Nauka w Polsce

Pewne ekscytujące kwantowe zjawisko obserwowano dotąd tylko w skomplikowanych eksperymentach, w super zimnych parach metali alkalicznych. A teraz po raz pierwszy pokazano je również w ciele stałym – popularnym półprzewodniku - w tlenku miedzi, z którego zbudowany jest minerał - kupryt. To nadzieja na budowę mniejszych niż dotąd i łatwiejszych w produkcji procesorów dla komputerów kwantowych.

Susze, powodzie, pożary, wichury, wzrost cen energii, spadki dochodów w niektórych sektorach gospodarki - to tylko niewielka część kosztów, z którymi może się wiązać globalne ocieplenie. Niektóre banki już zarządzają ryzykiem klimatycznym - choćby w polityce przyznawania kredytów. Ale czy również konsumenci? Zastanawia się w rozmowie z PAP ekonomista z Katedry Systemu Finansowego SGH.

Nie należy dziwić się, że co kilka lat grzyby występują obficie, a potem następują lata bezgrzybne. Grzyby mają naturalne cykle życiowe i nie muszą tworzyć owocników każdego roku równie intensywnie. Jednak przy wysokiej wilgotności gleby i ściółki możemy się ich zawsze spodziewać - mówi PAP mykolog z UW.

Dużą budowlę wykonaną z cegieł mułowych, w której spotykali się mieszkańcy jednego z najstarszych miast świata, odkryli polscy archeolodzy w Çatalhöyük w centralnej Anatolii w Turcji. Powstała pod koniec jego istnienia, ponad 8 tys. lat temu.

Za sprawą niżu demograficznego w ostatniej dekadzie zwiększył się w Polsce dostęp do bezpłatnych studiów dla młodzieży z obszarów wiejskich. Miejsce zamieszkania jest jednak ciągle czynnikiem różnicującym dostęp do edukacji wyższej - informuje zespół z UMK w Toruniu.

Zdjęcia miłośników przyrody gromadzone w serwisach społecznościowych dostarczają naukowcom cennych informacji o wpływie zmian klimatu na kwitnienie – ustalili polscy badacze wraz kolegami z innych krajów.

Czy da się obejść zasadę nieoznaczoności Heisenberga i ominąć zakaz Pauliego, aby jeszcze precyzyjniej mierzyć czas w zegarach optycznych? Z tym zagadnieniem zmierzyła się polsko-litewska grupa fizyków. Pokazują oni, jak wytworzyć w ultrazimnym gazie fermionowym tzw. stany ściśnięte.

Osuwiska w Karpatach są istotnym zagrożeniem dla ludzi, budynków i upraw. Fragmenty skał i gleby w obrębie osuwiska ulegają częstszym przemieszczeniom, gdy wraz z długotrwałymi opadami deszczu wzrasta poziom wody w okolicznych potokach – ustalili naukowcy.

Trening interwałowy o wysokiej intensywności (HIIT) może przynieść duże korzyści pacjentom z chorobą Parkinsona. Poza działaniem neuroprotekcyjnym, które zapobiega charakterystycznemu dla tej jednostki obumieraniu neuronów dopaminergicznych, tego typu aktywność hamuje także ogólnoustrojowy stan zapalny, co ma wpływ na tempo rozwoju choroby. 　

Igły lekarskie, fragment maszynki do golenia, guziki bieliźniane i mundurowe, metalowe naczynia, żeliwne elementy piecyków grzewczych - to tylko niektóre odkrycia dokonane przez archeologów w lazarecie na terenie niemieckiego obozu z czasów II wojny światowej w Łambinowicach (Opolskie).