CIR: Rząd mówi "stop” pladze e-papierosów (komunikat)

- Centrum Informacyjne Rządu informuje:

Rada Ministrów przyjęła trzy projekty ustaw, które mają na nowo zdefiniować rynek wyrobów tytoniowych i tytoniopodobnych w Polsce. Przygotowane przez Ministerstwo Zdrowia i Ministerstwo Finansów kompleksowe zmiany w prawie są odpowiedzią na rosnące zagrożenie związane z popularnością e-papierosów, wyrobów aromatyzowanych i innych produktów zawierających nikotynę. Nowe przepisy mają chronić zdrowie publiczne i przeciwdziałać uzależnieniom, zwłaszcza wśród młodzieży.

Konieczność regulacji rynku wyrobów tytoniowych

Ostatnie lata to prawdziwy boom na rynku nowoczesnych wyrobów tytoniowych. Według danych Komisji Europejskiej, sprzedaż tzw. papierosów elektronicznych w ostatnim czasie wzrosła o imponujące 2009 proc. w całej UE. W Polsce e-papierosy, często w formie jednorazowych urządzeń, stały się modnym substytutem tradycyjnych wyrobów tytoniowych. Tylko w 2022 roku w Polsce do sprzedaży trafiło ponad 2 tysiące nowych modeli takich urządzeń - wiele z nich o kuszących, owocowych i deserowych aromatach.

Nic więc dziwnego, że papierosy elektroniczne cieszą się szczególną popularnością wśród młodych. Ich względnie niska cena, wahająca się w granicach 20-35 złotych za sztukę, sprawia, że produkty te stały się łatwo dostępne nawet dla dzieci w wieku szkolnym. To zjawisko, które niepokoi zarówno ekspertów, jak i rodziców. Jedno urządzenie zawiera często tyle nikotyny, co dwie paczki tradycyjnych papierosów, a dodatki takie jak mentol maskują ostry smak, zwiększając ryzyko uzależnienia.

"Naszym celem jest ochrona zdrowia i nie ma lepszego sposobu na to niż ograniczanie dostępności ekonomicznej, fizycznej oraz obniżanie atrakcyjności produktu" – podkreśliła Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna.

Przyjęte na wtorkowym posiedzeniu Rady Ministrów trzy projekty ustaw mają na celu ograniczenie dostępu młodzieży do tych produktów i uregulowanie rynku wyrobów tytoniowych nowej generacji, który do tej pory pozostawał praktycznie bez żadnej kontroli.

Koniec z aromatyzowanymi e-papierosami

Jednym z kluczowych elementów regulacji przygotowanych przez Ministerstwo Zdrowia jest zakaz sprzedaży podgrzewanych wyrobów tytoniowych z dodatkiem charakterystycznych aromatów. Choć reklamowane są jako "mniej szkodliwe”, produkty te skutecznie przyciągają nowych użytkowników, szczególnie młodzież, która często rozpoczyna swoje doświadczenia z nikotyną właśnie od nich.

"Nowelizacja, którą przedstawiliśmy, jest zasadniczo wdrożeniem dyrektywy unijnej. Dołączamy do 22 państw, które już ją wdrożyły. Zasadą tej dyrektywy jest to, że producenci i importerzy nowatorskich wyrobów tytoniowych nie będą mogli dodawać do nich tak zwanych aromatów charakterystycznych. To dobra wiadomość dla zdrowia nas wszystkich” – mówiła o projekcie ustawy Ministra Zdrowia Izabela Leszczyna.

Nowe przepisy zawarte w „projekcie ustawy o zmianie ustawy o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych", które powołują się też na wytyczne Światowej Organizacji Zdrowia, mają wyeliminować z e-papierosów aromatyzowane dodatki, czyniąc je tym samym mniej atrakcyjnymi. Jak wskazują eksperci, mentol i inne aromaty nie tylko zwiększają atrakcyjność takich wyrobów, ale utrudniają też rzucenie nałogu.

Podgrzewane wyroby tytoniowe z aromatami, takimi jak mentol, zostaną wycofane z rynku w ciągu dziewięciu miesięcy od wejścia przepisów w życie.

Rząd przeciwdziała niezdrowym nawykom

Kolejną istotną zmianą zaproponowaną przez Ministerstwo Zdrowia jest ograniczenie dostępności woreczków nikotynowych oraz papierosów elektronicznych, które nie zawierają nikotyny. Zgodnie z przyjętym projektem ustawy, sprzedaż tych produktów osobom poniżej 18. roku życia będzie zabroniona, również w automatach i przez Internet. Zabronione będzie też ich używanie w miejscach publicznych, takich jak szkoły, przystanki czy place zabaw. Przyjęte zapisy powodują, że papierosy e-nikotynowe zostają objęte takimi samymi zasadami, jak e-papierosy nikotynowe.

W projekcie przewidziano również zapisy mające chronić młodzież przed uzależnieniem poprzez zakaz reklamy i promocji wyrobów nikotynowych, które dotychczas były często przedstawiane jako „zdrowsza alternatywa” dla tradycyjnych papierosów. Aby zwiększyć kontrolę nad tym segmentem rynku, producenci i importerzy będą musieli zgłaszać szczegółowe informacje o składzie i rodzajach oferowanych produktów do prezesa Biura do Spraw Substancji Chemicznych, a wszystkie opakowania będą musiały dodatkowo zawierać ostrzeżenia zdrowotne. Co również istotne, w projekcie przewidziano limit zawartości nikotyny w saszetkach nikotynowych na poziomie nie większym niż 20 mg/g.

Zakaz dotyczący sprzedaży e-papierosów i woreczków nikotynowych powinien zacząć obowiązywać, po notyfikacji przez Komisję Europejską, jeszcze przed wakacjami.

Wyższa akcyza, czyli ograniczenie dostępności dla młodych

Nowe regulacje mają na celu wspieranie polityki zdrowotnej poprzez ograniczenie ekonomicznej dostępności wyrobów, których dotyczy projekt, czyli, woreczków nikotynowych, innych wyrobów nikotynowych i urządzeń do waporyzacji. Opodatkowane zostaną m.in. urządzenia do waporyzacji, dla których ustalono stawkę akcyzy w wysokości 40 zł za sztukę. Płyn zawarty w jednorazowych e-papierosach również zostanie obciążony 40 zł akcyzy. Produkty takie jak saszetki nikotynowe będą opodatkowane według stawki rosnącej od 150 zł/kg w 2025 roku do 250 zł/kg w 2027 roku.

Przepisy dotyczące opodatkowania urządzeń do waporyzacji oraz płynów do e-papierosów w jednorazowych urządzeniach zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2025 roku, a ich stosowanie rozpocznie się 1 lipca 2025 roku. Z kolei regulacje obejmujące akcyzą saszetki nikotynowe, inne wyroby nikotynowe i beztytoniowe produkty do podgrzewaczy wejdą w życie również 1 kwietnia 2025 roku, ale będą stosowane od 1 sierpnia 2025 roku.

Jednocześnie, nowe przepisy mają też pozytywnie wpłynąć na środowisko. Jednorazowe papierosy elektroniczne, wykonane z plastiku i zawierające toksyczne baterie, są poważnym problemem ekologicznym. Ograniczenie ich dostępności ma na celu zmniejszenie ilości generowanych odpadów, które są trudne do utylizacji i szkodliwe dla przyrody.

UWAGA: komunikaty publikowane są w serwisie PAP bez wprowadzania przez PAP SA jakichkolwiek zmian w ich treści, w formie dostarczonej przez nadawcę. Nadawca komunikatu ponosi odpowiedzialność za jego treść – z zastrzeżeniem postanowień art. 42 ust. 2 ustawy prawo prasowe. (PAP)

kom/ wm/ ktl/