FCAP: Transformacja cyfrowa powinna opierać się na urzędnikach IT

W czwartek w Warszawie już po raz drugi odbyło się Forum Cyfrowej Administracji Publicznej organizowane przez Fundację IT Leader Club Polska. Jego tematem przewodnim była cyfrowa transformacja administracji i kwantychizacja. W wydarzeniu uczestniczył wiceminister cyfryzacji Karol Okoński, pełnomocnik rządu ds. cyberbezpieczeństwa, który mówił m.in. o wzywaniach cyfrowej transformacji w administracji publicznej.

„Żeby cyfrowa transformacja administracji publicznej była możliwa, muszą zaistnieć cztery podstawowe aspekty: przyjazne usługi, infrastruktura, która pozwala je uruchomić, kompetencje cyfrowe obywateli i specjalistów, którzy je wykorzystują, i tożsamość cyfrowa, która pozwala się w tym świecie uwierzytelnić – wyliczał wiceminister. - Jeśli chodzi o ilość e-usług, to jest tu jeszcze spora przestrzeń do zagospodarowania, ale jeżeli chodzi o jakość, to wiele się zadziało” – ocenił wiceminister.

Jako dobry przykład wymienił możliwość zdalnego dopisania się do rejestru czy spisu wyborców, z czego przed wyborami zaplanowanymi na najbliższą niedzielę skorzystało ponad 200 tys. osób. Wskazał też na ok. 2 mln wydanych już e-dowodów osobistych i 4,5 mln profili zaufanych.

„Nowe usługi starają się prowadzić obywatela za rękę, pobierają dane z rejestrów, po to by obywatel dużo mniej czasu, dużo mniej wysiłku potrzebował, żeby tę usługę wykonać – powiedział wiceminister Okoński. - Obywatele są przyzwyczajeni, że komercyjne podmioty dostarczają usługi intuicyjne. I to jest też cel dla administracji” – dodał.

Arkadiusz Lefanowicz, dyrektor Akademii Zarządzania IT Administracji Publicznej oraz przewodniczący i fundator Fundacji IT Leader Club Polska zwracał uwagę na ogromną rolę czynnika ludzkiego w procesie cyfryzacji.

„Mamy technologię, mamy infrastrukturę sieciową, ale pod spodem są ludzie. W magmie różnych potrzeb urzędów nie zapominajmy o służbie informatyków i informatyczek. To oni są trzonem, to oni będą musieli te nowe technologie wdrożyć. Bez tych ludzi +real-transformation+ się nie uda” – podkreślał. Akcentował przy tym potrzebę ciągłych szkoleń. „Jako były urzędnik, wiem jakie są w urzędach problemy. Tej wiedzy wciąż brakuje. Transfer wiedzy powinien być systemowy” – stwierdził.

Dariusz Piotrowski, dyrektor generalny Dell Technologies w Polsce pozytywnie oceniał przemianę, która dokonała się w obszarze cyfryzacji w Polsce. „Jeszcze pięć lat temu byliśmy szczebel niżej - w fazie informatyzacji. Dzisiaj jesteśmy już na etapie cyfryzacji – podsumował. - Cyfryzacja jest tym, co się zaczęło dziać w ostatnich latach i to się zaczyna dziać z coraz większym zrozumieniem. Wchodzimy w nową epokę cyfryzacji, również w administracji publicznej” – ocenił.

W ocenie Szymona Wiśniewskiego, dyrektora departamentu strategii Ministerstwa Finansów pozytywnie należy ocenić umiejętność administracji publicznej do korzystania z danych, które są w jej posiadaniu. „Tak się stało chociażby przy wdrożeniu usługi +Twój e-PIT+, która wykorzystuje dane, które są w zasobach Ministerstwa Finansów. Jeżeli ktoś nie chciał się sam rozliczyć, to mógł przyjąć rozliczenie przygotowane przez resort” – przypomniał.

Według niego resort finansów jest też prekursorem wykorzystania chmury publicznej. „Takie rozwiązania są wykorzystywane przy Jednolitym Pliku Kontrolnym czy Białej Liście podatników VAT” - wyliczał.

Ewelina Gładki z Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego zwracała z kolei uwagę na problemy, z którymi mierzą się urzędy samorządowe. „Potrzeba nam ciągłego podnoszenia kompetencji cyfrowych urzędników. Takie szkolenie organizowaliśmy ze środków POKL w 2009 roku; to było 10 lat temu - wskazała. - Dzisiaj urzędy borykają się też z problemem braku informatyków gotowych do pracy w administracji publicznej. Wystarczy powiedzieć, że administratora do urzędu rekrutowałam dwa lata” - powiedziała.

Główną sesję na temat kwantychizacji w administracji publicznej poprowadził prof. Andrzej Dragan z Uniwersytetu w Singapurze, który przybliżył mechanizm działania komputera kwantowego i zagrożenia, które może ze sobą nieść.

„Bezpieczeństwo wszystkich transakcji internetowych, w tym w e-bankowości czy w urzędach, opiera się na założeniu, że nie istnieje komputer, który w szybkim czasie złamie szyfr – wyjaśniał. - Tymczasem spodziewamy się wkrótce zbudować coś, co jest komputerem kwantowym. Taki komputer przyśpieszy moc obliczeniową w sposób niewyobrażalny, co oznacza, że pozwoli on złamać wszystkie zabezpieczenia w ciągu ułamka sekundy” – powiedział prof. Dragan.

Co należy zrobić? Według profesora trzeba będzie zastąpić obecne szyfrowanie czymś zupełnie innym. „Jednym ze sposobów, żeby to zrobić jest zastosowanie mechaniki kwantowej. Do obrony przed takim atakiem służy kryptografia kwantowa” – wskazał profesor.

Uczestnicy Forum zastanawiali się także nad kwestią cyberbezpieczeństwa instytucji publicznych. Kwestii bezpieczeństwa współczesnych systemów teleinformatycznych w administracji poświęcone było wystąpienie Marcina Paciorkowskiego z CyberArk, wykładowcy Akademii Zarządzania IT Administracji Publicznej.

„Powinniśmy wczuć się w rolę atakującego, żeby poznać obszary, które może zaatakować. Podstawową kwestią jest właśnie identyfikacja zasobów. Jeżeli wiemy, przed czym chcielibyśmy się chronić, jest to dla nas łatwe” – powiedział Paciorkowski.

Jak jednak dodał, „bez odpowiednich narzędzi, które umożliwią nam przeprowadzenie tego procesu inwentaryzacyjnego, jesteśmy skazani na porażkę. Proces manualny zajmuje dużo czasu, dlatego warto skorzystać z narzędzi, które już są gotowe i dostępne”- zachęcał.

Głównym celem Forum Cyfrowej Administracji Publicznej jest zderzenie potrzeb oraz oczekiwań wszystkich zainteresowanych cyfryzacją polskiej administracji. Program Forum wspiera Rada Programowa, której przewodniczy prof. Janusz Zawiła-Niedźwiecki, dziekan Wydziału Zarządzania Politechniki Warszawskiej. Jej wiceprzewodniczącym jest Arkadiusz Lefanowicz, fundator i przewodniczący Rady Fundacji IT Leader Club Polska. Forum odbywa się równolegle z jedną z największych imprez IT w Polsce pt. DELL Technologies Forum.