MS: Czas podsumowań. Polska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej (komunikat)

- Ministerstwo Sprawiedliwości informuje:

Zakończona półroczna prezydencja Polski w Radzie Unii Europejskiej to czas na podsumowanie najważniejszych osiągnięć. Wśród nich należy wymienić m.in. finalizację prac w Radzie nad projektem unijnej dyrektywy o niewypłacalności oraz postęp w pracach nad instrumentami dotyczącymi praw ofiar, zwalczania korupcji i ochrony dorosłych.

Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar podsumowując polską prezydencję w Radzie UE, podkreślił, że pokazaliśmy zdolność do prowadzenia dialogu o reformach, umiejętność dzielenia się dobrymi praktykami oraz zaangażowanie środowisk sędziowskich i obywatelskich w obronę demokracji.

Nadal spoczywa na nas odpowiedzialność za rozwój integracji europejskiej i jej wzmacnianie. Każdego dnia musimy pokazywać, że sędziowie Rzeczypospolitej to także sędziowie europejscy, ponieważ to właśnie dzięki temu możemy mówić o niezależności sądownictwa i podążać w tym kierunku – ocenił minister Adam Bodnar.

Ujednolicenie prawa upadłościowego

Unijna dyrektywa o niewypłacalności ułatwi i przyspieszy procesy upadłościowe i restrukturyzacyjne w całej Unii Europejskiej, zwiększając ochronę wierzycieli oraz efektywność odzyskiwania należności.

Jednym z najważniejszych celów reformy prawa upadłościowego jest zapewnienie wierzycielom możliwości odzyskania maksymalnej wartości inwestycji od likwidowanego przedsiębiorstwa. Wprowadzone rozwiązania ujednolicą prawo upadłościowe w Unii Europejskiej. Obecnie inwestorzy oceniając możliwości inwestycyjne, muszą analizować 27 różnych systemów prawnych dotyczących niewypłacalności.

Podejście ogólne do projektu dyrektywy, obejmujące cały jej tekst, Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych przyjęła 12 czerwca br.

Prawa ofiar i zwalczanie korupcji

Nastąpił znaczący postęp w pracach nad przepisami o prawach ofiar oraz zwalczaniu korupcji, które przyspieszą przyjęcie rozwiązań realnie poprawiających bezpieczeństwo obywateli i skutecznie zwalczających przestępczość we wszystkich państwach Unii Europejskiej.

Polska przeprowadziła intensywne prace w ramach negocjacji trójstronnych z Parlamentem Europejskim i Komisją Europejską. Początkowe stanowiska współprawodawców były bardzo odległe i włożono wiele wysiłku, aby zniwelować występujące różnice. Wykonane przez polski zespół negocjacyjny prace umożliwią szybsze przyjęcie nowych przepisów, które będą miały znaczący wpływ na zwiększenie standardów ochrony ofiar przestępstw oraz ściganie i zwalczanie korupcji.

Ochrona dorosłych

Podczas polskiej prezydencji sfinalizowano w Radzie UE prace nad kluczową częścią projektu rozporządzenia dotyczącego ochrony dorosłych. Częściowe podejście ogólne przyjęto na posiedzeniu Rady ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych 12 czerwca br.

Przepisy rozporządzenia wzmocnią ochronę praw osób dorosłych, które z powodu zaburzenia lub ograniczenia ich zdolności osobistych nie są w stanie chronić swoich interesów w przypadku pobytu w innym państwie Unii Europejskiej.

Będzie to możliwe przede wszystkim dzięki dwóm rozwiązaniom. Pierwszy polega na przyjęciu efektywnych procedur wzajemnego uznawania i wykonywania we wszystkich państwach członkowskich środków ochrony orzeczonych wobec takich osób, np. orzeczenia o ustanowieniu opiekuna. Drugi opiera się na przyjęciu przewidywalnych, jednolitych w całej Unii Europejskiej zasad ustalania międzynarodowej właściwości sądów i prawa właściwego w sprawach dotyczących orzekania takich środków.

Kontynuowanie walki z bezkarnością sprawców przestępstw popełnianych podczas wojny w Ukrainie

Polska prezydencja kontynuowała wspólne unijne działania zmierzające do pociągnięcia do odpowiedzialności sprawców przestępstw wojennych w Ukrainie. W trakcie polskiej prezydencji osiągnięto wstępne porozumienie w sprawie instrumentów prawnych umożliwiających powołanie w ramach Rady Europy Specjalnego Trybunału ds. Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie oraz omówiono na forum Rady UE, możliwe formy współpracy Trybunału z państwami członkowskimi UE. W dniu 25 czerwca 2025 r., Ukraina i Rada Europy podpisali porozumienie w sprawie powołania Specjalnego Trybunału ds. Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie

Unia Europejska i Rada Europy bardzo dobrze współpracują w kwestii rozliczenia zbrodni na Ukrainie. Zaangażowanie czołowej międzynarodowej organizacji zajmującej się prawami człowieka zagwarantuje, że Specjalny Trybunał będzie działał zgodnie z najwyższymi standardami prawnymi – ocenił Minister Sprawiedliwości Adam Bodnar.

Kontynuowano także negocjacje w sprawie utworzenia międzynarodowej Komisji ds. Roszczeń dla Ukrainy, która na podstawie Rejestru Szkód, będzie ustalać wysokość odszkodowań za poniesione podczas wojny straty.

Unia Europejska i jej państwa członkowskie podjęły od początku rosyjskiej agresji działania, aby pomóc Ukrainie w zbieraniu dowodów zbrodni, takie jak utworzenie wspólnego zespołu dochodzeniowo-śledczego (JIT) w sprawie domniemanych najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej, bazy dowodów najpoważniejszych zbrodni wagi międzynarodowej (CICED) oraz Międzynarodowego Centrum Ścigania Zbrodni Agresji przeciwko Ukrainie (ICPA) w ramach agencji Eurojust.

Wsparcie społeczeństwa obywatelskiego

Przyjęcie Konkluzji Rady UE ws. stosowania Karty Praw Podstawowych było mocnym sygnałem wsparcia dla społeczeństwa obywatelskiego i wartości UE. Konkluzje dotyczą finansowania promocji, ochrony i egzekwowania praw podstawowych. Łączą one wiele kluczowych dla polskiej prezydencji kwestii m.in. finansowanie organizacji społeczeństwa obywatelskiego czy tworzenie zachęt do promowania wartości określonych w art. 2 Traktatu o Unii Europejskiej i obrony praworządności.

Konferencja poświęcona roli społeczeństwa obywatelskiego w ochronie praworządności, która odbyła się w kwietniu br. w Warszawie, zgromadziła przedstawicieli wielu środowisk: władz państwowych, instytucji UE, zawodów prawniczych, mediów, szkolnictwa i organizacji społeczeństwa obywatelskiego. Spotkanie było przestrzenią do dyskusji i pogłębionej analizy wyzwań stojących przed społeczeństwem obywatelskim. Wnioski z Konferencji wzbogaciły debatę prowadzoną na szczeblu krajowym i unijnym nad przyszłą Europejską Tarczą Demokracji, której ogłoszenie zaplanowano na jesień br.

Dodatkowo, 27 maja br. na forum Rady do Spraw Ogólnych przyjęto przedstawiony przez polską prezydencję projekt konkluzji dotyczący wzmocnienia odporności demokratycznej UE. Konkluzje wskazują na konieczność odpowiedniego finansowania działań wspierających odporność demokratyczną, a także podkreślają znaczenie edukacji obywatelskiej, kampanii dotyczących umiejętności korzystania z cyberprzestrzeni, niezależnych mediów i uczciwych procesów wyborczych. Konkluzje prezydencji stanowią znaczący wkład w przywołaną wyżej inicjatywę Europejskiej Tarczy Demokracji.

W obliczu narastających wyzwań, przed którymi stoją demokracje w Unii Europejskiej, Polska podczas swojej prezydencji zwraca szczególną uwagę na gwarancję ochrony podstawowych praw i wolności oraz swobód obywatelskich, a także na rolę społeczeństwa obywatelskiego i wykorzystanie jego potencjału w ochronie praworządności – podkreślił minister Adam Bodnar.

Ważne spotkania

Polska jako państwo sprawujące prezydencję w Radzie Unii Europejskiej była 3 czerwca br. gospodarzem spotkania ministerialnego UE-USA w sprawie wymiaru sprawiedliwości i spraw wewnętrznych. Spotkanie w Warszawie było okazją do potwierdzenia zaangażowania Unii Europejskiej i Stanów Zjednoczonych w silne partnerstwo transatlantyckie w czasach poważnych wyzwań geopolitycznych.

W dniach 19-20 maja br. w Warszawie miała miejsce konferencja pn. "Nowe wyzwania związane z rozwojem AI oraz e-komunikacją w dziedzinie wymiaru sprawiedliwości", która była okazją do wymiany doświadczeń, dyskusji o wyzwaniach i prezentacji najlepszych praktyk w zakresie digitalizacji wymiaru sprawiedliwości.

W ramach prezydencji Polska zorganizowała także w marcu 2025 r. seminarium "Od Norymbergi do Hagi: sprawiedliwość dla Ukrainy" oraz współorganizowała razem z Komisją Europejską, Eurojustem oraz Siecią ds. ludobójstwa wydarzenie w ramach 10. Dnia Walki z Bezkarnością Unii Europejskiej w maju br.

Koordynacja pracy Rady UE

Polska w ramach prezydencji koordynowała prace Rady Unii Europejskiej oraz reprezentowała UE w relacjach z innymi instytucjami i państwami. Rada Unii Europejskiej jest kluczowym organem decyzyjnym UE. Składa się z ministrów 27 państw członkowskich.

Prezydencja Polski w Radzie UE rozpoczęła się 1 stycznia br., a zakończyła 30 czerwca br. Prezydencję po Polsce przejęła Dania.

Baza zdjęć dla mediów: https://www.flickr.com/photos/msgovpl/albums/

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ zs/