Nauka w Polsce

Kosmiczny Teleskop Jamesa Webba zajmuje swoją pozycję i testuje instrumenty. Niebawem rozpocznie obserwacje. Można spodziewać się przełomowych odkryć odnośnie dalekich planet, pierwszych galaktyk oraz początków i ewolucji Wszechświata; części być może nie będziemy rozumieli - mówi dr hab. Maciej Mikołajewski.

Na świecie aż 21 proc. gatunków gadów zagrożonych jest wymarciem - wyliczono w niedawnej publikacji w Nature. O tym, że warto zadbać również o ochronę gadów, które występują w Polsce, mówi herpetolog dr Katarzyna Kurek. “Wąż Eskulapa czy gniewosz plamisty w ogródku powinien być powodem do dumy” - zaznacza.

Trwają badania naczyń ceramicznych i ich fragmentów, pozyskanych w trakcie ponad stu lat badań archeologicznych w południowo-wschodnich Bałkanach. Archeolog z UAM w Poznaniu chce dzięki temu poznać kontakty kulturowe, do jakich dochodziło na tych terenach trzy tysiące lat temu.

W trakcie pandemii młodzież spędzała średnio ponad 16 godz. w tygodniu, korzystając z mediów społecznościowych, ponad 14 godz. - oglądając filmy i seriale, oraz prawie 8 godz. grając w gry - podsumowali badacze z Polski i Holandii. Ostrzegają, że na młodzież wpływa nie tylko czas przed ekranem, ale i oglądane treści.

Szybką i bezbłędną klasyfikację białek, wykrywanie w nich miejsc wiążących potencjalne leki, identyfikowanie białek występujących na powierzchni wirusów, a także badania np. RNA, umożliwia nowe narzędzie bioinformatyczne opracowane przez naukowców z Wydziału Biologii UW.

Mechanizm powstawania preeklampsji – choroby, która zagraża życiu matki i jej dziecka i uniemożliwia kobietom donoszenie ciąży i terminowy poród – rozszyfrowują polscy naukowcy pracujący na liniach komórkowych łożyska. Publikację na ten temat wspólnie nagrodzili rektorzy dwóch łódzkich uczelni.

Wirus SARS-CoV-2 ma zdolność szybkiego indukowania w komórkach krwi człowieka istotnych zmian epigenetycznych, od których może zależeć ciężkość przebiegu COVID-19 - dowiedli naukowcy z międzynarodowej grupy badawczej, koordynowanej z Polski.

Karma z owadów może uchronić psy przed schorzeniami wynikającymi z alergii pokarmowych. Dietozależne enteropatie zdarzają się nie tylko psom rasowym. Karmę na bazie mącznika młynarka komponuje i testuje zgodnie z zasadami medycyny opartej na faktach zespół naukowców pod kierunkiem dr. Remigiusza Gałęckiego, laureata Programu LIDER NCBR.

Pejzaż dźwiękowy miast to przedmiot badań dr Justyny Anders-Morawskiej oraz dr Michała Sędkowskiego z Wydziału Studiów Międzynarodowych i Politologicznych Uniwersytetu Łódzkiego. Co w mieście dźwięczy i jak wpływa to na mieszkańców będą sprawdzać w Łodzi, Tampere i Manchesterze.

Siedem skulonych szkieletów, położonych w kilku warstwach, znajdowało się w monumentalnym grobowcu sprzed 1,5 tys. lat. Byli to przedstawiciele elity portowego miasta Berenike nad Morzem Czerwonym w Egipcie - ustalili polscy archeolodzy.