Nauka w Polsce

W glebach, w których rosły dzikie maliny - naturalnie odporne na niektóre choroby - badacze znaleźli szczepy grzybów, które pomagają roślinom uzyskać odporność na groźne patogeny. Teraz opracowali mieszankę składającą się z grzybów i suplementów, która ma pomóc hodowcom w ochronie malin i truskawek.

Grób dwóch osób, zapewne pary - mężczyzny i kobiety, w którym odkryto pozostałości po trzech złotych naszyjnikach przebadał w Metsamor w Armenii polsko-armeński zespół archeologów. Pochodzi z czasów, gdy w Egipcie rządził Ramzes II.

Nie zawsze zegar atomowy działa lepiej niż tani zegar kwarcowy. Błędy satelitarnego transferu czasu, który ma na celu jak najdokładniejszą synchronizację zegarów znajdujących się daleko od siebie, mogą wynikać z innych przyczyn, niż dotąd sądzono - wykazali wrocławscy naukowcy.

W kroplach kwantowych - znanym dopiero od kilku lat nowym stanie skupienia materii ("skroplonym" kondensacie Bosego-Einsteina) - można zaobserwować nietypowe kwantowe fale - solitony, o bardzo ciekawych własnościach - wynika z analiz polskich fizyków. Artykuł teoretyczny na ten temat ukazał się w prestiżowym Physical Review Letters.

W miastach powstają tzw. wyspy ciepła, które - w połączeniu z falami upałów - dla wielu mogą być niebezpieczne. Aby sprawdzić, jak zmiany klimatu wpływają na miasta, Polska Agencja Kosmiczna zleciła wykonanie analizy wysp ciepła dla pięciu dużych polskich miast - mówi w rozmowie z PAP Jolanta Orlińska z POLSA. Zrozumienie tego zjawiska pomoże ułatwić życie mieszkańców w upalne dni.

Pokryte hieroglifami piaskowcowe bloki z faraońskiej świątyni odkryli polscy archeolodzy w czasie badań w Starej Dongoli w Sudanie. Pochodzą z 1 połowy I tysiąclecia p.n.e. Do tej pory nie natrafiono tam na ruiny z tak wczesnego okresu; może to cofnąć historię miasta o tysiąc lat.

Polscy naukowcy odkryli przynętę na „nanorurkowe grube ryby”. Metoda pozwoli w jednym kroku oddzielić wszystkie większe nanorurki węglowe i pozostawić te najmniejsze - mające szczególny potencjał do wykorzystania w fotowoltaice lub nanomedycynie.

Na przejściach dla pieszych, stacjach, czy stadionach spotykają się tłumy osób zmierzających w różne strony. Osoby te - podobnie jak cząstki materii w koloidach czy substancje w niektórych komórkach - spontanicznie tworzą pasy ruchu. Badacze z Polski i Wielkiej Brytanii opisali właśnie w „Science” matematyczne reguły tego niezwykłego tańca.

Komórki organizmu, wchodzące w skład przeróżnych tkanek, przechodząc podziały (mitozę), przekazują kolejnym pokoleniom komórek informację o swojej roli w organizmie. Badacze z warszawskiego instytutu pokazali, jak działają niektóre procesy odpowiedzialne za tzw. pozytywną pamięć genetyczną czy też pamięć transkrypcyjną. Badania te mają znaczenie również z punktu widzenia walki z nowotworami.

AGH, Politechnika Warszawska i Politechnika Wrocławska – to uczelnie, których pracownicy naukowi publikują najwięcej artykułów o sztucznej inteligencji w naszym kraju. W latach 2010-2021 powstało 14 tys. prac – policzył Ośrodek Przetwarzania Informacji (OPI).