Nauka w Polsce

Nie kilkadziesiąt tysięcy lat, ale około pół miliona lat mają narzędzia krzemienne odkryte ponad 50 lat temu w jaskini Tunel Wielki (Małopolskie) - to wyniki najnowszych analiz. Oznacza to, że są to jedne z najstarszych na obecnych ziemiach Polski wytwory rąk człowieka.

Występujące w morzach algi i sinice wydzielają śluzowate polimerowe substancje, które mogą lokalnie zmieniać własności wody morskiej - tworząc z niej ciecz nienewtonowską. A w takim płynie zmienia się wiele parametrów w tym choćby fizyka opadania cząstek na dno.

Polacy odkryli, że – metodą analogiczną do nagrodzonej Noblem klik chemii – można poprawić zdolność nanomateriałów do świecenia. Wystarczy zaburzyć symetrię nanorurek węglowych, używając azydków. „Niesymetryczne jak uśmiech Mony Lisy” nanorurki mogą posłużyć do wykrywania wczesnych stadiów chorób.

Pomiar fluorescencji chlorofilu pozwala monitorować potrzeby roślin – mówi prof. Hazem M. Kalaji z Instytutu Biologii SGGW, który na tej podstawie opracował system monitoringu kondycji roślin. Jego badania zainspirowały artystów z Wrocławia do stworzenia instalacji Greenhouse Silent Disco na wystawę w Mediolanie.

Osoby odwlekające wykonywanie zadań mają problemy z niektórymi czynnościami poznawczymi, głównie z procesem kontroli uwagi - wynika z badań naukowców z poznańskiej filii Uniwersytetu SWPS. Pozytywna informacja zwrotna może wpływać na zmniejszenie skłonności do prokrastynacji.

Pewne ekscytujące kwantowe zjawisko obserwowano dotąd tylko w skomplikowanych eksperymentach, w super zimnych parach metali alkalicznych. A teraz po raz pierwszy pokazano je również w ciele stałym – popularnym półprzewodniku - w tlenku miedzi, z którego zbudowany jest minerał - kupryt. To nadzieja na budowę mniejszych niż dotąd i łatwiejszych w produkcji procesorów dla komputerów kwantowych.

Susze, powodzie, pożary, wichury, wzrost cen energii, spadki dochodów w niektórych sektorach gospodarki - to tylko niewielka część kosztów, z którymi może się wiązać globalne ocieplenie. Niektóre banki już zarządzają ryzykiem klimatycznym - choćby w polityce przyznawania kredytów. Ale czy również konsumenci? Zastanawia się w rozmowie z PAP ekonomista z Katedry Systemu Finansowego SGH.

Nie należy dziwić się, że co kilka lat grzyby występują obficie, a potem następują lata bezgrzybne. Grzyby mają naturalne cykle życiowe i nie muszą tworzyć owocników każdego roku równie intensywnie. Jednak przy wysokiej wilgotności gleby i ściółki możemy się ich zawsze spodziewać - mówi PAP mykolog z UW.

Dużą budowlę wykonaną z cegieł mułowych, w której spotykali się mieszkańcy jednego z najstarszych miast świata, odkryli polscy archeolodzy w Çatalhöyük w centralnej Anatolii w Turcji. Powstała pod koniec jego istnienia, ponad 8 tys. lat temu.

Za sprawą niżu demograficznego w ostatniej dekadzie zwiększył się w Polsce dostęp do bezpłatnych studiów dla młodzieży z obszarów wiejskich. Miejsce zamieszkania jest jednak ciągle czynnikiem różnicującym dostęp do edukacji wyższej - informuje zespół z UMK w Toruniu.