Wyniki pierwszego badania klinicznego bezpośrednio porównujące dwa leki biologiczne stosowane w nieswoistych chorobach zapalnych jelit

Wyniki zostały ogłoszone 9 marca 2019 r. w trakcie 14. Kongresu Europejskiej Organizacji Choroby Leśniowskiego-Crohn’a i Wrzodziejącego Zapalenia Jelita Grubego (ECCO) w Kopenhadze (1).

Badanie VARSITY komentuje dr hab. n med. Maria Kłopocka z Katedry Gastroenterologii i Zaburzeń Odżywiania UMK w Toruniu, Collegium Medicum w Bydgoszczy i Szpitala Uniwersyteckiego nr 2 im dr J. Biziela: „Przedstawione podczas kongresu ECCO dane, zostały przyjęte z wielkim zainteresowaniem. Jest to pierwsze na świecie badanie bezpośrednio porównujące skuteczność i bezpieczeństwo działania leku biologicznego o działaniu ogólnoustrojowym, jakim jest adalimumab, należący do leków z grupy antagonistów TNF?, z lekiem biologicznym nowej generacji o selektywnym działaniu przeciwzapalnym w obrębie samego przewodu pokarmowego, jakim jest wedolizumab, w grupie pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego”.

Dr hab. Kłopocka stwierdziła ponadto: – „Wyniki badania wskazują, że wedolizumab jest statystycznie znamiennie skuteczniejszy w odniesieniu do uzyskania i utrzymania remisji klinicznej choroby oraz wygojenia błony śluzowej jelita w 52. tygodniu leczenia” oraz dodaje: „Wnioski płynące z tego badania będą miały niewątpliwie wpływ na międzynarodowe rekomendacje i wytyczne, a w kolejnym etapie na praktykę kliniczną, co do optymalnego pod względem skuteczności i bezpieczeństwa postępowania terapeutycznego u pacjentów z wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego”.

VARSITY i to badanie fazy IIIb, podwójnie zaślepione i podwójnie zamaskowane, wieloośrodkowe z aktywnym komparatorem, w którym wzięli udział pacjenci z aktywnym, o umiarkowanym do ciężkiego nasileniem objawów, wrzodziejącym zapaleniem jelita grubego (6 do 12 punktów w pełnej skali Mayo i ?2 punktów w zakresie oceny w jej podskali endoskopowej), którzy nie odpowiedzieli na konwencjonalną terapię (NCT02497469; EudraCT 2015-000939-33).

25% osób z tej populacji było wcześniej eksponowane na leczenie antagonistą TNF?. Pacjentów randomizowano w stosunku 1:1 do dwóch grup: (1) otrzymującej aktywne leczenie vedolizumabem podawanym w postaci infuzji dożylnej (w dawce 300mg) wraz z placebo podawanym podskórnie lub do grupy (2) otrzymującej dożylnie infuzję placebo oraz podskórnie iniekcję aktywnego leku, czyli adalimumabu (dawkowanego 160/ 80/ 40mg).

Dawkowanie obu leków było standardowe i zgodne z zarejestrowanym schematem leczenia indukcyjnego i podtrzymującego. W żadnej z grup nie była dopuszczona eskalacja dawki. Pierwszorzędowym punktem końcowym była remisja kliniczna w 52 tygodniu leczenia definiowana jako ?2 punkty w pełnej skali Mayo, a w żadnej jej podskali wynik nie mógł być >1.

Łącznie w 330 ośrodkach w 37 krajach randomizowano 769 pacjentów, którzy potem otrzymali przynajmniej jedną dawkę aktywnego leku, z czego n=383 otrzymało wedolizumab, a n=386 chorych otrzymało adalimumab. W tygodniu 52. istotnie statystycznie większy odsetek chorych leczonych wedolizumabem osiągnął remisję (pierwszorzędowy punkt końcowy) i wygojenie śluzówki.

W sumie w 52. tygodniu remisję kliniczną osiągnęło 31,3% (n=120/383) otrzymujących wedolizumab i 22,5% (n=87/386) otrzymujących adalimumab (p=0.0061). Wygojenie śluzówki (wynik podskali endoskopowej Mayo ?1) w 52 tygodniu osiągnęło 39,7% (n=152/383) leczonych wedolizumabem i 27,7% (n=107/386) leczonych adalimumabem (p=0.0005).

Remisję bez stosowania glikokortykoidów w 52. tygodniu leczenia uzyskało numerycznie, lecz nie statystycznie istotnie więcej pacjentów otrzymujących adalimumab.

W sumie u 62,7% i 69,2% leczonych odpowiednio vedolizumabem i adalimumabem wystąpiły działania niepożądane. Ciężkie działania niepożądane wystąpiły u 11,0% i 13,7% chorych leczonych odpowiednio wedolizumabem i adalimumabem.

Częstość zakażeń skorygowana czasem ekspozycji na lek wynosiła 33,5% i 43,5% w grupie otrzymującej odpowiednio wedolizumab i adalimumab. Tylko nieliczne zakażenia w obu grupach uznano za ciężkie.

„Badanie VARSITY zajmuje się kluczowymi pytaniami dotyczącymi wyboru terapii biologicznej we wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego – powiedział dr Bruce E. Sands, główny badacz w badaniu VARSITY, kierujący Dr. Henry D. Janowitz Division of Gastroenterology w szpitalu Mount Sinai Hospital oraz Icahn School of Medicine at Mount Sinai w Nowym Jorku. – Celem leczenia wrzodziejącego zapalenia jelita grubego jest osiągnięcie remisji klinicznej i wygojenia śluzówki, a uzyskane wyniki wyraźnie podkreślają korzyści pod względem tych ważnych punktów końcowych płynące ze stosowania wedolizumabu w porównaniu z adalimumabem. Wyniki pokazały również mniejszą częstość występowania zdarzeń niepożądanych ogółem i ciężkich zdarzeń niepożądanych, w tym zakażeń, u pacjentów leczonych wedolizumabem w porównaniu z adalimumabem”.

Piśmiennictwo

1. Schreibber S., Peyrin-Biroulet L., Loftus, E. V. i wsp. VARSITY: A double-blind, double-dummy, randomised, controlled trial of vedolizumab versus adalimumab in patients with active ulcerative colitis. Praca przedstawiona podczas 14. Kongresu Europejskiej Organizacji Choroby Leśniowskiego-Crohna i Wrzodziejącego Zapalenia Jelita Grubego (ECCO), Kopenhaga, Dania. Prezentacja ustna #OP34; (NCT02497469)

https://www.ecco-ibd.eu/publications/congress-abstract-s/abstracts-2019/item/op34-varsity-a-double-blind-double-dummy-randomised-controlled-trial-of-vedolizumab-versus-adalimumab-in-patients-with-active-ulcerative-colitis.html

(sobota, 9 marca 2019 r., 09:40–09:50).