Kazachstan - inwestycje krajów UE w Kazachstanie przekroczyły już 180 mld dolarów

Obszar 2 724 900 km2 sytuuje Kazachstan na dziewiątym miejscu na świecie pod względem powierzchni, a jednocześnie jest on największym państwem śródlądowym na świecie. Śródlądowym, ale z dostępem do największego jeziora świata - Morza Kaspijskiego - na długości 2340 km.

„Chociaż możemy nie mieć takich samych globalnych wpływów jak światowe supermocarstwa, narody takie jak nasz posiadają siłę gospodarczą, zdolności wojskowe i, co być może ważniejsze, wolę polityczną oraz przenikliwość dyplomatyczną niezbędne do wywierania znaczącego wpływu na arenie globalnej w kwestiach od bezpieczeństwa żywnościowego i energetycznego, zielonej transformacji i IT po zrównoważony rozwój łańcuchów dostaw” - podkreśla w felietonie zamieszczonym na stronie internetowej stacji telewizyjnej Euronews Kasym-Żomart Tokajew, prezydent Kazachstanu.

Dzięki położeniu na styku Azji i Europy (88 proc. powierzchni kraju znajduje się w Azji, 12 proc. w Europie) Kazachstan jest miejscem, w którym krzyżują się odwieczne szlaki handlowe między Wschodem i Zachodem, Północą i Południem, a Korytarz Środkowy, czyli Transkaspijski Międzynarodowy Szlak Transportowy, łączy Chiny z Unią Europejską. Trasa ta umożliwia skrócenie czasu transportu towarów wobec alternatywnych szlaków o połowę, a wobec konfliktów militarnych, które utrudniają transport między Azją i Europą innymi trasami, wzrost wolumenu ruchu tranzytowego w Korytarzu Środkowym przez pięć miesięcy 2023 roku wzrósł o 42 proc.

UE jest największym partnerem handlowym i inwestycyjnym Kazachstanu. Umowę o wzmocnionym partnerstwie i współpracy między UE a Kazachstanem podpisano w 2015 roku, a weszła ona w życie pięć lat później i obejmuje 29 obszarów działania. Obecnie UE odpowiada za ponad 40 proc. inwestycji zagranicznych w Kazachstanie i około 30 proc. handlu zagranicznego. W 2023 roku obroty handlowe wzrosły o 3,5 proc. do 41,4 mld dolarów. Inwestycje krajów UE w Kazachstanie przekroczyły 180 mld dolarów, na terenie tego kraju działa ponad trzy tys. europejskich i międzynarodowych koncernów. W ubiegłym roku kazachski eksport wzrósł o prawie 40 proc.

UE w kontaktach gospodarczych z Kazachstanem skupia się, jak dotąd, głównie na zasobach mineralnych występujących w tym kraju - przede wszystkim gazie ziemnym i ropie naftowej. I choć znaczna część PKB Kazachstanu jest generowana przez sektor energetyczny, rośnie zainteresowanie dywersyfikacją źródeł energii. Stąd inwestycje w produkcję „zielonego” wodoru - paliwa przyszłości. Jego produkcja docelowo w latach 2030-2032 sięgać ma 2 mln ton zielonego wodoru, a zielonego amoniaku 11 mln ton. Taka ilość „zielonego” wodoru zaspokoi 15 proc. zapotrzebowania UE. Dodatkowym atutem tego kraju jest występowanie na jego terenie 18 metali z 39 identyfikowanych jako rzadkie.

Ogromny potencjał gospodarczy ma także kazachskie rolnictwo. Obecnie wymiana handlowa w tej dziedzinie sięga ok. 1,2 mld euro (wartość eksportu do Kazachstanu z obszaru UE wynosi 700 mln euro, import z Kazachstanu ponad 400 mln euro). Rolnictwo rozwija się na ok. połowie powierzchni kraju, to produkcja ekologiczna, przyjazna środowisku - ze względu na dobrą jakość gleby nie stosuje się pestycydów. Istnieje więc ogromny potencjał w eksporcie kazachskiego zboża, ale także innych produktów jak miód i mięso. Problemem jest niedobór wody, ale naukowcy z tamtejszych ośrodków naukowych pracują nad różnorodnymi sposobami rozwiązania tej kwestii. Na przykład na uniwersytecie w Karagandzie prowadzone są badania nad hodowlą roślin odpornych na niedobór wody. Kazachstan aktywnie działa w tej kwestii także na arenie międzynarodowej.

„W tym roku mamy zaszczyt współprzewodniczyć, wraz z Francją, inauguracyjnemu szczytowi One Water Summit, którego celem jest zjednoczenie krajów i społeczności na całym świecie stojących w obliczu wyzwań związanych z niedoborem wody i pustynnieniem. Ponadto zaproponowaliśmy utworzenie nowego Regionalnego Centrum ONZ ds. Celów Zrównoważonego Rozwoju (SDGs) w Azji Środkowej i Afganistanie, aby przewodzić regionalnym wysiłkom na rzecz przeciwdziałania skutkom zmian klimatu” - przypomina prezydent Kasym-Żomart Tokajew.

Wspólnie z Komisją Europejską w maju 2023 Kazachstan ustalił kilka priorytetowych obszarów współpracy, które obejmują m.in. modernizację, rozszerzenie i dywersyfikację inwestycji UE w Kazachstanie, wzmocnienie infrastruktury i powiązań w zakresie łączności. Rok temu opublikowano studium wykonalności dotyczące współpracy - planowane inwestycje szacowane są na 18-19 mld euro. Jednym z kluczowych obszarów współpracy ma być likwidacja wykluczeń cyfrowych i usunięcie barier technologicznych, dzięki czemu Kazachstan będzie przechodził w swoim handlu zagranicznym od eksportu surowców do eksportu przetworzonych produktów.

„Kraje takie jak Kazachstan muszą wspólnie wystąpić z nową energią i potwierdzić naszą rolę nie tylko jako uczestników, ale także jako odpowiedzialnych menedżerów na arenie międzynarodowej” - podsumowuje prezydent Kasym-Żomart Tokajew.

Źródło informacji: PAP MediaRoom