Nauka w Polsce

Z powodu zmian klimatu ponad połowa gatunków ptaków w skali globalnej ma mniej potomstwa. Jednocześnie różnice między gatunkami są spore. Najbardziej tracą duże ptaki wędrowne, z kolei małe ptaki osiadłe – mają wręcz więcej młodych - wynika z międzynarodowych badań opublikowanych w PNAS.

Trzy nowe gatunki prehistorycznych ramienionogów odkryli polscy paleontolodzy - poinformował Instytut Paleobiologii PAN. Chodzi o drobne morskie bezkręgowce, które miliony lat temu były jednymi z najpospolitszych zwierząt morskiego dna.

Kilkutonowe, masywne nosorożce włochate żyły w Europie przez kilkaset tysięcy lat, aż do końca zlodowacenia. Wśród naukowców budzą ciekawość, dlatego rozpoczęli szeroko zakrojony projekt badawczy.

Oparte na mRNA szczepionki przeciw Covid-19 to dopiero początek. Zespoły naukowe na całym świecie intensywnie badają skierowane przeciw różnym chorobom szczepionki oraz terapie, w tym przeciwnowotworowe - mówi prof. dr hab. Ewa Bartnik, specjalistka w zakresie biologii molekularnej i genetyki.

Bazujący na sztucznej inteligencji program, przygotowany przez polskich naukowców, pomoże w pracy moderatorom, którzy czyszczą internet z nielegalnych treści. Program ma rozpoznawać wideo, obrazy i teksty o charakterze pedofilskim.

Rośliny są najlepszymi producentami niektórych związków chemicznych ważnych w farmacji lub kosmetologii. Aby jednak pozyskiwać te cenne substancje, czasem warto rośliny hodować nie w formie tradycyjnych upraw, ale in vitro - w laboratorium - opowiada prof. Halina Ekiert z CM UJ.

Wynik w piłce nożnej jest wypadkową wielu czynników, w tym warunków meteorologicznych i klimatycznych. Wpływ tych ostatnich na piłkarzy bada dr hab. Marek Konefał. "Może za 4-5 lat normą będzie to, że sztaby trenerskie będą miały specjalistów, którzy powiedzą, jak przygotować się do gry w danych warunkach" - mówi PAP naukowiec.

Starożytny międzykontynentalny port przeładunkowy, zapewne starożytne Muziris w dzisiejszych Indiach, z którego wysyłano statkami produkty do Europy przez m.in. Egipt już ponad 2 tys. lat temu, będzie celem prac polskich archeologów. Badania ruszą w marcu przyszłego roku.

„Z odpadów, których nie da się poddać recyklingowi, można uzyskać energię; ale instalacji, które by to umożliwiały jest w Polsce ciągle za mało” - mówi w rozmowie z PAP dr inż. Piotr Manczarski z Politechniki Warszawskiej.

Ryzyko uderzenia groźnej dla cywilizacji asteroidy jest znikome, ale nie można go wykluczyć. Naukowcy dopracowują metody wykrywania i przewidywania trajektorii takich ciał. Powstają też metody ewentualnej obrony - mówią w rozmowie z PAP dr Tomasz Barciński i dr hab. Małgorzata Królikowska-Sołtan z Centrum Badań Kosmicznych PAN.