Nauka w Polsce

Po raz pierwszy zidentyfikowano białka w strukturach ucha wewnętrznego ryb sprzed milionów lat – informują naukowcy na łamach pisma „Scientific Reports”. W badaniach brali udział polscy naukowcy.

W ramach misji Europejskiej Agencji Kosmicznej ClearSpace1 w 2025 r. w kosmos ma polecieć „śmieciarka”, która usunie z orbity fragment starej rakiety. Sprzątającego satelitę buduje szwajcarski start-up ClearSpace. W prace zaangażowani są też polscy eksperci z CBK PAN. „Sprzątanie orbity to działanie prewencyjne” - mówi PAP uczestnik projektu inż. Jędrzej Baran.

Polscy naukowcy jako jedni z pierwszych na świecie wykazali, że komórki macierzyste można z powodzeniem stosować w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej. Ich zdaniem jest to ważny krok w kierunku rozwoju terapii komórkowych.

Do powstania cyklonu Seroja, który w 2021 r. uderzył m.in. w Indonezję, przyczyniły się równikowe fale tropikalne. Cyklon w tym obszarze, blisko lądu - to rzadkość; może mieć związek ze zmianami klimatu - powiedziała PAP Beata Latos, pierwsza autorka publikacji w „Nature Communications”.

„Praca nad pojazdami to konieczność rozwiązywania różnych kompromisów, z którymi nie zawsze można się spotkać przy projektowaniu. Zupełnie inaczej postrzega się pracę konstruktora, gdy poszczególne części trzeba wziąć do ręki” - mówi PAP dr Leszek Gardyński z Politechniki Lubelskiej. Od kilkunastu lat razem ze studentami konstruuje niecodzienne pojazdy.

„W ciągu roku przeciętne temperatury są w Polsce o prawie 2 stopnie wyższe niż 70 lat temu” - podała PAP klimatolog prof. Joanna Wibig. Jak wyjaśniła, ocieplenie spowodowało znaczące skrócenie zimy i wydłużenie lata, co doprowadziło do przedłużenia sezonu wegetacji roślin.

Wygórowane oczekiwania wobec dzieci mogą narazić je m.in. na rozwój lęku przed oceną i niską samoocenę. Natomiast rodzice, oczekując perfekcji od dzieci, narażają także siebie na ryzyko wypalenia rodzicielskiego - wskazują badacze z Uniwersytetu SWPS.

Septoria krystynae to nowo odkryty gatunek grzyba mikroskopijnego, który może uratować polskie i europejskie lasy przed coraz bardziej rozprzestrzeniającą się jemiołą pospolitą. Badania nad nim prowadzą naukowcy z Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego oraz z Instytutu Nauk Leśnych Politechniki Białostockiej.

Naukowcy z PWr sprawdzili, czy ChatGPT rozumie żarty, wychwytuje błędy językowe, sarkazm i agresję, rozpoznaje spam. Poprosili program o wykonanie ponad 38 tys. zadań. Na razie wypada on gorzej niż nowoczesne wyspecjalizowane w tym programy, nie mówiąc już o ludziach - wynika z niezrecenzowanych jeszcze badań.

Cztery kopce na wzgórzu Cerro Colorado koło miasta Barranca, skrywające monumentalne budowle, w tym pozostałość świątyni z pochówkami - są celem badaczy z Peru i Polski. Ustalili oni, że początki kompleksu sięgają 2 poł. III tysiąclecia p.n.e.