TOGETAIR: migracje, kataklizmy i recesje mają wspólny mianownik w postaci kryzysu klimatycznego

Ponad 2 tys. zarejestrowanych gości, 200 panelistów uczestniczących w 30 debatach eksperckich: te liczby świadczą o tym, że zorganizowany już po raz szósty szczyt TOGETAIR urósł do rangi najważniejszego w Polsce wydarzenia poświęconego kwestiom klimatu i ochrony środowiska.

„Kiedy zaczynaliśmy tę inicjatywę w 2020 roku, elektromobilność była mglistą przyszłością, OZE i SMR-y nad Wisłą wyobrażali sobie najwięksi optymiści, a raportowanie ESG nie stanowiło tematu poważniejszych rozważań. Obecnie znajdujemy się w zupełnie innym miejscu: Polska nie tylko partycypuje w globalnej debacie klimatycznej, ale formułuje autorskie projekty, a rodzime firmy dostarczają najbardziej innowacyjnych technologii środowiskowych” - mówił Agata Śmieja, organizator Szczytu Klimatycznego TOGETAIR, prezes Fundacji Czystego Powietrza.

Szczyt objęty jest patronatem m.in. marszałków Sejmu i Senatu, a także kilku kluczowych ministerstw - w tym Funduszy i Polityki Regionalnej; Przemysłu oraz MSWiA. TOGETAIR 2025 to więc kolejny sygnał, że kwestie klimatyczne i bezpieczeństwo zaczynają być traktowane jako jedno, nierozerwalne wyzwanie - o czym mówił w przemówieniu inaugurującym szczyt Tomasz Siemoniak, minister spraw wewnętrznych i administracji.

„Poradzenie sobie zarówno ze skutkami, jak i przyczynami zmian klimatu, to zadanie globalne, nie do udźwignięcia przez pojedynczy rząd, sektor czy firmę. Dziś kwestie klimatyczne i szeroko pojętego bezpieczeństwa są tożsame i nierozerwalnie ze sobą powiązane. Aby sprostać temu wyzwaniu >>musimy działać razem! <<” - powiedział szef MSWiA, nawiązując do przewodniego hasła szczytu.

Brak wody i nieznośne temperatury zmuszają miliony ludzi do migracji, wieloletnie uzależnianie się Europy od surowców importowanych z Rosji postawiło ją przed egzystencjalnym wręcz zagrożeniem, coraz częściej pożary czy powodzie dewastują całe regiony kolejnych krajów. Katastrofa klimatyczna przestała być tematem akademickich dysput, stając się elementem codzienności mieszkańców wszystkich kontynentów.

„Jako Europa znaleźliśmy się na rozdrożu. Jednak, jeśli chcemy nadal wspierać Ukrainę, inwestować w obronność i finansować zieloną transformację, potrzebujemy bardziej konkurencyjnej gospodarki w Europie” - przekonywał Andreas von Bekerath, ambasador Szwecji w Polsce. Dyplomata podkreślił przy tym znaczenie mocnych więzi łączących obydwa kraje i dodał, że „bezpieczeństwo mojego kraju to dziś bezpieczeństwo Polski”.

Marszałek województwa mazowieckiego Adam Struzik podkreślił wagę wydarzenia dla regionu.

„Nie da się przeprowadzić transformacji energetycznej tylko za publiczne pieniądze - potrzebne są mechanizmy łączące kapitał prywatny, publiczny i środki unijne. Warto szukać modeli, w których oszczędności z niższego zużycia energii finansują kolejne inwestycje” - zaznaczył samorządowiec.

Jeszcze przed oficjalnym rozpoczęciem warszawskiego szczytu, podczas śniadania prasowego zorganizowanego dla czołowych mediów polskich i zagranicznych, ogłoszono wyniki trzeciego już odczytu Indeksu Dekarbonizacji Polskiej Gospodarki. Jego wartość wyniosła 62 punkty (wzrost o 1 punkt względem pierwszego półrocza 2024 roku). Oznacza to, że znaczenie dekarbonizacji i ochrony środowiska dla polskich przedsiębiorstw systematycznie wzrasta. Szczególnie dotyczy to dużych i średnich firm, które nie tylko deklarują zaangażowanie w działania proekologiczne, ale coraz częściej wdrażają konkretne rozwiązania czy technologie obliczające i redukujące ślad węglowy.

„Aż 85 proc. respondentów przyznało, że wprowadziło lub planuje wprowadzić rozwiązania mające na celu redukcję emisji i negatywnego wpływu organizacji na środowisko. To zauważalny wzrost w porównaniu z 67 proc. przedsiębiorstw, które odpowiedziały w ten sposób w poprzednim odczycie” - powiedział Kamil Sobolewski, główny ekonomista Pracodawców RP.

Transformacja energetyczna, rola biznesu w zielonej rewolucji i przemysłu w dobie zmian klimatycznych, innowacje dla środowiska - całodniowe debaty eksperckie odbywały się w ramach czterech głównych ścieżek tematycznych: Global Commons, Climate Care, Business Connect oraz Future Cooperation. W ostatniej z nich pojawiła się tematyka atomu - jako pożądanego źródła energii oraz swoistego stabilizatora dla rosnącej liczby instalacji OZE.

„Możemy już otwarcie powiedzieć, że mamy do czynienia z renesansem energetyki jądrowej na poziomie unijnym. Wynika to zarówno z potrzeby odpowiedzi na wyzwania, z jakimi mierzy się cała Wspólnota, jak chociażby wysokie ceny energii, ale też oczywistymi korzyściami dla całej, dekarbonizującej się gospodarki europejskiej” - podkreślał Witold Strzelecki, dyrektor zarządzający Business&Science Poland.

Inwestycje w atom wychodzą w końcu ze sfery planowania, stając się konkretnymi projektami, o czym mówił Jacek Kaczorowski, prezes zarządu PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

„Od ponad roku prowadzimy bardzo intensywne prace związane z pozyskaniem decyzji pozwalającej na lokalizację drugiej wielkoskalowej elektrowni jądrowej w Bełchatowie. Inicjatywa cieszy się zdecydowanym poparciem lokalnej społeczności, wyrażonym w przeprowadzonej przez nas ankiecie podczas konsultacji społecznych: na 173 odpowiedzi tylko 22 były >>przeciw<<. To modelowy przykład transformacji od węgla do energetyki atomowej” - informował Jacek Kaczorowski.

Wśród prelegentów na szczycie TOGETAIR można było znaleźć przedstawicieli zarówno małych i średnich przedsiębiorstw, jak i największych gigantów przemysłowo-technologicznych. Pierwszą grupę reprezentowała m.in. Małgorzata Rdest, wiceprezeska polskiej, rodzinnej firmy Emka S.A., która podczas TOGETAIR zaprezentowała najnowszy produkt: olejomat.

„To innowacyjne urządzenie powiązane z aplikacją lojalnościową służy do promowania wśród konsumentów idei recyklingu zużytego oleju spożywczego, który zamiast być wylanym do kuchennego zlewu może służyć jako surowiec do produkcji m.in. kosmetyków, środków czystości, farb czy świec oleistych” - mówiła przedstawicielka Emka S.A.

Z drugiej strony na TOGETAIR obecne były również największe marki: H&M, Samsung czy Grupa ORLEN, operujące wielomiliardowymi budżetami i odgrywającymi istotną rolę w transformacji energetycznej całego globu. Jak przypomniał Jakub Ruszel, dyrektor wykonawczy ds. regulacji i zgodności w ORLEN, transformacja energetyczna jest faktem i koniecznością (o czym świadczą nie tylko warunki atmosferyczne za oknami, ale także rosnący udział w „zielonym rynku” globalnych potęg jak Chiny czy Indie), z drugiej jednak strony jej powodzenie w krajach demokratycznych zależy od społecznej akceptacji dla przeprowadzanych zmian.

„Staramy się łączyć biznes tradycyjny, na którym zbudowane jest bezpieczeństwo energetyczne i paliwowe państwa i regionu, z wymogami dotyczącymi transformacji energetycznej, na którą do 2035 roku przeznaczymy rekordową sumę ponad 180 mld zł. Jednak na tym wydarzeniu przypominamy o konieczności zracjonalizowania niektórych celów polityki energetyczno-klimatycznej UE, aby była ona do udźwignięcia przez europejski przemysł. Chodzi tu o większą elastyczność i swobodę w wyborze technologii służących dekarbonizacji oraz redukcji emisji” - przekonywał przedstawiciel ORLEN.

Ramy kolejnych debat dotyczących transformacji energetycznej całej Wspólnoty wyznaczyły dwa, strategiczne dla transformacji energetycznej UE, dokumenty: Pakt dla czystego przemysłu oraz Raport Draghiego.

W Pakcie dla czystego przemysłu zadeklarowano podejmowanie wspólnych działań na rzecz obniżenia cen energii, tworzenia wysokiej jakości miejsc pracy i odpowiednich warunków do rozwoju przedsiębiorstw. Z kolei Raport Draghiego to stworzony na zlecenie Komisji Europejskiej dokument, obejmujący niemal wszystkie sektory unijnej gospodarki z rekomendacjami dotyczącymi poprawy ich funkcjonowania. „Stoimy w obliczu egzystencjalnego zagrożenia, jeżeli nie podejmiemy szybkich działań, takich jak zmniejszenie kosztów energii i obciążeń regulacyjnych” - alarmuje jego autor.

„Warto jednak zaznaczyć, że poziom gotowości polskich firm do wdrażania innowacyjnych, >>zielonych<< technologii, związanych chociażby z tzw. Gospodarką Obiegu Zamkniętego, stale rośnie - równolegle ze wzrostem świadomości ekologicznej naszych obywateli. Inwestowanie w przyjazne środowisku zmiany wymusza dziś nie tylko otoczenie biznesowe, ale sami konsumenci. A jako Polska w wielu obszarach naprawdę nie odstajemy od bogatszych państw zachodnioeuropejskich” – deklarował Michał Kulpiński, sustainability manager w Ferrero Polska.

Dyskutowano również na temat modernizacji istniejącej infrastruktury oraz odpowiedniego projektowania nowych obiektów pod kątem spełniania norm środowiskowych.

„Obecnie tak zwany >>syndrom chorych budynków<< dotyka co czwartego Polaka, a 70 proc. naszych budynków wciąż jest nieefektywna energetycznie. Oznacza to, że pracujący bądź mieszkający w nich ludzie są narażeni na nadmierny hałas, brak światła lub inne czynniki istotnie wpływające na ich zdrowie oraz jakość życia” – zwracała uwagę Aleksandra Stępniak, public affairs manager w VELUX Polska.

Z kolei na scenie Business Connect Szkoła Główna Handlowa w Warszawie oraz Fundacja Czyste Powietrze podpisały porozumienie o współpracy. To kolejny krok w zacieśnianiu relacji między środowiskiem akademickim a praktyką działań na rzecz zrównoważonego rozwoju - z naciskiem na edukację, innowacje i wspólne projekty.

Z kolei rządowy Program Czyste Powietrze, który ostatnio doczekał się gruntownej modyfikacji, także był przedmiotem szeregu debat, co nie powinno dziwić - wszak na termomodernizację polskich domów przeznaczono rekordową sumę ponad 100 mld złotych (z czego dotychczas zagospodarowano zaledwie 15 mld).

„Uważam, że powinien on być prowadzony na wzór innego programu - Mój Prąd, którego skomercjalizowany charakter pozwolił na osiągnięcie naprawdę doskonałych rezultatów” – przekonywał Henryk Kwapisz, dyrektor ds. relacji instytucjonalnych w Saint-Gobain Polska.

Sylwetki prelegentów oraz szczegółowe relacje ze wszystkich kilkudziesięciu debat zorganizowanych podczas VI Międzynarodowego Szczytu Klimatycznego TOGETAIR są dostępne na stronie wydarzenia.

Źródło informacji: PAP MediaRoom