Nauka w Polsce

Mechanizm powstawania preeklampsji – choroby, która zagraża życiu matki i jej dziecka i uniemożliwia kobietom donoszenie ciąży i terminowy poród – rozszyfrowują polscy naukowcy pracujący na liniach komórkowych łożyska. Publikację na ten temat wspólnie nagrodzili rektorzy dwóch łódzkich uczelni.

Wirus SARS-CoV-2 ma zdolność szybkiego indukowania w komórkach krwi człowieka istotnych zmian epigenetycznych, od których może zależeć ciężkość przebiegu COVID-19 - dowiedli naukowcy z międzynarodowej grupy badawczej, koordynowanej z Polski.

Karma z owadów może uchronić psy przed schorzeniami wynikającymi z alergii pokarmowych. Dietozależne enteropatie zdarzają się nie tylko psom rasowym. Karmę na bazie mącznika młynarka komponuje i testuje zgodnie z zasadami medycyny opartej na faktach zespół naukowców pod kierunkiem dr. Remigiusza Gałęckiego, laureata Programu LIDER NCBR.

Pejzaż dźwiękowy miast to przedmiot badań dr Justyny Anders-Morawskiej oraz dr Michała Sędkowskiego z Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Co w mieście dźwięczy i jak wpływa to na mieszkańców będą sprawdzać w Łodzi, Tampere i Manchesterze.

Siedem skulonych szkieletów, położonych w kilku warstwach, znajdowało się w monumentalnym grobowcu sprzed 1,5 tys. lat. Byli to przedstawiciele elity portowego miasta Berenike nad Morzem Czerwonym w Egipcie - ustalili polscy archeolodzy.

Jeśli chodzi o bociany, ten rok jest „absolutnie niezwykły”. Z jednej strony dlatego, że wciąż trwa spóźniona migracja pojedynczych osobników, a nawet niewielkich grup. Z drugiej strony bociania młodzież, w skali niespotykanej od lat, zabrała się za budowę gniazd – mówi dr Ireneusz Kaługa, prezes Grupy EkoLogicznej - organizacji, która co roku na terenie powiatu siedleckiego obrączkuje kilkaset bocianów.

Naukowcy pracują nad nowymi zastosowaniami druku 3D do produkcji żywności. „W niektórych aspektach to z pewnością nasza konsumencka przyszłość” - uważa prof. dr hab. inż. Katarzyna Małgorzata Majewska z Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

W wielu muzeach Zachodu trwa proces dekolonizacji, w ramach którego eksperci badają pochodzenie eksponatów i ustalają ich legalność. Zwrot obiektów właścicielom jest najbardziej radykalnym posunięciem, ale istnieją też inne formy dekolonizacji – np. zaproszenie lokalnej społeczności do współtworzenia wystawy – mówią eksperci.

W nocy z soboty na niedzielę (14/15 maja) w całej Polsce otworzą się dla zwiedzających drzwi muzeów, instytucji kulturalnych i publicznych, ale także uczelni, instytutów naukowych i centrów nauki. Udział w tych wydarzeniach jest bezpłatny lub kosztuje symboliczną złotówkę. Na część z nich obowiązuje rezerwacja miejsc.

Naukowcy zaprezentowali pierwszy obraz supermasywnej czarnej dziury w centrum naszej galaktyki. O odkryciu poinformowały Europejskie Obserwatorium Południowe (ESO) oraz uczestnicy projektu o nazwie Teleskop Horyzontu Zdarzeń (EHT). Udział w okryciu mają też Polacy.