Nauka

W grudniu miłośnicy astronomicznych obserwacji mają okazję do wyglądania ostatnich w tym roku “spadających gwiazd”, czyli rojów meteorów. Wśród nich dominują Geminidy, meteory dość wyjątkowe, bo pochodzą od asteroidy, nie zaś od komety. W okolicach Bożego Narodzenia na niebie można spodziewać się Ursydów.

Zęby drapieżnych ryb sprzed ok. 148 mln lat wzięli pod lupę mikroskopu naukowcy z UJ i PAN. Na podstawie badań wykazali, że różnice w budowie zębów są jednym z czynników umożliwiających wspólny byt podobnych gatunków na jednym terenie.

Polscy naukowcy odkryli szczątki ponad tysiąca okazów wymarłych zwierząt sprzed ok. 240 mln lat. Wśród nich są kości nieznanego do tej pory nauce gada.

Pomiary właściwości fizykochemicznych wód Bałtyku Południowego, analiza prędkości prądów morskich oraz m.in. wpływ wlewów na środowisko morskie badają naukowcy podczas rejsu na Bałtyku Południowym. W tę lub przyszłą zimę do polskiego morza wleje się dużo słonej wody z Morza Północnego. To główne źródło tlenu dla głębokich warstw Bałtyku.

Ponad 200 tys. km siedlisk ryb rzecznych w europejskich rzekach zostało zniekształconych z powodu stawianych barier i tworzenia jezior zaporowych. Taka fragmentacja swobodnie płynącej rzeki przyczynia się do utraty różnorodności biologicznej w środowisku wodnym.

Grupa naukowców z Centrum Badań Regionów Zimnych im. Alfreda Jahna Uniwersytetu Wrocławskiego (UWr) bada miejsca, w których można się spodziewać w przyszłości wysokiego ryzyka wystąpienia fal tsunami. Naukowcy planują przygotowanie dla lokalnych społeczności rekomendacji, jak złagodzić skutki geozagrożeń w związku ze zmianami klimatu.

Wykorzystanie drzew do oczyszczania powietrza jest najwyższe w Bielsku-Białej, a najniższe w Rzeszowie. Z kolei niezaspokojone zapotrzebowanie na rekreację na łonie przyrody jest siedmiokrotnie wyższe w Częstochowie niż w Olsztynie – wynika z badań naukowców z IGiPZ PAN.

Duże fragmenty datowanego na XVII wiek ikonostasu na strychu cerkwi w Nowoberezowie (Podlaskie) odkryli badacze z Instytutu Sztuki PAN. W ich ocenie to najstarsze takie dzieło w regionie; wyjątkowe, o czym świadczy jego oryginalność i skala zachowania.

Biodegradowalne polimery, przy użyciu których można otrzymać implanty sercowo-naczyniowe w formie stentów pokrytych lekiem – nad takim rozwiązaniem pracują naukowcy z jednostki PAN w Zabrzu. Jak zapewniają, technologię mają już gotową, a pojedynczy wydruk trwa 3 minuty.

Na terenach obecnej płd.-wsch. Polski dawniej znajdowało się płytkie morze. Ale oprócz skamieniałości ryb, bezkręgowców i roślin, od czasu do czasu trafiają się na naszych terenach szczątki ptaków. Z tych nielicznych oficjalnie znanych znalezisk wiadomo, że żyły tu gatunki spokrewnione z dzisiejszymi wróblowymi, a także kurakami, dudkami, jastrzębiami i... kolibrami.