerze skutkuje przemęczeniem, a izolacja społeczna wzmaga lęki oraz poczucie zagrożenia związanego z pandemią SARS-COV-2, która niejednokrotnie stała się wyzwalaczem depresji. Do tego dochodzą konflikty w domu, w obliczu których dzieci pozostają bez wsparcia.

„Niezwykle istotna jest umiejętność dostrzegania najmniejszych zmian w zachowaniu dzieci, które w sposób nieoczywisty wołają o pomoc. Wielu osobom wydaje się, że nastolatek doświadczający kryzysu to ktoś, kto chodzi cały czas przygnębiony, unika kontaktu wzrokowego - nie jest to prawda. Wciąż istnieje dużo stereotypów zarówno na temat zaburzeń psychicznych, jak i samobójstw. Tymczasem niedostrzeżenie problemu na czas może nieść za sobą najgorsze konsekwencje z możliwych, kiedy zdrowie czy życie jest zagrożone” - zaznacza Lucyna Kicińska z Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego.

„Organizując kolejną, 15. edycję kampanii Forum Przeciw Depresji przede wszystkim położyliśmy nacisk na to, aby w bardzo realny sposób dotrzeć ze wsparciem do nauczycieli oraz rodziców w postaci aktywności edukacyjnych. Jest to odpowiedź na bieżące potrzeby, wynikające z trwającej pandemii oraz przeniesienia w znacznej mierze życia zawodowego i edukacji w tryb zdalny, przez co wiele osób czuje się samotnymi i przytłoczonymi przymusem pozostawania w domu. Jest to szczególnie trudne dla dzieci i młodzieży, które mają ograniczony kontakt z rówieśnikami, a dodatkowo spędzają dużo czasu w domu. Często powoduje to frustrację i wpływa na ich stan psychiczny. Młodzi czują się przemęczeni, osamotnieni, nie otrzymują właściwego wsparcia i zrozumienia od najbliższych - rodziny czy otoczenia. A to właśnie dzięki najbliższym nastolatkowie mają szansę poradzić sobie z problemami i wyjść z kryzysu” - podkreśla Ewa Ciepałowicz organizatorka kampanii Forum Przeciw Depresji.

Celem kampanii Forum Przeciw Depresji jest realna pomoc osobom chorym na depresję oraz uświadomienie społeczeństwu, że nie jest to stan, który mija, ale choroba, która wymaga wsparcia specjalisty.

Patronat merytoryczny kampanii udzieliło Polskie Towarzystwo Psychiatryczne, partnerami są: Fundacja Edukacji Społecznej, Porozmawiajmy.edu.pl oraz kampania Twarze Depresji.

Patronat Honorowy nad szkoleniami dla nauczycieli objął Minister Edukacji Narodowej.

Aktywności i działania edukacyjne online zaplanowane w ramach kampanii:

SZKOLENIA DLA NAUCZYCIELI ONLINE

Do czerwca 2021 roku w ramach kampanii zostanie zorganizowanych 5 szkoleń online dla nauczycieli na temat depresji wśród młodzieży. Podczas spotkań z ekspertami nauczyciele, ale też pedagodzy czy psychologowie szkolni otrzymają gotowe narzędzia do tego, aby samodzielnie przeprowadzić lekcję nt. depresji dla swoich uczniów. Zdobędą też wiedzę, która wyczuli ich na subtelne sygnały, wołania dzieci o pomoc, których mogą nie dostrzec rodzice, najbliżsi. Dzięki internetowej wersji szkoleń mogą w nich wziąć udział uczestnicy z całej Polski.

Celem szkolenia jest przekazanie nauczycielom wiedzy merytorycznej oraz praktycznych wskazówek i narzędzi, które umożliwią im przeprowadzenie lekcji na temat depresji.

Terminy zaplanowanych szkoleń 2021

· 11.02 (czw.), godz. 14:00;

· 25.02 (czw.) godz. 10:00;

· 10.03 (śr.) godz. 14:00;

· 30.03 (wt.) godz. 14:00;

· 21.04 (śr.) godz. 14:00.

W każdym szkoleniu może wziąć udział 1000 uczestników. Jest więc szansa przeszkolenia w krótkim czasie aż 5000 nauczycieli w całym kraju.

DZIEŃ OTWARTY / 20 lutego 2021 r. / godz. 16:00-21:00

Tradycyjnie w drugiej połowie lutego będzie miał miejsce dzień otwarty 0 tym razem w wersji online, w ramach którego odbędą się:

· W godz. 16:00-19:00 bezpłatne wykłady ekspertów z dziedziny psychiatrii i psychologii dzieci i młodzieży dla wszystkich zainteresowanych, szczególnie dla rodziców nastolatków.

W programie m.in.: informacje jak rozpoznać depresję u nastolatka, jak wspierać dzieci w chorobie i w trudnym czasie pandemii, dlaczego dzieci coraz częściej chcą „się wylogować” z życia, wskazówki jak rozmawiać z dzieckiem, jak komunikować gotowość do rozmowy, jak pytać o emocje i uczucia nastolatka oraz gdzie szukać pomocy.

· W godz. 19:00-21:00 czat z lekarzem psychiatrą (online).

BEZPŁATNE KONSULTACJE 22-26 lutego 2021 r. / godz. 17:00-19:00

· Dłużej będzie działał też Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji, przy którym dyżuruje lekarz psychiatra.

Podczas rozmowy specjalista może pomóc choremu na depresję lub osobom, które podejrzewają depresję u kogoś bliskiego, w rozpoznaniu i nazwaniu problemu, a także szukaniu oparcia w najbliższym otoczeniu. Oczywiście Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji nigdy nie zastąpi wizyty u specjalisty, ale umożliwia pierwszy, anonimowy i bezpłatny kontakt ze specjalistą - psychiatrą. Mogą z niego skorzystać wszyscy, którzy szukają wsparcia.

Przez cały rok można odwiedzać stronę internetową www.forumprzeciwdepresji.pl oraz fanpage na Facebooku https://www.facebook.com/ForumPrzeciwDepresji, tam na bieżąco umieszczane są wszystkie ważne informacje o kampanii.

Kampania Forum Przeciw Depresji

Każda edycja Kampanii Forum Przeciw Depresji jest organizowana od 2007 przy okazji Ogólnopolskiego Dnia Walki z Depresją. Każdego roku odbywa się pod patronatem merytorycznym Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego. Cykl szkoleń dla nauczycieli pt. „Nastoletnia depresja” został objęty patronatem honorowym Ministra Edukacji Narodowej.

Dotychczas działaniami edukacyjnymi kampania objęła około 10000 osób, z bezpłatnych konsultacji skorzystało blisko 1000 osób, a w rozmowach z lekarzem na czacie wzięło udział już 3000 osób. Efekt dotarcia do społeczeństwa z informacjami dotyczącymi depresji jest jeszcze większy, kiedy weźmie się pod uwagę również setki artykułów i audycji na temat depresji w mediach.

[1] https://fdds.pl/baza_wiedzy/ogolnopolska-diagnoza-skali-i-uwarunkowan-krzywdzenia-dzieci-2018/

Źródło informacji: Forum Przeciw Depresji